Pracodawca chcący zatrudnić pracownika młodocianego w celu odbycia praktycznej nauki zawodu w ramach przygotowania zawodowego zobowiązany jest do zwarcia z nim odpowiedniej umowy. Od września 2019 roku służy do tego m.in. umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, podpisywana bezpośrednio z pracownikiem młodocianym.
We wrześniu 2019 roku zmianie uległy przepisy regulujące zasady zatrudniania pracowników młodocianych w celu odbycia praktycznej nauki zawodu. Zmiany zostały wprowadzone w drodze rozporządzenia MEN z dnia 22 lutego 2019 roku w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. 2019 poz. 391), które zaczęło obowiązywać z dniem 1 września 2019 roku. W nowym rozporządzeniu uregulowano nie tylko zasady zatrudniania pracowników młodocianych w celu przyuczenia do zawodu w kraju, lecz także za granicą.
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego zawierana bezpośrednio z pracownikiem
W ramach nowych przepisów od 1 września 2019 roku w przypadku organizowania praktycznej nauki zawodu (w tym na zasadach dualnego kształcenia) podstawą prawną odbywania zajęć praktycznych jest:
- umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, zawarta pomiędzy pracownikiem młodocianym a pracodawcą bądź,
- umowa o praktyczną naukę zawodu, zawarta pomiędzy pracodawcą a dyrektorem szkoły do której uczęszcza pracownik młodociany.
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego zawierać powinna wszystkie elementy charakterystyczne dla umowy o pracę, w tym także informację o rodzaju przygotowania zawodowego, które ma odbywać pracownik młodociany, oraz czas i miejsce trwania przygotowania zawodowego.
Zwyczajowo umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego zawierana jest na czas nieokreślony, jednak pracodawca, który zatrudnia w celu nauki zawodu większą liczbę młodocianych, niż wynika to z jego potrzeb, może zawierać z młodocianymi umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, na czas określony, jednak nie krótszy niż czas przewidziany planem nauczania dla danego zawodu.
Umowa o praktyczną naukę zawodu zawierana z dyrektorem szkoły
Podstawą odbywania zajęć praktycznych przez pracownika jest także umowa o praktyczną naukę zawodu zawarta pomiędzy szkołą a podmiotem przyjmującym uczniów na praktyczną naukę zawodu (pracodawcą).
Umowa ta powinna zawierać:
- nazwę i adres podmiotu przyjmującego uczniów na praktyczną naukę zawodu oraz miejsce jej odbywania,
- nazwę i adres szkoły kierującej uczniów na praktyczną naukę zawodu,
- zawód, w którym będzie prowadzona praktyczna nauka zawodu,
- listę zawierającą imiona i nazwiska uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu, z podziałem na grupy,
- formę praktycznej nauki zawodu: zajęcia praktyczne lub praktyki zawodowe, i jej zakres, a w przypadku zajęć praktycznych odbywanych u pracodawców, w tym na zasadach dualnego systemu kształcenia - także liczbę dni w tygodniu, w których zajęcia praktyczne odbywają się u pracodawców,
- terminy rozpoczęcia i zakończenia praktycznej nauki zawodu,
- prawa i obowiązki stron umowy,
- sposób ponoszenia przez strony umowy kosztów realizacji praktycznej nauki zawodu wraz z kalkulacją tych kosztów,
- dodatkowe ustalenia stron umowy związane z odbywaniem praktycznej nauki zawodu, w tym sposób zgłaszania i uwzględniania wniosków.
Do umowy należy dołączyć program nauczania danego zawodu.
Praktyczna nauka zawodu za granicą
Nowe przepisy doprecyzowały również zasady odbywania praktyk zawodowych za granicami państwa. W myśl zmian w przypadku organizowania praktycznej nauki zawodu za granicą na dyrektorze szkoły ciąży obowiązek przekazania szczegółowych informacji dotyczących miejsca realizacji praktyk zawodowych, podmiotu z którym została zawarta umowa o praktyczną naukę zawodu, liczby uczniów odbywających praktyki, a także terminu w jakim praktyczna nauka zawodu będzie realizowana.
Wynagrodzenie pracowników młodocianych
Pracownikowi młodocianemu w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie. Określane jest ono w oparciu o przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale – ogłaszane przez Główny Urząd Statystyczny. Podane przez GUS kwoty są kwotami minimalnymi. Pracodawca może wypłacać uczniom wynagrodzenie wyższe - czy to w postaci wyższego wynagrodzenia zasadniczego, czy też w postaci premii uznaniowej za wyniki pracy.
Od 1 września wynagrodzenia uczniów uległy zwiększeniu. Pracownikowi młodocianemu przysługuje wynagrodzenie minimalne wynoszące:
- w pierwszym roku nauki - nie mniej niż 5%,
- w drugim roku nauki - nie mniej niż 6%,
- w trzecim roku nauki - nie mniej niż 7%.
Wiecej na temat zmian w wynagrodzeniach uczniów znajdziesz w artykule ,,Spora podwyżka wynagrodzenia uczniów od 1 września 2019 roku. Refundacja kosztów dla pracodawcy".
Aktualnie obowiązujące wysokości wynagrodzeń przysługujących pracownikom młodocianym można znaleźć na stronie ,,Wynagrodzenie uczniów”.