Dodatek stażowy wyłączony z wynagrodzenia minimalnego

Rząd chce rozszerzyć katalog składników wynagrodzenia, które nie są uwzględniane przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika porównywanego z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę, o dodatek do wynagrodzenia przysługujący za staż pracy.

Kwestię wynagrodzenia reguluje ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177). Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy przy porównywaniu wysokości wynagrodzenia pracownika z obowiązującą wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę brane są pod uwagę wszystkie przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, z wyjątkiem składników wymienionych w ust. 5 tego artykułu, tj.:

• nagrody jubileuszowej,
• odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
• wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych oraz
• dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej.

Przypomnijmy, że dodatek za pracę w porze nocnej przestał być uwzględniany dopiero 1 stycznia 2017 r. (zgodnie z ustawą z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. poz. 1265).

Opublikowany dziś rządowy projekt nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę ma być kolejnym etapem porządkowania tych kwestii. W uproszczeniu chodzi o większą sprawiedliwość społeczną. W obecnym stanie prawnym pracownik z dłuższym stażem pracy, otrzymując wynagrodzenie na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę, może mieć niższe wynagrodzenie zasadnicze niż osoba nowo zatrudniona (bez lub z krótkim stażem pracy) wykonująca jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości.

W praktyce powoduje to niezadowolenie i poczucie niesprawiedliwości wśród pracowników posiadających dłuższy staż pracy, których wynagrodzenie zasadnicze bywa niższe niż osób dopiero rozpoczynających pracę zawodową. Dotyczy to sytuacji, w których wynagrodzenie zasadnicze osób nieuprawnionych do dodatku za staż pracy kształtuje się na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę i jest corocznie podwyższane w związku ze wzrostem tego wynagrodzenia. Jednocześnie pracownicy z wieloletnim doświadczeniem zawodowym otrzymują wynagrodzenie w takiej samej wysokości, wliczając w to zarówno wynagrodzenie zasadnicze, jak i tzw. dodatek stażowy. W takich przypadkach dodatek przysługujący za staż pracy przestaje pełnić rolę formy gratyfikacji i uznania pracownika za posiadane przez niego doświadczenie zawodowe, związane z długotrwałym zatrudnieniem.

Komu przysługuje dodatek za wysługę lat?

Dodatek do wynagrodzenia przysługujący za staż pracy (nazywany także dodatkiem za wieloletnią pracę czy dodatkiem za wysługę lat) nie ma charakteru powszechnego. Z mocy prawa dodatek ten przysługuje niektórym grupom zawodowym, w tym pracownikom jednostek sfery budżetowej (np. członkom korpusu służby cywilnej, pracownikom samorządowym, nauczycielom). Zasady przyznawania i wypłacania przedmiotowego świadczenia różnym kategoriom pracowników sfery budżetowej określają stosowne ustawy i rozporządzenia. Najczęściej regulacje te przewidują, że ww. dodatek przysługuje pracownikowi po pięciu latach pracy, w wysokości 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek ten wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy, aż do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Projekt ustawy może mieć wpływ na działalność mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, ale tylko tych, którzy wypłacają dodatek za staż pracy. W ich przypadku może zaistnieć konieczność podwyższenia wynagrodzeń pracowników najniżej wynagradzanych, co spowoduje wzrost kosztów pracy.

Projektowane przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2020 r.

Wynagrodzenie minimalneKodeks pracyWymiar czasu pracy