Kontrola z Państwowej Inspekcji Pracy. PIP radzi, jak się przygotować

Sezon wakacyjny w pełni. Wielu pracowników planuje już letni wypoczynek. Zdarzyć się jednak może, że pracodawca nie wyrazi zgody na urlop w wyznaczonym przez pracownika terminie bądź samodzielnie go zmieni. Czy pracodawca ma do tego prawo?
» Urlop wypoczynkowy. Czy pracownik obowiązkowo musi skorzystać z urlopu trwającego aż 14 dni?
Każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje prawo do skorzystania z urlopu wypoczynkowego. Jego wymiar uzależniony jest od stażu pracy. Planując wakacyjne wolne warto pamiętać, że w każdym zakładzie pracy urlopy udzielane są zgodnie z planem urlopowym. Czy pomimo wcześniejszego złożenia wniosku pracodawca ma prawo bez zgody pracownika przesunąć wcześniej uzgodniony urlop wypoczynkowy?
» Wakacje 2022. Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi?
Źródło: shutterstock
Ponieważ kwestia zmiany terminu urlopu wypoczynkowego stanowi dla wielu pracowników poważny problem, do sprawy odniosła się Państwowa Inspekcja Pracy. Zdaniem PiP ,, Zgodnie z art. 164 § 2 Kodeksu pracy (Dz.U. z 2020 r., poz. 1320) przesunięcie terminu urlopu jest dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Powyższy przepis nie wskazuje konkretnych sytuacji, w których pracodawca może odmówić udzielenia urlopu wypoczynkowego, w zależności od specyfiki zakładu pracy, mogą być one bardzo różne.”
W sytuacji, gdy skorzystanie z urlopu w wyznaczonym terminie jest dla pracownika niezbędne, rozwiązaniem może być skorzystanie z urlopu na żądanie. Niestety nie jest on udzielany w nieograniczonym wymiarze. Pracownik może skorzystać z wyłącznie czterech dni takiego urlopu w skali roku. Jak tłumaczy PiP ,, Pracownik ma prawo do skorzystania z urlopu na żądanie (art. 1672 Kodeksu pracy). Umożliwia ono wystosowanie prośby o cztery dni wolne w terminach nieuwzględnionych we wcześniej ustalonym harmonogramie. Jednak w takim przypadku należy zachować termin złożenia odpowiedniego wniosku o urlop na żądanie lub poinformowania pracodawcy o tym w inny sposób najpóźniej w tym samym dniu, ale przed rozpoczęciem pracy. Na marginesie należy wskazać, iż w wyjątkowych przypadkach pracodawca może nie udzielić urlopu na żądanie”.
Przesunięcie terminu urlopu stanowić może duży kłopot dla pracownika szczególnie w sytuacji, gdy miał on już zaplanowany zorganizowany wypoczynek np. wykupioną zagraniczną wycieczkę w ściśle określonym terminie. Co wówczas robić?
Pracownik ma prawo żądać od pracodawcy zwrotu kosztów poniesionych z tytułu odwołania urlopu wypoczynkowego. Mogą to być przykładowo koszty opłaconych biletów lotniczych, zarezerwowanych noclegów. Konieczność zwrotu kosztów odnosi się również do przesunięcia terminu urlopu z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny z 28 kwietnia 2010 r., I SA/Go 56/10 "przesunięcie terminu urlopu powoduje zmianę planów urlopowych pracowników. Jeżeli pracownicy podjęli już konkretne wydatki dotyczące organizacji urlopu – tj. dokonali przedpłat lub ponieśli inne koszty bezpośrednio związane z zaplanowanym wypoczynkiem, a przesunięcie urlopu nastąpiło z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, to pracodawca jest obowiązany do zwrotu pracownikowi poczynionych wydatków".