Co nowego z nowym rokiem w ustawie o PIT i oświadczeniach podatników?

1. Uelastycznienie zasad stosowania kwoty wolnej od podatku
2. Uporządkowanie przepisów dotyczących oświadczeń i wniosków składanych przez podatników PIT (dodane nowe art. 31a-31c ustawy o PIT)
3. Możliwość zwolnienia płatnika z obowiązku poboru zaliczek na podatek do kwoty 30 tyś. zł
4. Możliwość rezygnacji podatnika ze stosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodów

Począwszy od 1 stycznia 2023 roku zaczną obowiązywać nowe zasady stosowania kwoty wolnej od podatku przy poborze zaliczek przez płatników, jak i składania wniosków i oświadczeń przez podatników, w tym zwolnienie płatnika z obowiązku poboru zaliczek na podatek dochodowy przez podatnika.

W przededniu wprowadzanych zmian resort finansów publikuje projekt objaśnień (08-12-2022 podany do konsultacji), jak i broszury mające na celu objaśnienie wprowadzonych zmian w ustawie o PIT.

Z nowym rokiem to płatnik (pracodawca, zleceniodawca) może decydować o sposobie, w jakim podatnik (pracownik, zleceniobiorca) może złożyć oświadczenie o stosowaniu kwoty zmniejszającej podatek. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 31a ustawy PIT Podatnik składa płatnikowi oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczanie zaliczki:

1. na piśmie
2. albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika (np. w formie elektronicznej, poprzez wewnętrzny portal kadrowo-płacowy).

Uwaga: oświadczenie mogą być również składane przez podatnika według ustalonego wzoru przez MF zaś płatnik (pracodawca, zleceniodawca) nie może tych oświadczeń nie przyjąć.

Zatem, wraz z nowym rokiem podatnicy podatku PIT mogą składać następujące oświadczenia i wnioski, mające wpływ na wysokość zaliczki czy też zaliczek obliczanych przez płatników, jak:

1. Oświadczenie o stosowaniu/niestosowaniu pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej
2. Oświadczenie o zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów z małżonkiem albo jako osoba samotnie wychowująca dziecko
3. Oświadczenie o stosowaniu ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ oraz ulgi dla pracujących seniorów
4. Wniosek o stosowanie/niestosowanie ulgi dla młodych
5. Wniosek o stosowanie/niestosowanie kosztów uzyskania przychodów
6. Wniosek o stosowanie wyższej stawki podatku
7. Wniosek o niepobieranie zaliczek

Uwaga: podatnik zgodnie z nowymi zapisami ustawy obowiązany jest wycofać lub zmienić złożone uprzednio oświadczenia lub wniosek, jeżeli uległy zmianie okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczki PIT. Wycofanie lub zmiana złożonego uprzednio oświadczenia lub wniosku następuje w drodze nowego oświadczenia lub wniosku, zaś złożone płatnikowi oświadczenia lub wnioski mające wpływ na obliczenia zaliczki, płatnik uwzględnia najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał, a w przypadku organów rentowych od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał.

Najlepszy i najprostszy sposób na PIT - Program e-pity 2022.

Nie musisz znać się na PIT-ach. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i nową kwotą wolną od podatku.

lub uruchom online

Uwaga! Wszystkie oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczanie zaliczki dotyczą również kolejnych lat podatkowych, chyba, że odrębne przepisy stanowią inaczej.

Złożone przez podatnika oświadczenia i wnioski wygasają po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania świadczeń na rzecz podatnika, co oznacza, że w przypadku, gdy w momencie realizacji świadczenia nie istniej stosunek prawny łączący podatnika z płatnikiem w odniesieniu do danego rodzaju przychodów, płatnik pomija oświadczenia i wnioski uprzednio złożone przez podatnika dla tych przychodów. Przewidywane wyjątki ustawy o PIT dotyczą sytuacji, gdzie po ustaniu stosunku prawnego płatnik nadal uwzględnia oświadczenia i wnioski podatnika dotyczące:

1. niestosowania ulgi dla młodych
2. niestosowania podstawowych kosztów uzyskania przychodów dla pracowników lub kosztów uzyskania przychodów według normy 50 proc.

Zgodnie z nowymi przepisami, od 2023 roku podatnik będzie mógł upoważnić do stosowania kwoty wolnej od podatku trzech płatników, składając stosowne oświadczenia w tym zakresie, jak i dysponować kwotą wolną od podatku w trakcie roku. Nowe rozwiązanie MF daje możliwość upoważnienia „rodzajowo” wszystkich płatników do stosowania kwoty wolnej od podatku, w tym również zleceniobiorców oraz podziału 1/12 kwoty zmniejszającej podatek tj. 300 zł w danym miesiącu podatkowym, aż na trzech płatników. Zatem podatnicy mogą złożyć oświadczenie o pomniejszaniu zaliczki o niższą kwotę wynoszącą nie 300 zł lecz 150 zł lub 100 zł, czyli odpowiednio 1/24 lub 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.

