Ekspert o rozliczaniu rocznym składki zdrowotnej przez twórców

Redakcja PIT.pl

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej za 2022 rok jest nowym obowiązkiem nałożonym przez rządzących na przedsiębiorców po reformie podatkowej. Ekspert dla redakcji PIT.pl odpowiada na pytanie: Czy twórcy nie muszą rozliczać składki zdrowotnej?

Definicja twórcy a rozliczenia z ZUS

Zgodnie z przyjętą w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych definicją:

Art. 8 ust. 7.

Za twórcę, o którym mowa w ust. 6 pkt 2, uważa się osobę, która tworzy dzieła w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, choreografii i lutnictwa artystycznego oraz sztuki ludowej, będące przedmiotem prawa autorskiego.

Jednocześnie w ocenie działalności jako twórczą stosowane są rozwiązania oparte o działalność Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców określające kompetencje tego organu do uznania danej działalności za twórczą lub artystyczną oraz określenia daty jej rozpoczęcia. Za aktualne można uznać zatem orzecznictwo potwierdzające rolę tej Komisji w kwalifikacji działalności twórczej (vide min. Wyrok Sądu Najwyższego w sprawie sygn. akt I UK 192/18 z dnia 01.10.2019 r.).

Zakres ubezpieczenia społecznego twórców

Kolejnym wyznacznikiem do oceny zakresu ubezpieczenia społecznego twórców jest okoliczność zgłoszenia zakresu tej działalności do CEIDG. W przypadku bowiem tego zgłoszenia przestaje być problematyczna dychotomia oceny działalności twórczej i innych zakresów pozarolniczej działalności gospodarczej. W efekcie wprowadzone rozwiązanie potwierdza możliwość jednolitego rozliczania składki. Nie mówimy zatem o stricte zbiegu tytułów ubezpieczenia, ale o ujednoliceniu oskładkowania.

Ekspert o rozliczeniu rocznym składki zdrowotnej przez twórców

Źródło: Shutterstock

Roczne rozliczenie składki zdrowotnej 

Obowiązująca jest natomiast zasada dotycząca rozliczenia rocznego składki zdrowotnej rocznej we wskazywanym terminie 22 maja w deklaracji kwietniowej. Pamiętać też należy, iż systemowo nie jest możliwe złożenie tej deklaracji DRA za kwiecień bez aktualizacji deklaracji.

W efekcie funkcjonujące wyłączenie obowiązku złożenia deklaracji rocznej za 2022 rok przez rozliczających się za pośrednictwem karty podatkowej, twórców i artystów, wspólników spółki komandytowej, jednoosobowej spółki z o.o. oraz osób współpracujących dotyczy jedynie zakresu, w którym nie nastąpiło łączne rozliczenie z deklaracją w innego tytułu.

Zatem twórca, który prowadzi inną działalność niż wyłącznie w zakresie działalności twórczej, również musi zastosować się do obowiązku złożenia deklaracji rocznej.

Podstawa prawna:

- Rodzaj działalności w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DZ.U. z 2022 r. poz.1009, z późn. zm.).

- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.).

- Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 31 stycznia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2023 r. poz.258).

Autor: Adam Werner, radca prawny, kancelaria Graś i Wspólnicy

Rozliczenie roczneZUSSkładka zdrowotnaFormy zatrudnienia