By ułatwić zawieranie oraz ewidencjonowanie układów zbiorowych, a także uporządkować przepisy ich dotyczące, w Ministerstwie Pracy przygotowano projekt odpowiadający na najważniejsze postulaty od lat zgłaszane przez partnerów społecznych. 27 listopada 2025 roku Prezydent RP podpisał ustawę.
Układy zbiorowe pracy to rodzaj porozumień zawieranych pomiędzy pracodawcą a reprezentowanymi przez związki zawodowe pracownikami. W ramach układów zbiorowych pracy można ustalić np. odmienne niż w przepisach prawa pracy warunki pracy – pod warunkiem, że są bardziej korzystne dla pracowników. Mogą to być np. dodatkowe dni urlopu czy coroczne podwyżki.
Źródło: shutterstock
27 listopada 2025 roku Prezydent RP podpisał Ustawę o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych.
Układy zbiorowe na nowych zasadach
Najważniejsze rozwiązania, jakie znalazły się w ustawie:
- Zakładowy lub ponadzakładowy układ zbiorowy pracy będzie można zawrzeć w celu określenia spraw nieuregulowanych w przepisach prawa pracy w sposób bezwzględnie obowiązujący. Zachowana zostaje tzw. zasada korzystności, czyli podjęte w negocjacjach ustalenia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy.
- W układzie będą mogły być uregulowane rozwiązania ułatwiające godzenie życia zawodowego z życiem prywatnym, kwestie dotyczące zastosowania nowych technologii (np. sztucznej inteligencji) w zakładzie pracy, rozwiązań zapewniających równość płci, procedury antymobbingowe czy przeciwdziałanie zagrożeniom psychospołecznym (takim jak stres czy wypalenie zawodowe).
- Zgodnie z ustawą zamiast rejestrowania układów jest przewidziana ich ewidencja - układy zbiorowe i porozumienia zbiorowe mają być zgłaszane do Krajowej Ewidencji Układów Zbiorowych Pracy wyłącznie w formie elektronicznej.
- Wprowadzona zostaje możliwość skorzystania z pomocy mediatora na etapie rokowań.
- Uelastyczniony zostaje czas obowiązywania układu zbiorowego pracy - strony podejmujące rokowania będą mogły wybrać zawarcie układu na czas określony, z możliwością przedłużania okresu jego obowiązywania. Możliwe będzie także zawarcie układu na czas nieokreślony.
- Możliwość zawierania układów ponadzakładowych przez co najmniej 2 pracodawców, co oznacza brak konieczności zawierania układu przez organizację pracodawców.
Kiedy ustawa wejdzie w życie?
Nowe przepisy wejdą w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.