Składając oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek:

• trzem płatnikom, podatnik może upoważnić każdego płatnika do stosowania pomniejszenia
  w wysokości 100 zł,
• dwóm płatnikom, podatnik może każdego z nich upoważnić do stosowania pomniejszenia
  w wysokości 150 zł, odpowiednio 100 zł, albo zróżnicować wysokość pomniejszenia przyznając jednemu płatnikowi prawo do odliczenia od zaliczki 150 zł, a drugiemu 100 zł.

Uwaga! Stosowanie pomniejszenia jest możliwe jeśli wcześniej za pośrednictwem płatnika, podatnik nie skorzystał w roku podatkowym z pełnej wysokości kwoty zmniejszającej podatek, np. poprzez złożenie wniosku o niepobieranie zaliczek w związku z przewidywaniem, że roczne dochody podatnika nie przekroczą 30 000 zł.

Jak czytamy w projekcie objaśnień w każdym momencie podatnik może rezygnować ze stosowania pomniejszania zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł). Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy pomniejszenie to płatnik stosuje „z mocy ustawy”, jak i „na żądanie”.  W dowolnym momencie podatnik może również wycofać uprzednio złożone oświadczenie(a) o stosowaniu pomniejszenia zaliczki w wysokości 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł) lub 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (100 zł).

MF: w praktyce mogą wystąpić sytuacje, że ten sam podmiot (ta sama firma) – w stosunku do tego samego podatnika – oblicza zaliczki na różne sposoby, np. jako zakład pracy (art. 32 ustawy PIT) oraz zleceniodawca (art. 41 ust. 1 ustawy PIT). Rodzi to określone konsekwencje dla składania przez podatników oświadczeń i wniosków mających wpływ na obliczanie zaliczki przez płatnika(ów), z uwagi na fakt, że na gruncie ustawy PIT inny jest sposób obliczania zaliczki od przychodów z pracy na etacie w stosunku do obliczania zaliczki od przychodów z umowy zlecenia, a co za tym idzie oświadczenia i wnioski złożone dla celów obliczania zaliczki od przychodów z umowy o pracę nie mają zastosowania do obliczania zaliczki od przychodów ze zlecenia (i odwrotnie). Tym samym, jeśli podatnik w tej samej firmie jest zatrudniony na podstawie różnych umów, np. umowy o pracę oraz umowy zlecenia, to dla celów poboru zaliczki na podatek firma ta występuje w roli dwóch płatników (zakładu pracy oraz zleceniodawcy), a to oznacza, że każdemu z tych płatników należy składać odrębne oświadczenia i wnioski mające wpływ na wysokość obliczanych zaliczek.

Istotną zmianą jest również przewidziana w ustawie możliwość, który przewiduje, że jeśli roczne dochody podatnika nie przekroczą kwoty wolnej od podatku, czyli 30 000 zł, to może on złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym. Wniosek ten podatnik może złożyć każdemu płatnikowi (z wyjątkiem organu egzekucyjnego). W sytuacji, gdy podatnik złoży płatnikowi wniosek o niepobieranie zaliczek, zaś jego dochody mimo założonych przewidywań, przekroczą u tego płatnika w roku podatkowym kwotę 30 000 zł, to płatnik od nadwyżki ponad kwotę 30 000 zł oblicza zaliczki, jednak bez stosowania pomniejszenia tej zaliczki o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek.

Uwaga! Złożenie wniosku o niepobieranie zaliczek lub uzyskanie w roku podatkowym dochodów w wysokości nieprzekraczającej kwoty wolnej, nie zwalnia z obowiązku dokonania rozliczenia podatku w deklaracji PIT-40A albo rocznym zeznaniu podatkowym.

Ustawa również wyszła naprzeciw podatnikom wieloetatowym, którzy chcąc uniknąć ewentualnej dopłaty podatku w rozliczeniu rocznym mogą złożyć wniosek o niestosowanie kosztów uzyskania przychodów w wysokości 250 zł i 300 zł w przypadku pracowników zamiejscowych. Podatnik może złożyć owe oświadczenie w dowolnym momencie roku podatkowego. Rezygnacja ze stosowania kosztów w trakcie roku nie pozbawia podatnika prawa do korzystania z nich w rozliczeniu rocznym.

Uwaga: wniosek o rezygnację ze stosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 250 zł ma zastosowanie również po ustaniu stosunku prawnego łączącego płatnika z podatnikiem.

Istotnym jest wskazanie przez resort finansów, że wszystkie oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczek złożone płatnikowi przed 1 stycznia 2023 roku zachowują moc, jeśli nie uległy zmianie okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczek (art. 22 ustawy Niskie Podatki).

Autorką jest Ewa Mróz, Rödl & Partner

Podatki 2023PIT-2Kwota wolna od podatku