Nowy start: dotacja na powrót do własnego biznesu

Generalnie przedsiębiorca opłaca za siebie składki społeczne i zdrowotną do ZUS. Od 1 stycznia 2019 r. wzrosły kwoty określonych wynagrodzeń, na podstawie których ustalana jest wysokość podstaw wymiaru składek na te ubezpieczenia. Chodzi tu o prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne i wynagrodzenie minimalne oraz przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.
Zasadniczo osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność opłacają za siebie składki społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ogłoszonego na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku (art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej ustawą systemową).
Kwota ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w 2019 r. wynosi 142.950 zł, a przyjęta do jej ustalenia kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia wynosi 4.765 zł (Mon. Pol. z 2018 r. poz. 1185). Wobec tego od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 r. najniższa podstawa wymiaru składek społecznych dla przedsiębiorców opłacających je od podanej podstawy wymiaru wynosi 2.859 zł (4.765 zł × 60%). W 2018 r. takie osoby opłacały za siebie składki na te ubezpieczenia od podstawy wymiaru nie niższej niż 2.665,80 zł (4.443 zł × 60%).
Pobierz program e-pity Płatnika do rozliczenia PIT-11, PIT-8C i PIT-4R za 2018 rok. Pamiętaj, że termin przesłania tych informacji do urzędu skarbowego mija już 31 stycznia 2019 roku!
Inna natomiast wysokość podstawy wymiaru składek społecznych jest przewidziana dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, które spełniają warunki określone w art. 18a ustawy systemowej. Tacy przedsiębiorcy w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności opłacają te składki od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. W 2019 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 2.250 zł (Dz. U. z 2018 r. poz. 1794). Zatem dla przedsiębiorcy uprawnionego do stosowania omawianej ulgi najniższa podstawa wymiaru składek społecznych w 2019 r. wynosi 675 zł (czyli 30% z kwoty 2.250 zł). W ubiegłym roku jej wysokość wynosiła 630 zł (30% z kwoty 2.100 zł).
Pewna grupa przedsiębiorców od 1 stycznia 2019 r. może opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy wymiaru uzależnionej od wysokości przychodu z działalności. Wynika to z art. 18c ust. 1 ustawy systemowej. Przepis ten pozwala osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą (na podstawie przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych), której roczny przychód z tytułu prowadzenia tej działalności w 2018 r. nie przekroczył 63.000 zł (2.100 zł × 30), opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy obniżonej proporcjonalnie do przychodu.
Dla takich przedsiębiorców minimalna podstawa wymiaru składek społecznych jest ustalana na dany rok kalendarzowy i jest równa iloczynowi przeciętnego miesięcznego przychodu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym oraz współczynnika ogłaszanego na dany rok kalendarzowy (w formie komunikatu przez Prezesa ZUS). Ustalona w powyższy sposób minimalna podstawa wymiaru tych składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy (w 2019 r. - 2.859 zł) i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2019 r. - 675 zł).
Najniższą podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Wynika to z art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. W IV kwartale 2018 r. wynagrodzenie to wyniosło 5.071,41 zł (Mon. Pol. z 2019 r. poz. 66). W związku z tym w 2019 r. najniższa podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność wynosi 3.803,56 zł (5.071,41 zł × 75%), a składka 342,32 zł (3.803,56 zł × 9%), z tego odliczeniu od podatku podlega składka zdrowotna w wysokości 294,78 zł (3.803,56 zł × 7,75%).
Trzeba dodać, że podana minimalna wysokość podstawy wymiaru składki zdrowotnej dotyczy nie tylko przedsiębiorców opłacających składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS na ogólnych zasadach, ale także korzystających z omówionych ulg w ich opłacaniu.
Przedsiębiorcy opłacają też za siebie składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Składki na te Fundusze ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania rocznego jej ograniczenia), wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Obowiązek ich zapłaty w 2019 r. dotyczy tych przedsiębiorców, którzy spełniają łącznie następujące warunki, tj.:
Ponadto o obowiązku zapłaty składek na FP i FS przez przedsiębiorcę decyduje również jego wiek. Opłacają je bowiem m.in. przedsiębiorcy, którzy nie osiągnęli wieku wynoszącego co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn.
Wskaźniki podstaw wymiaru i składek ZUS dostępne są w serwisie www.wskazniki.gofin.pl.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.)
Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1510 ze zm.)
autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 9 (1571) z dnia 2019-01-31
Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy w zakładzie pracy. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl