W 2024 r. dwie podwyżki minimalnego wynagrodzenia. Najniższe pensje przekroczą 4200 zł

W 2024 r. minimalne wynagrodzenie zostanie zwaloryzowane tak jak w 2023 roku dwa razy. Jak ogłosiła Minister Maląg „Płaca minimalna wyniesie powyżej 4 200 zł.  Od wysokości minimalnego wynagrodzenia zależy wiele świadczeń, wyjaśniamy jakich?

Zgodnie z danymi GUS płacę minimalną otrzymuje prawie 3 mln Polaków. Zgodnie z założeniami rządu minimalne wynagrodzenie ma wzrosnąć od 1 stycznia 2024 r. do poziomu 4200 zł, to podwyżka o 600 zł w stosunku do pensji, które od 1 lipca 2023 r. będą wynosiły 3600 zł

Minimalne wynagrodzenie za pracę i minimalna stawka godzinowa

Stawka minimalnego wynagrodzenia wzrasta od kilkunastu lat. Po raz pierwszy minimalne wynagrodzenie zostało ustalone 1 stycznia 2003 r. – wynosiło wówczas 800 zł brutto. Od tego czasu wysokość minimalnego wynagrodzenia w Polsce stale rośnie, a 2024 r. znów ma wzrosnąć dwukrotnie.  W przypadku, w którym wzrasta minimalne wynagrodzenie za pracę, wzrasta również minimalna stawka godzinowa.

Minimalne wynagrodzenie za pracę i minimalna stawka godzinowa

Stawka minimalnego wynagrodzenia wzrasta od kilkunastu lat. Po raz pierwszy minimalne wynagrodzenie zostało ustalone 1 stycznia 2003 r. – wynosiło wówczas 800 zł brutto. Od tego czasu wysokość minimalnego wynagrodzenia w Polsce stale rośnie, a 2023 r. zmieni się dwukrotnie. Pierwsza zmiana miała miejsce w styczniu, druga przed nami dokona się od 1 lipca 2023 r.

Z kolei minimalna stawka godzinowa obowiązuje od 2016 roku. W 2022 r. wynosiła 19,70 zł, a w tym roku od stycznia wynosi 22,80 zł, a już od lipca wzrośnie do kowty 23,50 zł. W przypadku, w którym wzrasta wysokość płacy minimalnej, w górę idzie również minimalna stawka godzinowa.

Źródło: Shutterstock

Wyższe minimalne wynagrodzenie - wyższe świadczenia dla pracowników

Wiele świadczeń otrzymywanych przez pracowników jest obliczanych na podstawie stawki minimalnego wynagrodzenia w danym roku. W oparciu o obowiązujące przepisy Kodeksu pracy podwyżka minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku wpływa na takie świadczenia jak:

1) wynagrodzenie za przestój

Zgodnie z art. 81 kodeksu pracy, pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a wystąpiły ku temu przeszkody po stronie pracodawcy, przysługuje:

• wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, lub
• 60% wynagrodzenia obliczonego jak wynagrodzenie za urlop jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania.

W każdym z tych przypadków wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów ( w 2023 r. jest to kwota 3490 zł do 30 czerwca 2023 r., a od lipca 3600 zł . 

2) dodatek z pracę w porze nocnej

Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek, który jest obliczany poprzez podzielenie minimalnego wynagrodzenia przez wymiar czasu pracy pracownika przypadający w danym miesiącu, w którym doszło do pracy w nocy (art. 151(8) § 1 KP). Dodatek do wynagrodzenia za taką godzinę pracy różni się w 2022 r. w zależności od liczby godzin pracy w danym miesiącu. Wysokość dodatku, który wynosi 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, prezentuje poniższa tabela. Stawki dodatku w 2023 r. wzrosną wraz z wzrostem minimalnego wynagrodzenia.

3) wysokość odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi a minimalne wynagrodzenie za pracę

Pracodawcy objęci przepisami ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników z dnia 13 marca 2003 r., wypłacają odprawę pieniężną w wysokości:

• jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
• dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
• trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Maksymalna wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. W 2023 r. maksymalna odprawa zmienia się dwa razy. W przypadku wzrostu minimalnego wynagrodzenia do kwoty 3600 zł odprawy będą mogły wynosić nawet 54 000 zł.

4)   odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu a wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę

Pracownik, wobec którego pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów ( od 1 lipca 2023 r. – 3600 zł) do 30 czerwca 2023 r. - 3490 zł , zasada ta wynika z art. 183d kodeksu pracy.

