Obecna powszechna jawność danych osobowych przedsiębiorców podlegających wpisowi do CEIDG, a zwłaszcza adresu działalności, powoduje szereg ryzyk i wymaga zmian – apeluje prezes UODO. Podkreśla, że jest to zagrożenie m.in. dla lekarzy, publicystów i księgowych.
Mirosław Wróblewski, prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO), skierował do ministra finansów Andrzeja Domańskiego pismo, w którym stwierdził, że model jawności danych osobowych przedsiębiorców podlegających wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) wymaga rewizji „z punktu widzenia celów, dla jakich są one pozyskiwane i wykorzystywane, w perspektywie ryzyk dla praw i wolności osób ewidencjonowanych”.
Szereg nowych zagrożeń
Prezes UODO zwrócił uwagę, że W CEIDG gromadzone są dane przedsiębiorców bez względu na charakter i skalę ich działalności. Publicznie są w niej dostępne takie dane, jak: imię i nazwisko, numer REGON, NIP, adres do doręczeń, adres do doręczeń elektronicznych czy adres stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Rejestr funkcjonuje w ten sposób od jego powstania, czyli od 2011 r. „Tymczasem szybkiemu postępowi technologicznemu towarzyszy rozwój metod przetwarzania danych osobowych, a wraz z nim również szereg nowych zagrożeń dla praw i wolności osób, których dane dotyczą” – podkreśla Mirosław Wróblewski.
Fot. hakinmhan / Shutterstock
Jego zdaniem zasadniczym problemem jest to, że w przypadku wielu przedsiębiorców adres prowadzenia działalności gospodarczej jest jednocześnie adresem zamieszkania, co powoduje szereg zagrożeń dla życia prywatnego i rodzinnego.
Narażeni na niebezpieczne zachowania
„Zagrożenia te pozostają szczególnie istotne w przypadku przedsiębiorców, którzy ze względu na rodzaj prowadzonej działalności czy piastowanie określonych funkcji społecznych mogą być szczególnie narażani na niebezpieczne zachowania. Mówimy tu o kierowaniu natarczywego marketingu, rozpowszechnianiu informacji w sieci ale także nachodzeniu, szykanowaniu czy kierowanie gróźb, zniewag, a nawet atakach przemocy” – zwraca uwagę prezes UODO.
Podaje przykłady profesji, które mogą być szczególnie zagrożone takimi działaniami. „Chodzi np. o lekarzy, psychologów, publicystów, mediatorów, audytorów, księgowych, pośredników nieruchomości, terapeutów ale także osoby wykonujące inne zawody” – wymienia Mirosław Wróblewski.
Jak rozwiązać problem z danymi
Wróblewski proponuje rozwiązania powyższych problemów. Pierwszą opcją jest ograniczenie powszechności dostępu do danych adresowych, np. poprzez wprowadzenie możliwości ich zastrzeżenia przez przedsiębiorcę lub poprzez wprowadzenie dobrowolności ich ujawniania – jeżeli adres prowadzenia działalności jest jednocześnie miejscem zamieszkania.
Kolejnym proponowanym rozwiązaniem jest ograniczenie dostępu jedynie dla podmiotów, które złożą formalny wniosek o udostępnienie danych, przynajmniej w przypadku przedsiębiorców prowadzących określony rodzaj działalności.
Dane jawne także po zawieszeniu firmy
Prezes UODO zwrócił uwagę, że dane osobowe przedsiębiorcy pozostają jawne także po zawieszeniu, jak i po zakończeniu prowadzenia działalności. Usuwane są dopiero po upływie 10 lat od wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru. Jego zdaniem „konieczność przechowywania danych w CEIDG po zakończeniu działalności jest zrozumiała ze względu na potrzebę zapewnienia stabilności obrotu gospodarczego”. Uważa, że informacje o byłym przedsiębiorcy mogą być niezbędne w celu np. dochodzenia roszczeń cywilnych w związku z zakończoną działalnością. Dodał jednak, że „pod rozwagę należy poddać, czy do tego celu konieczne jest zachowanie pełnej jawności i powszechności dostępu do wszystkich danych byłego przedsiębiorcy”.
Mirosław Wróblewski podkreślił, że potrzebne jest rzeczowe wykazanie, z jakich względów aktualny model jawności danych w CEIDG uznano za konieczny. Jego zdaniem należy przeprowadzić wszechstronną i wnikliwą analizę szeregu ryzyk dla ochrony danych osobowych oraz analizę obowiązujących obecnie przepisów. Zadeklarował, że jego instytucja jest gotowa do dyskusji na temat wprowadzenia w tym zakresie nowych rozwiązań prawnych.