Już niedługo pracownicy w Polsce będą mogli cieszyć się dodatkowym dniem wolnym od pracy. Powód? W 2025 roku Święto Konstytucji 3 Maja przypada w sobotę, a zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracodawcy muszą udzielić pracownikom innego dnia wolnego w zamian. Kto i kiedy skorzysta z dodatkowego dnia wolnego? – wyjaśniamy
Zgodnie z art. 130 § 2 Kodeksu pracy, jeśli święto państwowe przypada w dzień wolny wynikający z zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (najczęściej w sobotę), pracownikowi przysługuje dodatkowy dzień wolny do odebrania w innym terminie. O tym, kiedy dokładnie przypadnie ten dzień, decyduje pracodawca, jednak powinien to zrobić w uzgodnieniu z pracownikami.
Czy wszyscy skorzystają z dodatkowego dnia wolnego?
Przysługujący dzień wolny dotyczy głównie osób zatrudnionych w systemie podstawowego czasu pracy, gdzie standardowy tydzień pracy obejmuje pięć dni – od poniedziałku do piątku. Pracownicy, którzy standardowo pracują w soboty, nie zawsze mogą skorzystać z tego przywileju – wszystko zależy od ich indywidualnego harmonogramu pracy.
Dzień wolny za święto w sobotę a umowa zlecenie / umowa B2B
Osoby pracujące na umowie zlecenie, realizujące dzieła (umowa o dzieło) czy pracujące na umowie B2B nie mają prawa do dodatkowego dnia wolnego, bo nie są objęte ochroną wynikającą z Kodeksu Pracy.
Oczywiście, szef firmy może zwolnić takie osoby ze wykonywania warunków umowy, ale jest to wyłącznie jego dobra wola, która nie wynika z żadnych przepisów. Osoby na zleceniu czy umowie B2B nie mogą zatem domagać się wolnego za święto. Jest to wyłącznie przywilej dla pracowników zatrudnionych na umowę o pracę.
Źródło: Shutterstock
Jakie obowiązki ma pracodawca w związku ze świętem przypadającym w sobotę?
Pracodawcy powinni odpowiednio wcześniej poinformować pracowników o wyznaczonym dodatkowym dniu wolnym. Nie mogą oni zrezygnować z obowiązku jego przyznania – jest to regulowane przepisami prawa. Warto więc śledzić komunikaty firmy i zaplanować swoje obowiązki zawodowe z wyprzedzeniem.
Kiedy można odebrać dzień wolny?
Pracodawca, wyznaczając dodatkowy dzień wolny, powinien:
- zrobić to w tym samym okresie rozliczeniowym,
- uwzględnić organizację pracy w firmie,
- powiadomić pracowników z odpowiednim wyprzedzeniem.
Najczęściej firmy ustalają taki dzień wolny w piątek przed świętem lub w inny dogodny termin. Warto sprawdzić regulamin pracy lub komunikaty wewnętrzne w swojej firmie, aby dowiedzieć się, kiedy dokładnie będzie można skorzystać z dodatkowego odpoczynku.
Przykład 1: Firma X, w której obowiązuje standardowy pięciodniowy tydzień pracy (poniedziałek–piątek), wyznacza 2 maja 2025 (piątek) jako dzień wolny za święto 3 maja przypadające w sobotę. Pracownicy będą mogli cieszyć się długim weekendem.
Przykład 2: W firmie Y okres rozliczeniowy jest miesięczny. Pracodawca ustala, że pracownicy odbiorą dzień wolny 9 maja 2025 (piątek), co pozwala na elastyczne dopasowanie harmonogramu pracy.
Przykład 3: W przedsiębiorstwie produkcyjnym, gdzie praca odbywa się w systemie zmianowym, pracownicy, którzy pracują w soboty, nie otrzymują dodatkowego dnia wolnego, ale ich grafik jest odpowiednio dostosowany.
Należy pamiętać, że termin dnia wolnego za święto nie musi być taki sam dla wszystkich zatrudnionych. Pracodawca, jeśli nie chce przerywać ciągłości pracy firmy może:
- dać każdemu pracownikowi dowolność ustalenia terminu odbioru dnia wolnego (pracownik sam wyznacza, kiedy chce dzień wolny w ramach określonego okresu rozliczeniowego)
- ustalić kilka dni, w których pracownicy, na przykład podzieleni na grupy, mogą odebrać wolne (czyli jedna grupa pracowników otrzymuje dzień wolny w dniu X, a druga w dzień Y. w ten sposób firma działa w oba dni w nieco okrojonym składzie).
Czy każdy pracownik otrzyma dodatkowy dzień wolny?
Nie wszyscy pracownicy mają prawo do dodatkowego dnia wolnego. Dotyczy to głównie tych, którzy:
- pracują w systemie zmianowym, gdzie sobota jest standardowym dniem pracy,
- mają harmonogram uwzględniający pracę w soboty,
- pracują w systemie równoważnym, gdzie czas pracy może być rozliczany w dłuższych okresach.
W takich przypadkach zasady rekompensaty mogą wyglądać inaczej – na przykład poprzez skrócenie godzin pracy w inne dni.
Obowiązki pracodawcy – co powinien zrobić?
Pracodawca musi:
- wyznaczyć dodatkowy dzień wolny w tym samym okresie rozliczeniowym,
- poinformować pracowników o wyznaczonym terminie z odpowiednim wyprzedzeniem,
- zadbać o prawidłowe rozliczenie czasu pracy, aby uniknąć naruszenia przepisów.
Dzięki przepisom Kodeksu pracy, wielu pracowników w Polsce skorzysta z dodatkowego dnia wolnego za 3 maja 2025 roku przypadającego w sobotę. Warto sprawdzić, kiedy dokładnie przypadnie on w Twojej firmie i odpowiednio zaplanować czas wolny.