Zasiłek opiekuńczy od 1 września 2021 roku

Początek roku szkolnego rozpoczął się nauką stacjonarną mimo trwającej pandemii koronawirusa. Czy rodzice mają prawo do zasiłku opiekuńczego od 1 września? Kiedy i kto może skorzystać z zasiłku opiekuńczego? Wyjaśniamy.

Rok 2021 r. to rok wyzwań dla pracodawców oraz pracowników. Wiele osób wykorzystało urlopy w czasie zamkniętych szkół i przedszkoli. 1 września 2021 r. dzieci rozpoczęły stacjonarną naukę w szkołach, otwarte też są żłobki i przedszkola. Jednak rząd jak dotąd nie przywrócił dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Czy rodzice mogą zatem korzystać z jakiś świadczeń w razie choroby lub kwarantanny dziecka?

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy - odpowiedź Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy wprowadzony został ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374, z późn. zm.), jako szczególne świadczenie z powodu COVID-19 przysługujące rodzicom/opiekunom tak by mogli sprawować osobistą opiekę nad dziećmi lub dorosłymi osobami z niepełnosprawnością w związku z zamknięciem żłobków, przedszkoli, szkół i innych placówek opiekuńczych. W odpowiedzi na zapytanie redakcji PIT.pl o przywrócenie zasiłku opiekuńczego

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej wskazało, że powyższa ustawa  przewiduje, iż Rada Ministrów mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane, może określić dłuższy okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w drodze rozporządzenia. Takie rozwiązania legislacyjne pozwalają na szybką i adekwatną reakcję w przypadku wzrostu ilości zakażeń i zamykania placówek w związku z COVID-19.  W związku z powyższym wskazać należy, że kwestia wydłużenia okresu przyznawania prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego, jest na bieżąco analizowana, mając na względzie sytuację epidemiologiczną i bezpieczeństwo dzieci. Aktualnie rodzice mogą korzystać z zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych.

Źródło: shutterstock.com

Uprawnieni do korzystania z zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych

Z zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych można skorzystać po spełnienia warunków określonych ustawowo zgodnie z przepisami przepisami ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133). 

Z zasiłku opiekuńczego może skorzystać osoba, która musi opiekować się:

1. dzieckiem, które nie ukończyło 8 lat i wystąpiła jedna z następujących sytuacji:
   • nieprzewidziane zamknięcie żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza
   • konieczność izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo choroby zakaźnej
   • choroba niani (z którą została  zawarta umowa uaktywniająca  lub dziennego opiekuna, którzy opiekują się dzieckiem,
   • poród lub choroba małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, a poród lub choroba uniemożliwia tę opiekę,
   • pobyt w szpitalu albo innej placówce leczniczej małżonka lub rodzica Twojegodziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem;
2. dzieckiem niepełnosprawnym (tj. dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji), które nie ukończyło 18 lat, jeśli wystąpiła jedna z następujących sytuacji:
   • poród lub choroba małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, jeśli poród lub choroba uniemożliwia im opiekę,
   • pobyt w szpitalu albo innej placówce leczniczej małżonka lub rodzica dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem;
3. chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które nie ukończyło 18 lat;
4. chorym dzieckiem;
5. innym niż dziecko chorym członkiem rodziny.

Koronawirus - zamknięcie żłobka, przedszkola lub szkoły

Z przepisu zawartego w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej wynika, że nie każde zamknięcie placówki uprawnia do zasiłku opiekuńczego, a tylko takie, które jest nieprzewidziane. Za nieprzewidziane zamknięcie placówki, do której uczęszcza dziecko, uważa się takie, o którym ubezpieczony dowiedział się w terminie krótszym niż 7 dni przed dniem jej zamknięcia. Zatem prawo do zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych określonych w ustawie zasiłkowej będzie zatem przysługiwać ubezpieczonemu, gdy żłobek/przedszkole/szkoła, do których uczęszczają dzieci zostaną zamknięte z  powodów nieprzewidzianych, np. kwarantanny placówki z powodu COVID-19, zagrożenia powodzią lub remontu spowodowanego nagłą okolicznością.

Nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola lub szkoły

Nieprzewidziane zamknięcie żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub szkoły,  to taka sytuacja, o której opiekun dziecka został zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed ich zamknięciem.

Pojęcie innego członka rodziny

Inny członek rodziny to: małżonek, rodzic, rodzic dziecka, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat - pod warunkiem, że w tym czasie przebywa we wspólnym gospodarstwie domowym z opiekunem. 

Sytuacje, kiedy zasiłek opiekuńczy nie będzie przysługiwał

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa zasiłek opiekuńczy nie przysługuje za okres:

• kiedy pracownik ma prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
• kiedy korzysta z urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,
• kiedy jest tymczasowo aresztowany lub odbywa karę pozbawienia wolności, 
• kiedy jest objęty zwolnieniem lekarskim, w czasie którego pracował lub wykorzystywał je  niezgodnie z jego celem, co zostało stwierdzone w czasie kontroli.

Okres wypłaty zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu rodzicowi dziecka w wieku do lat 8 w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę lub opiekuna dziennego – przez łączny okres 60 dni w roku (na wszystkie dzieci). Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym. Nie zależy on od liczby osób uprawnionych do zasiłku, liczby dzieci lub członków rodziny, którzy wymagają opieki. Rodzice mają łącznie 60 dni opieki w roku na wszystkie posiadane dzieci. Do limitu 60 dni zasiłku opiekuńczego na zasadach ogólnych nie jest wliczany czas opieki nad dzieckiem spowodowany koronawirusem. Zatem jeśli w tym roku rodzic korzystał z dodatkowego zasiłku opiekuńczego, a nie wykorzystał opieki na zasadach ogólnych dysponuje 60 dniami uprawniającymi do zasiłku opiekuńczego w 2021 r. Trzeba też pamiętać, że  okres opieki nad dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub chorym członkiem rodziny nie może przekroczyć 14 dni w roku kalendarzowym. Zasiłek wynosi 80% podstawy wynagrodzenia.

MacierzyństwoZUSUrlopChoroba, wypadekKoronawirus w Polsce