Praca zdalna: 12 dni w roku na wniosek pracownika oraz zwrot za Internet i prąd

Praca zdalna w formie hybrydowej lub całkowita praca zdalna to założenia  projektu dotyczącego pracy zdalnej, przygotowanego przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, który został dzisiaj skierowany do konsultacji społecznych i międzyresortowych. Przepisy zaprojektowane przez resort są elementem ogłoszonego w sobotę Polskiego Ładu. Poniżej piszemy o zmianach jakie czekają pracowników i pracodawców. 

Pandemia koronawirusa sprawiła, że praca zdalna stała się rzeczywistością wielu pracowników. Pracodawcy oraz zatrudnieni czekają na przepisy, które mają zostać wprowadzone do Kodeksu pracy. Aktualnie obowiązują zasady pracy zdalnej, wprowadzone na mocy przepisów tarczy antykryzysowej.  Dzięki temu pracodawcy mają możliwość polecania pracy zdalnej w tej szczególnej sytuacji, jaką jest pandemia. Z rozwiązań tych korzystają zarówno pracodawcy, jak i pracownicy, jednak coraz głośniej wskazywana jest potrzeba szczegółowych regulacji. Obowiązujące obecnie przepisy będą stosowane tylko przez okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz przez okres 3 miesięcy po ich odwołaniu. Dlatego też zapisy dotyczące pracy zdalnej mają na stałe znaleźć się w Kodeksie pracy.

Praca zdalna w kodeksie pracy

Dzięki wprowadzeniu do Kodeksu pracy regulacji dotyczącej pracy zdalnej, pracodawcy oraz pracownicy będą mogli korzystać z pracy zdalnej na stałe. Jednocześnie zostaną zapewnione odpowiednie gwarancje bezpieczeństwa i ochrony pracownika wykonującego pracę zdalną. Pracownik zyska prawo do wnioskowania o 12 dni w roku pracy zdalnej, mają zostać uregulowana zasady bhp dotyczące pracy zdalnej oraz kwestie ekwiwalentu za prąd czy Internet.

Zródło:shutterstock

Założenia projektu

Praca zdalna będzie mogła być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą, w tym w miejscu zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Zatem możliwa będzie zarówno całkowita, jak i hybrydowa praca zdalna – stosownie do potrzeb i uzgodnień pracownika i pracodawcy. Uzgodnienie między stronami dotyczące wykonywania pracy zdalnej będzie dopuszczalne zarówno przy zawieraniu umowy o pracę, jak również w trakcie zatrudnienia.

Zasady wykonywania pracy zdalnej będą określane:

• u pracodawcy, u którego działają związki zawodowe – w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, albo w regulaminie ustalonym przez pracodawcę – jeśli nie dojdzie do zawarcia porozumienia,
• u pracodawcy, u którego nie działają związki zawodowe – w regulaminie ustalonym przez pracodawcę, po konsultacji z przedstawicielami pracowników.

Projekt ustawy określa także minimalną treść porozumienia z zakładową organizacją związkową, regulaminu, porozumienia z pracownikiem lub polecenia pracy zdalnej.

Praca zdalna na polecenie pracodawcy

Projekt zakłada, też możliwość wykonywania pracy zdalnej w takich sytuacjach jak:

• obowiązywanie stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, lub
• gdy będzie to niezbędne ze względu na obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, o ile z przyczyn niezależnych od pracodawcy zapewnienie tych warunków w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe.

Polecenie to będzie wymagało odebrania od pracownika oświadczenia, iż posiada on warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej. Ocena w tym zakresie będzie należeć wyłącznie do pracownika.

Praca zdalna na wniosek pracownika

O pracę zdalną będą mogli wnioskować pracownicy, którzy wychowują dziecko do 4 roku życia, a także określeni w przepisach pracownicy - rodzice dzieci z niepełnosprawnością. Ponadto wykonywanie pracy zdalnej będzie dopuszczalne na wniosek pracownika także w przypadku, gdy nie zostanie zawarte porozumienie albo nie zostanie wydany regulamin.

Obowiązki pracodawcy

Projekt przepisów określa obowiązki pracodawcy, który będzie zobowiązany:

• dostarczyć pracownikowi materiały i narzędzia pracy niezbędne do wykonywania pracy zdalnej,
• pokryć koszty bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej (przede wszystkim koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, a także koszty energii elektrycznej oraz dostępu do łączy telekomunikacyjnych),
• zapewnić pracownikowi pomoc techniczną i niezbędne szkolenia

Ochrona danych

Pracodawca będzie zobowiązany również określić zasady ochrony danych przekazywanych pracownikowi wykonującemu pracę zdalną oraz przeprowadzić, w miarę potrzeb, instruktaż i szkolenie. Pracownik z kolei będzie musiał potwierdzić zapoznanie się z zasadami ochrony danych i ich przestrzegać. Wg projektu, pracownik który będzie wykonywał pracę zdalną będzie miał zapewnioną możliwość przebywania na terenie zakładu pracy, kontaktowanie się z innymi pracownikami oraz korzystanie z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalność socjalnej – na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników.

12 dni pracy zdalnej w roku

Jak wynika z założeń projektu na wniosek pracownika praca zdalna będzie mogła być wykonywana także w sposób okazjonalny w wymiarze 12 dni w skali roku kalendarzowego.

Pracodawca dostarczy materiały lub wypłaci ekwiwalent

Zgodnie z treścią projektowanych przepisów pracodawca będzie zobowiązany dostarczyć pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy niezbędne do jej wykonywania. Praca zdalna będzie mogła być wykonywana także z wykorzystaniem narzędzi pracy nie dostarczonych przez pracodawcę. W takim przypadku obie strony stosunku pracy będą mogły zawrzeć porozumienie określające zasady ich wykorzystywania, pracownikowi będzie przysługiwał ekwiwalent (lub ryczałt) w wysokości ustalonej przez strony.

BHP w pracy zdalnej

Szkolenie wstępne bhp osób zatrudnianych do pracy zdalnej w całości będzie mogło się odbywać za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Z kolei do badania wypadku przy pracy zdalnej będą stosowane odpowiednio przepisy o wypadkach w pracy – z uwzględnieniem prawa pracownika do ochrony prywatności oraz niezakłócania miru domowego. Oznacza to, że pracodawca będzie m.in. zobowiązany do powołania zespołu powypadkowego, którego zadaniem będzie ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Zgłoszenie pracodawcy wypadku przy pracy zdalnej będzie oznaczało wyrażenie zgody na przeprowadzenie miejsca oględzin miejsca wypadku. Oględziny miejsca wypadku powinny zgodnie z obowiązującą procedurą powypadkową odbyć się niezwłocznie, niemniej ich termin w przypadku pracy zdalnej będzie uzgadniany pomiędzy pracownikiem a zespołem powypadkowym. Jednocześnie, w przypadku gdy zespół powypadkowy uzna, że nie jest konieczne przeprowadzanie oględzin miejsca wypadku, gdyż np. przedstawiona przez pracownika dokumentacja medyczna, wyjaśnienia czy inne dowody, są wystarczające do ustalenia okoliczności i przyczyn tego wypadku, będzie mógł odstąpić od przeprowadzania oględzin.

Kodeks pracyChoroba, wypadekWymiar czasu pracyKoronawirus w PolsceFormy zatrudnienia