Wakacje składkowe już od listopada. Najczęstsze pytania i odpowiedzi ZUS

Iwona Maczalska

Już od 1 listopada przedsiębiorcy będą mogli składać wnioski o wakacje od ZUS. Temat nadal jednak budzi wiele wątpliwości płatników. ZUS wychodząc naprzeciw przygotował listę najczęściej zadawanych przez przedsiębiorców pytań wraz z odpowiedziami.

» Wakacje od ZUS nie każdy skorzysta, nie każdemu się opłacają

Wakacje od ZUS na druku RWS

Już 1 listopada Zakład Ubezpieczeń Społecznych umożliwi składanie wniosków o wakacje od ZUS. Służyć temu będzie druk RWS - wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc. Będzie można go złożyć wyłącznie z profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS.

>>> Wakacje składkowe. Nowe kody tytułów ubezpieczeń od 1 listopada

Jak tłumaczy ZUS ,,Rozpatrzymy tylko te wnioski, które wpłyną w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który chcesz być  zwolniony z opłacania składek. Jeśli złożysz wniosek w innym terminie, np. dwa miesiące wcześniej lub już w miesiącu, za który masz być zwolniony, to go nie rozpatrzymy”.

 Najczęstsze pytania o wakacje od ZUS

Źródło: shutterstock

Wakacji od ZUS - najczęstsze pytania płatników

Ponieważ wątpliwości związanych z kwestią wakacji ZUS jest wiele, ZUS opublikował listę najczęściej zadawanych pytań wraz z odpowiedziami. Gotową listę znaleźć można na stronach ZUS. Publikujemy ją również poniżej:

Na jaki dzień będzie weryfikowany limit osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego lub zdrowotnego?

Limit ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczeń dotyczy miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku.

Przykładowo, aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu, wniosek musi być złożony w listopadzie. Zatem badanie stanu zgłoszeń do ubezpieczeń dotyczy października.

Jak interpretować następujący zapis dotyczący warunku uzyskania wakacji składkowych: „co najmniej w jednym roku z dwóch ostatnich lat poprzedzających ten rok Twój roczny przychód z tej działalności nie przekraczał równowartości w złotych 2 milionów euro”? Jeżeli wniosek dotyczy grudnia 2024 r., to czy należy wziąć pod uwagę przychód za lata 2022 i 2023? Jeśli założymy, że w 2022 r. przychód nie przekraczał równowartości w złotych 2 mln euro, to czy w 2023 r. musi on wynieść 0 (płatnik nie miał przychodu), czy też wystarczy, żeby nie przekraczał równowartości w złotych 2 mln euro? Czy w 2023 r. przychód może być wyższy?

Ograniczenie rocznego przychodu do wysokości nieprzekraczającej równowartości w złotych 2 milionów euro dotyczy tylko jednego roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku. W opisanym przypadku chodzi o rok kalendarzowy 2022 albo 2023.

Jest to jednoznacznie określone w ustawie. Mowa w niej o przypadku, kiedy przedsiębiorca w dwóch poprzedzających latach nie osiągnął przychodu lub w jednym z dwóch poprzedzających lat osiągnął przychód nieprzekraczający równowartości 2 mln euro.

Jak będzie wyglądała deklaracja rozliczeniowa płatnika, który opłaca składki sam za siebie?

Jeżeli przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników i co miesiąc rozlicza składki tylko za siebie na dokumencie ZUS DRA, to za miesiąc, w którym zostanie mu udzielone zwolnienie z opłacania składek (wakacje składkowe), będzie zobowiązany złożyć:

1. ZUS RCA z kodem wakacyjnym z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa;

  • 05 14 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, albo
  • 05 74 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS), albo
  • 05 94 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus),

2. ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności gospodarczej (zgłoszonym do ZUS) i składkami na ubezpieczenie zdrowotne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli nie uzyskał zwolnienia z tej składki;

3. ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.

Jak będą wyglądały deklaracje, jeśli osoba będzie chciała odprowadzić składki od podstawy wyższej niż minimalna wynikająca z kodu tytułu do ubezpieczeń?

