Praca zdalna do 4 września 2020 roku. Co później?

Pandemia Covid-19 wprowadziła wiele zmian na rynku pracy. Znaczna część pracodawców wprowadziła pracę zdalną, prowadzi rekrutacje i nabory również w ten sposób. Jednak wprowadzone przez tarcze antykryzysowe przepisy dotyczące pracy zdalnej mają obowiązywać wyłącznie do 4 września. Co dalej?

» Przepisy o pracy zdalnej przedłużone, ale nadal poza Kodeksem Pracy

Epidemia koronawirusa udowodniła, że wiele obowiązków można wykonać poza biurem i w sposób bardziej wydajny. Ustawodawca już w pierwszej ustawie antykryzysowej wprowadził przepisu umożliwiające zmianę pracy na zdalną. Jednak w kodeksie pracy jak dotąd brak jest regulacji, które pozwoliłyby na wprowadzenie tej formy pracy na stałe.

» Praktyczne aspekty wykonywania pracy zdalnej

W poniedziałek 20 lipca 2020 r. Buisness Centre Club poinformował o potrzebie wprowadzenia przepisów regulujących pracę zdalną, w tym między innymi w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy, którą zgłaszają  organizacje zrzeszające pracodawców.

» Szczegółowe warunki wykonywania pracy zdalnej

Telepraca a homeoffice

Obecnie obowiązujące przepisy kodeksu pracy zawierają jedynie pojęcie telepracy. Pojęcie, to różni się znacząco od koncepcji homeoffice, a przepisy dotyczące telepracy nie nadają się do bezpośredniego stosowania wobec pracownika wykonującego okazjonalnie pracę zdalną. Homeoffice wprowadzany był przed pandemią okazjonalnie, obecnie jest zjawiskiem powszechnym. Duże grono pracodawców dla ochrony swoich pracowników zdecydowało się na wprowadzenie pracy zdalnej.

Telepraca na czym polega, jakie są warunki

Telepraca polega na regularnym wykonywaniu pracy poza zakładem pracy za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W takim modelu zatrudnienia pracownik w ogóle nie pojawia się stacjonarnie w siedzibie firmy, z pracodawcą utrzymując kontakt za pośrednictwem telefonu, komunikatorów elektronicznych i poczty elektronicznej. Żeby wprowadzić telepracę pracodawca musi wraz z organizacją związkową wypracować porozumienie, a gdy żaden związek zawodowy nie działa u pracodawcy, konieczne jest sporządzenie regulaminu telepracy, po konsultacji z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi uprzednio u pracodawcy. Wyjątkowo, wykonywanie telepracy możliwe jest także na wniosek pracownika (wówczas porozumienie czy regulamin telepracy nie jest konieczny). Przepisy dotyczące telepracy określają obowiązki pracodawcy związane z dostarczeniem sprzętu niezbędnego do jej wykonywania, ubezpieczenia tegoż sprzętu i pokrycia kosztów bieżącej eksploatacji. Ponadto, pracodawca ma obowiązek określenia zasad ochrony danych przekazywanych telepracownikowi oraz przeprowadzenia szkolenia w tym przedmiocie. Kodeks pracy przewiduje możliwość kontroli telepracownika w miejscu wykonywanej pracy oraz reguluje obowiązki pracodawcy dotyczące bezpiecznej i higienicznej pracy w okresie wykonywania telepracy.

Praca zdalna w tarczy 4.0

Epidemia Covid-19 i kolejne tarcze antykryzysowe wprowadzały przepisy, które regulują obecnie zasady wykonywania pracy zdalnej. Możliwość wprowadzenia pracy zdalnej obowiązuje od 8 marca 2020 r. przez 180 dni, czyli do 4 września 2020 r.

Ustawą z dnia 4 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19, tak zwana tarcza 4.0 uregulowano pracę w tym trybie na czas epidemii.

Na podstawie zmian jakie wprowadziła tarcza antykryzysowa 4.0 pracodawca zyskał możliwość nakazania swoim pracownikom pracy zdalnej. Ustawa nałożyła na pracodawców wiele obowiązków, a mianowicie muszą oni sprawdzić czy pracownicy posiadają warunki techniczne oraz lokalowe do wykonywania pracy poza biurem. Ponadto muszą ustalić, czy pracownik jest zdolny do wykonywania pracy na odległość  oraz czy posiada umiejętności do posługiwania się systemem informatycznym.

Dodatkowo pracodawca musi zapewnić środki oraz materiały do wykonywania pracy w  formie zdalnej. Natomiast pracownik  jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji swojego czasu pracy oraz informowania przełożonego, ile czasu zabierają mu obowiązki.

Pracodawca na podstawie obecnie obowiązujących przepisów może w każdej chwili odwołać pracownika z pracy zdalnej pod warunkiem, że zapewni mu bezpieczny powrót do pracy stacjonarnej. Obecnie wprowadzone przepisy mają obowiązywać do 4 września br.

Praca zdalna potrzeba systemowego uregulowania

Przed ustawodawcą stoi zatem zadanie aby uregulować zapisy dotyczące pracy zdalnej. Pracodawcy oczekują systemowych przepisów.

Praca zdalna powinna zostać wpisana do Kodeksu pracy jako jedna z form wykonywania pracy za wspólną zgodą pracownika i pracodawcy, bez zbędnej biurokracji i nadmiernej kontroli, w tak prosty sposób, jak to ma miejsce obecnie - mówił w trakcie kampanii wyborczej prezydent Andrzej Duda.

Przed rządzącymi obecnie stoi zatem wyzwanie, aby praca zdalna została uregulowana i na stałe wpisana do kodeksu pracy.

Koronawirus w Polsce