Tarcza 4.0: obniżony wymiar czasu pracy wpływa na wymiar urlopu i wysokość wynagrodzenia

W przypadku obniżenia etatu pracownik traci proporcjonalnie nabywany urlop. Dodatkowo obniżony wymiar etatu pociąga za sobą obniżkę wynagrodzenia za urlop.

Zgodnie z treścią art. 152 par. 1 Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego.

Wymiar urlopu wynosi:

• 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
• 26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Dla pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, np. na 1/2 czy 1/4 etatu, wymiary urlopu wypoczynkowego podlegają proporcjonalnemu obniżeniu.

Urlop wypoczynkowy udzielany jest w oparciu o plany urlopowe zgodnie z funkcjonującym rozkładem pracy - w dni, które dla danego pracownika są dniami pracy. Plan urlopowy w ostatecznym kształcie ustala pracodawca, ale robi to na podstawie wniosków składnych przez pracowników oraz biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia normalnego (stałego) toku pracy. W większości przypadków to pracownik ma wpływ na termin swojego wypoczynku. Kodeks pracy ściśle reguluje kwestie przesunięcia terminu urlopu. Takie przesunięcie może mieć miejsce zarówno na wniosek pracownika, lub w związku z faktem, że nieobecność pracownika w danym terminie zakłóciła by tok pracy firmy. Dlatego też zmiana terminu urlopu dla pracownika musi być uzasadniona. Dodatkowo pracownik może być również odwołany z urlopu, kiedy jego obecność w miejscu pracy wymagana jest okolicznościami nieprzewidzianymi w chwili rozpoczęcia urlopu.

Zmniejszony wymiar urlopu w związku z obniżeniem etatu w okresie epidemi

Na podstawie tarczy antykryzysowej najczęściej pracownicy mają obniżany do 80% etat, stąd pracownik któremu przysługiwało dotąd 26 dni urlopu w roku, jeśli przez pięć miesięcy 2020 r. pracuje na cały etat, a kolejne 7 miesięcy w mniejszym wymiarze, nabędzie prawo do urlopu w wymiarze 24 dni zamiast 26. Pracownik, który ma prawo do 20 dni urlopu, straci jeden dzień wypoczynku.

Zmniejszenie etatu pociągnie za sobą również obniżenie wynagrodzenia. Następstwem tego będzie również obniżenie wynagrodzenia za czas kiedy pracownik będzie wypoczywał.

Do wyliczenia wynagrodzenia za czas urlopu przyjmuje się stałe składniki wynagrodzenia z miesiąca wykorzystywania urlopu. W tym przypadku w wielu firmach będą to składniki, które uległy obniżeniu. Do wyliczenia świadczenia za urlop brane są pod uwagę ostatnie trzy miesiące, patrząc na fakt że wielu pracowników dopiero zaczyna lub zacznie urlop ostatnie miesiące były czasem bez premii czy dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych, stąd wielu z pracowników świadczenia urlopowe otrzyma w mniejszej kwocie.

Podobnie jest z ekwiwalentem za urlop. Podstawą jego naliczenia również jest wynagrodzenie stałe z miesiąca nabycia prawa do tego świadczenia oraz średnia miesięcznych składników zmiennych z ostatnich trzech miesięcy. Dodatkowo jednak przyjmuje się tu zmienne składniki za okresy nie dłuższe niż miesiąc w średniej wysokości z wcześniejszych 12 miesięcy. Je także przelicza się odpowiednio do nowego etatu i obniżonej płacy.

Te zasady obowiązują także w razie obniżki wynagrodzeń w związku z Covid-19 na podstawie porozumienia z przedstawicielami pracowników.

Zaległy urlop na nowych zasadach

Rząd w ramach tarczy 4.0. wprowadził również zmianę w zasadach udzielania zaległego urlopu wypoczynkowego. Już nie do 30 września następnego roku pracownik będzie zobowiązany wykorzystać urlop. Ten obowiązek został zawieszony. Na mocy tarczy 4.0 - art. Art. 15gc. w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, bieżącego urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni. Zatem to pracodawca będzie decydował, kiedy pracownik ma odebrać zaległy urlop, nie będzie mu potrzebna do tego zgoda pracownika. 

UrlopPłaca minimalnaKoronawirus w PolsceKodeks pracyWymiar czasu pracy