To już pewne – 24 grudnia, czyli Wigilia Bożego Narodzenia, jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Pracownicy zyskali więc dodatkowy, czternasty dzień wolny w roku kalendarzowym. Zmiana została wprowadzona w lutym 2025 r., a pierwsze skutki odczujemy już w nadchodzące święta. Dla większości osób będzie to pierwszy raz, kiedy cały dzień można poświęcić przygotowaniom do wieczerzy wigilijnej i spędzeniu czasu z bliskimi – bez konieczności wychodzenia do pracy.
Kiedy można pracować w Wigilię?
Choć Wigilia stała się dniem wolnym, Kodeks pracy przewiduje wyjątki. Praca również w Wigilię – jest dozwolona m.in.:
- w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej lub usuwania awarii,
- w ruchu ciągłym i przy pracy zmianowej,
- przy niezbędnych remontach,
- w transporcie i komunikacji,
- w zakładowych służbach ochrony i ratowniczych,
- przy pilnowaniu mienia,
- w rolnictwie i hodowli,
- w gastronomii, hotelarstwie, zakładach leczniczych czy jednostkach pomocy społecznej,
- w działalności o szczególnej użyteczności społecznej – np. kulturze, turystyce, oświacie.
Osoby, które będą musiały pracować 24 grudnia, otrzymają w zamian inny dzień wolny od pracy – najczęściej do końca grudnia.
| Praca w Wigilię w innym przypadku, niż pozwala na to art. 15110 Kodeksu pracy, jest zakazana. Gdyby mimo to pracodawca kazał przyjść pracownikowi do biura czy warsztatu, popełni wykroczenie, za które grozi grzywna od 1000 zł do 30 000 zł. |
Zakaz pracy w Wigilię – kary dla pracodawców
Jeśli pracodawca nakaże pracownikowi stawić się do pracy w Wigilię wbrew przepisom, popełnia wykroczenie. Grozi za to grzywna od 1 000 zł do 30 000 zł.
Jeszcze wyższe sankcje przewidziano dla przedsiębiorców z branży handlowej. W tym przypadku kara może sięgnąć nawet 100 000 zł, jeśli naruszenie dotyczy zakazu pracy w handlu.
Źródło: Shutterstock, Autorstwa Lysenko Andrii
Wolne również dla pracowników handlu
Zakaz pracy w Wigilię obejmuje także pracowników handlu oraz osoby wykonujące czynności związane z handlem – niezależnie od podstawy zatrudnienia. Oznacza to, że 24 grudnia sklepy, galerie handlowe i większość punktów sprzedaży będą zamknięte.
Wyjątek dotyczy właścicieli prowadzących działalność jednoosobowo – mogą oni sami stanąć za ladą, a także skorzystać z nieodpłatnej pomocy najbliższych (małżonka, dzieci, rodziców), o ile osoby te nie są formalnie zatrudnione w sklepie.
Gdzie handel będzie dozwolony?
Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta (Dz.U. z 2025 r. poz. 301) przewiduje katalog wyjątków, w których handel w święta, w tym w Wigilię, jest możliwy. Należą do nich m.in.:
- stacje paliw,
- apteki i punkty apteczne,
- placówki pocztowe,
- hotele i restauracje,
- sklepy na dworcach, lotniskach i w portach,
- sklepy internetowe,
- piekarnie, cukiernie i lodziarnie,
- placówki handlowe prowadzone osobiście przez przedsiębiorcę,
- zakłady pogrzebowe,
- punkty sprzedaży kwiatów czy dewocjonaliów.
Surowe kary dla łamiących zakaz pracy w Wigilię
Przedsiębiorca, który mimo zakazu powierzy pracownikowi pracę w Wigilię, naraża się na wysoką karę finansową – od 1 000 do nawet 100 000 zł.
Nowe przepisy mają nie tylko uporządkować kwestie prawne, ale też dać pracownikom szansę na spokojne, rodzinne przygotowanie do Świąt Bożego Narodzenia.
Kodeks pracyFormy zatrudnieniaPrawo pracyUmowa o pracęHome 1