Zgodnie z art. 18d ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek stanowi najniższa obowiązująca danego ubezpieczonego podstawa wymiaru składek, o której mowa w art. 18 ust. 8 (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia) albo art. 18a ust. 1 (30% minimalnego wynagrodzenia), lub podstawa wymiaru składek ustalona zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2 (indywidualnie ustalona podstawa wymiaru składek dla osoby korzystającej z ulgi mały ZUS+). Intencją ustawodawcy było to, by obniżyć obciążenia z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych poprzez zwolnienie takich osób z obowiązku odprowadzania składek przez jeden miesiąc kalendarzowy w każdym roku kalendarzowym – przy zachowaniu ciągłości ubezpieczenia. Oznacza to, że przepisy nie przewidują możliwości zadeklarowania wyższej podstawy wymiaru za miesiąc objęty tzw. wakacjami składkowymi niż wskazana w art. 18d (nie mogą rozliczyć dodatkowych składek finansowanych przez siebie od nadwyżki).

Czy składki na Fundusz Pracy za przedsiębiorcę w miesiącu korzystania z wakacji składkowych mają nie być wykazane w żadnym miejscu na DRA?

W przypadku gdy przedsiębiorca, który opłaca składki wyłącznie za siebie, został zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy/Fundusz Solidarnościowy, to w dokumencie ZUS DRA w ogóle nie wykazuje tej składki.

Jeśli przedsiębiorca opłaca składki wyłącznie za siebie, to czy do bloku X deklaracji DRA przenosimy wszystkie podstawy bez względu na to, czy składki od nich zostały opłacone z budżetu państwa, czy nie? Jaki kod tytułu ubezpieczenia należy wtedy wpisać w tym pliku? Czy może wówczas deklarację DRA wypełniamy tak samo jak w przypadku zatrudniania pracowników z pominięciem bloku X?

Dokument DRA za miesiąc wakacji składkowych należy wypełnić tak samo jak w przypadku zatrudnienia pracowników, czyli z pominięciem bloku X.

Czy płatnik, który ma zadłużenie w ZUS, może skorzystać z wakacji składkowych?

Płatnik, który ma zaległości w opłacaniu składek, może skorzystać z wakacji składkowych. Stan rozliczeń nie ma wpływu na możliwość skorzystania z tej ulgi.

Czy komornik sądowy będzie mógł skorzystać z wakacji składkowych?

Tak, komornik sądowy będzie mógł skorzystać z wakacji składkowych.

Co prawda ustawa o komornikach sądowych stanowi, że nie są oni przedsiębiorcami, jednak art. 33 ust. 3 tej ustawy wskazuje, że do komornika stosuje się przepisy (m.in.) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. W myśl zaś art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych. Do osób wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 1 ma natomiast zastosowanie art. 18a, który daje prawo do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jako kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Do tych osób ma zastosowanie również art. 18c ustawy, który dotyczy ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zależnie od wysokości dochodu.

W konsekwencji komornicy sądowi mają prawo do tzw. preferencyjnych składek oraz do ulgi mały ZUS+. Nie mają natomiast prawa do ulgi na start, której zasady są uregulowane w art. 18 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Czy do liczby ubezpieczonych będą wliczane osoby, które są cały miesiąc na zasiłku chorobowym lub świadczeniu rehabilitacyjnym oraz takie, które mają wykazane kody 151 i 152?

Do stanu posiadania limitu osób ubezpieczonych wlicza się co najmniej jeden dzień aktywnego zgłoszenia w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku do ubezpieczeń emerytalno-rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to, że badanie limitu odbywa się w ramach całego miesiąca i do jego ustalenia wliczane są wszystkie osoby, które w danym miesiącu podlegały ubezpieczeniu chociaż jeden dzień. Przy czym osoby, które cały miesiąc przebywały na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym lub pobierały zasiłek macierzyński, nie są wliczane do liczby ubezpieczonych.

Do liczby ubezpieczonych będą natomiast wliczone osoby, które są cały miesiąc na zasiłku chorobowym lub świadczeniu rehabilitacyjnym oraz które mają wykazany kod świadczenia/przerwy 151 (okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku) i 152 (okres nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy).

<< Cała lista pytań i odpowiedzi ZUS

Zwolnienia z ZUSZUSPrzedsiębiorcaNiski ZUSOptymalizacja podatkowaKsięgowość