W dniu 1 grudnia 2022 r. Sejm uchwalił projekt zmian w Kodeksie Pracy. Nowelizacja wprowadza możliwości kontroli przez pracodawcę trzeźwości pracowników. Za uchwaleniem nowelizacji ustawy głosowało 430 posłów, przeciw było 12, nikt się nie wstrzymał. Zmiany wejdą w życie najprawdopodobniej już od 1 stycznia 2022 r. Na co powinni przygotować się pracownicy i pracodawcy?

W 14 dni od uchwalenia zmian w Kodeksie pracy mają wejść w życie przepisy dotyczące prewencyjnej kontroli trzeźwości. Na ich podastawie pracodawca będzie miał możliwość przeprowadzenia kontroli tylko wtedy, gdy będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników, innych osób lub ochrony mienia. Pracodawcy, którzy zdecydują się na wprowadzanie kontroli badania trzeźwości, będą zobowiązani do określenia w aktach wewnątrzzakładowych grupy lub grup pracowników podlegających kontroli oraz sposobu jej przeprowadzania, a także do zachowania odpowiednich zasad przetwarzania danych osobowych pracowników w związku z kontrolą. 

Kontrola trzeźwości pracowników

Nowe przepisy regulują dwie sytuacje:

•  badanie trzeźwości pracownika w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że pracownik znajduje się w stanie po spożyciu lub spożywał alkohol w czasie pracy;
• badanie prewencyjne na obecność alkoholu w organizmie pracownika.

Metody i sposoby przeprowadzenia kontroli zgodnie z projektem powinny zostać określone np. w

regulaminie pracy.

Źródło: shutterstock

Wątpliwości przy stosowaniu nowych przepisów dotyczących trzeźwości pracowników

Jednak wobec powyższych przepisów jest wiele wątpliwości. Jasnym jest, że Pracodawca nie dopuszcza podwładnego do pracy, jeżeli kontrola trzeźwości wykaże obecność alkoholu wskazującą na stan po jego użyciu lub stan nietrzeźwości. Na podstawie tych przepisów można więc odnieść wrażenie, że jeśli np. badanie pracownika wykaże niską zawartość alkoholu (czyli poniżej 0.2 promila), należy go traktować, jakby był trzeźwy i ma świadczyć swoje obowiązki.

Czy to znaczy, że kierowca autobusu w takim stanie może prowadzić pojazd?

Odpowiedź przynosi przygotowane rozporządzenie wykonawcze do tych przepisów. Przewiduje ono, że w

razie uzyskania wyniku ponad 0 w wydychanym powietrzu należy dokonać drugiego pomiaru. Badany

będzie mógł też żądać ponowienia badania teoretycznie bardziej precyzyjnym alkomatem. Jeśli ponowne

badanie wykaże, że poziom alkoholu spada, pracodawca nie będzie miał podstawy do niedopuszczenia do

pracy. Jeśli zawartość będzie taka sama jak wcześniej, to zdaniem ekspertów będzie można

przeprowadzić trzeci test. W praktyce pracodawcy mogą jednak podejmować inne działania, w szczególności w konkretnych okolicznościach, np. gdy niski poziom alkoholu zostanie wykryty u właśnie kierowcy autobusu. Jeśli

pracownik został poinformowany, że w związku z rodzajem wykonywanych obowiązków wymagana jest

szczególna dbałość o stan psychofizyczny, trzeźwość, pracodawca może powołać się na utratę zaufania

do pracownika i wypowiedzieć Mu umowę.

Autor: Marta Chodzińska, kancelaria Graś i Wspólnicy

Kodeks pracyFormy zatrudnienia