5)   wynagrodzenie przysługujące pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy

W sytuacji, kiedy pracownik nie wykonuje pracy, a był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje mu wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Takie samo wynagrodzenie przysługuje pracownikowi za czas niezawinionego przez niego przestoju (art. 81 § 1 i 2 KP);

6)   odszkodowanie z tytułu rozwiązania przez pracownika umowy o pracę na skutek stosowania mobbingu

Pracownik, który doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów, w 2023 r. jest to kwota 3490 zł do 30 czerwca 2023 r. a od lipca będzie to 3600 zł.

7)   podstawa wymiaru zasiłków

Minimalna podstawa zasiłku wynika z art. 45 ust 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę zależy dzienna wysokość zasiłku.

8)   koszty zatrudnienia a płaca minimalna

Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę wpływa również na koszty zatrudnienia. Pracodawca nie tylko wypłaca pracownikowi minimalne wynagrodzenie za jego pracę, musi jeszcze ponieść dodatkowe koszty związane z etatem. Takimi kosztami jest między innymi składka emerytalna czy rentowa. Przy minimalnym wynagrodzeniu, jakie w 2023 roku wynosi 3490 zł brutto, pracodawca ponosi koszt w wysokości 4204,75  zł. Od 1 lipca 2023 r. koszty zatrudnienia pracownika otrzymującego minimalne wynagrodzenie wyniosą 4337,28 zł. Ponadto zatrudniając pracownika pracodawca musi także pamiętać o innych wydatkach. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie badań lekarskich, szkoleń BHP czy wynagrodzenia chorobowego przez konkretny okres.

9)   mandaty karnoskarbowe a wynagrodzenie minimalne

Od wysokości minimalnego wynagrodzenia zależy też wysokość mandatów karnoskarbowych.

Karą za wykroczenia skarbowe jest kara grzywny, którą określa się kwotowo. Jej wysokość jest uzależniona od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Kara grzywny – co do zasady - może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że kodeks stanowi inaczej. Mandatem karnym można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

W 2023 r. kara grzywny zmiania się dwukrotnie, od 1 lipca kary wzrosną.   Maksymalna kara grzywny nałożona wyrokiem nakazowym będzie wynosiła 36 000 zł. W sytuacji kiedy wzrośnie wynagrodzenie minimalne od 1 lipca 2023 r.:

• kara grzywny wyniesie od 360 zł zł do 72 000 zł,
• maksymalny mandat karny wyniesie od stycznia 18 000  zł,
• maksymalna kara grzywny nałożona wyrokiem nakazowym wyniesie 36 000 zł.

Wysokość minimalnego wynagrodzenia a wynagrodzenie netto pracownika

Płaca minimalna w wyższej kwocie to po zmianach w ramach "Polskiego ładu" również wyższe wynagrodzenie, które wpłynie na konto pracownika. Podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę wpłynie na składniki wynagrodzenia i rzeczywistą wysokość wynagrodzenia pracownika. Podniesienie minimalnego wynagrodzenia spowoduje również odprowadzanie wyższych składek na ubezpieczenie społeczne czy wpływów do pracowniczego planu kapitałowego. Trzeba pamiętać, że od 1 stycznia 2022 r. podatnicy płacą w I progu podatkowym niższy podatek dochodowy, jednak osoby rozliczające się na zasadach ogólnych opłacają 9 proc. składkę na ubezpieczenie zdrowotne, która nie jest odliczana jak dotąd. Podatnik, który otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości płacy minimalnej, które aktualnie wynosi 3490 zł musi zapłacić następujące składki:

• emerytalna - 204,37 zł
• rentowa -  83,76 zł
• chorobowa - 25,65 zł  zł
• wypadkowa - 17,48 zł

W sytuacji kiedy minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie do kwoty 3600 od 1 lipca 2023 r. składki na ubezpieczenie społeczne będą wynosiły odpowiednio:

• emerytalna - 210,82 zł
• rentowa - 86,40 zł
• chorobowa - 26,46  zł
• wypadkowa -  18,04 zł

Wynagrodzenie minimalne netto przysługujące pracownikowi do 30 czerwca wynosi 2709 zł, od 1 lipca wzrośnie do kwoty 2784 zł.  W 2024 roku jeżeli wzrosnie po raz kolejny minimalne wynagrodzenie składki ZUS również wzrosną. 

Wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2024 r.

Zgodnie z art. 10 §  2 Kodeksu pracy państwo określa minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę. Jego wysokość jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego. Jaka będzie dokładnie wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2024 r., dowiemy się już we wrześniu 2023 r., zapowiedzi rządzących wskazują, na to że minimalne wynagrodzenie przekroczy kwotę 4 200 zł.

Płaca minimalnaWynagrodzenia