W związku z sytuacją ekologiczną, jaka miała miejsce nad Odrą, określona grupa poszkodowanych przedsiębiorców otrzyma wsparcie w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego. Przepisy w tym zakresie weszły w życie 30 września 2022 r., z mocą obowiązującą od 1 sierpnia 2022 r.
Podmioty uprawnione do wypłaty
Jednorazowe świadczenie pieniężne przysługuje płatnikom w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej ustawą systemową, wskazanym w rozporządzeniu RM w sprawie określenia podmiotów, którym przysługuje jednorazowe świadczenie pieniężne przeznaczone na ograniczenie niektórych skutków ekonomicznych sytuacji ekologicznej na rzece Odrze (Dz. U. z 2022 r. poz. 2020). Akt ten określa:
a) kody, którymi była oznaczona na dzień 31 lipca 2022 r. pozarolnicza działalność według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako przeważająca (załącznik nr 1 – patrz tabela),
b) powiaty, na obszarze których znajdują się gminy, w których na dzień 31 lipca 2022 r. była prowadzona pozarolnicza działalność (załącznik nr 2),
c) miesiąc, za który przysługuje jednorazowe świadczenie (sierpień 2022 r.).
Źródło: shutterstock
Warunki do spełnienia
Jednorazowe świadczenie pieniężne przysługuje wcześniej wskazanemu płatnikowi składek, który spełnia dodatkowe warunki, a mianowicie:
1) prowadził na dzień 31 lipca 2022 r. pozarolniczą działalność oznaczoną według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako przeważającą (oceny spełnienia tego warunku należy dokonać na podstawie danych zawartych w rejestrze REGON, w brzmieniu na dzień 31 lipca 2020 r.),
2) w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. był zgłoszony jako płatnik składek z datą obowiązku opłacania składek nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r.,
3) w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze uzyskał przychód z działalności w rozumieniu przepisów podatkowych w sierpniu 2022 r. niższy o co najmniej 50% w stosunku do przychodu uzyskanego w lipcu 2022 r. albo czerwcu 2022 r., albo sierpniu 2021 r.,
4) w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. zgłosił co najmniej jedną osobę do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z datą powstania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r. i co najmniej jedna osoba pozostawała w tych ubezpieczeniach do 31 sierpnia 2022 r.,
5) w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. zgłosił do ZUS co najmniej jeden adres prowadzenia pozarolniczej działalności na obszarze powiatów wskazanych w załączniku nr 2 do rozporządzenia, na obszarze których znajdują się gminy, w których na dzień 31 lipca 2022 r. była prowadzona pozarolnicza działalność.
Wszystkie wymienione warunki uprawnieni płatnicy muszą spełnić łącznie (art. 3 ust. 1 ustawy o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze).
Wysokość wsparcia
Prawo do wypłaty jednorazowego świadczenia pieniężnego będzie ustalał i następnie je wypłacał ZUS. Będzie ono przysługiwać płatnikom za miesiąc sierpień 2022 r. w kwocie 3.010 zł za każdego ubezpieczonego:
- zgłoszonego w terminie do dnia 31 lipca 2022 r. do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (z datą powstania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nie późniejszą niż 1 lipca 2022 r.) i
- który pozostawał w tych ubezpieczeniach do 31 sierpnia 2022 r.
Wysokość jednorazowego świadczenia dla uprawnionego płatnika składek będzie ustalana jako suma świadczeń należnych za każdego ubezpieczonego (przy jego ustalaniu nie będą uwzględniane osoby zgłoszone do ubezpieczeń przez płatnika składek lub z urzędu przez organ rentowy po dniu 31 lipca 2022 r.). Stanowi tak art. 5 ust. 3 ustawy o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych (…).
Jak wskazał ustawodawca, przedmiotowe świadczenie pieniężne nie stanowi podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Niezbędny wniosek
ZUS ustali prawo do wypłaty jednorazowego świadczenia pieniężnego na wniosek (RJS) płatnika. Należy go złożyć nie później niż do 31 grudnia 2022 r., za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS, w formie dokumentu elektronicznego.
Termin wypłaty świadczenia
ZUS dokona wypłaty jednorazowego świadczenia pieniężnego niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności mającej wpływ na prawo do świadczenia i jego wysokość. Wpłata nastąpi na rachunek bankowy zewidencjonowany na koncie płatnika składek. Informację o kwocie wypłaconego świadczenia ZUS zamieści na profilu informacyjnym.
Odmowa przyznania prawa do jednorazowego świadczenia następuje w drodze decyzji. Płatnik może się od niej odwołać do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach K.p.c. dla postępowań w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.
| Lp. | Kod PKD | Nazwa |
| 1 | 03.11.Z | Rybołówstwo w wodach morskich |
| 2 | 03.12.Z | Rybołówstwo w wodach śródlądowych |
| 3 | 03.21.Z | Chów i hodowla ryb oraz pozostałych organizmów wodnych w wodach morskich |
| 4 | 03.22.Z | Chów i hodowla ryb oraz pozostałych organizmów wodnych w wodach śródlądowych |
| 5 | 10.20.Z | Przetwarzanie i konserwowanie ryb, skorupiaków i mięczaków |
| 6 | 10.52.Z | Produkcja lodów |
| 7 | 11.03.Z | Produkcja cydru i pozostałych win owocowych |
| 8 | 46.38.Z | Sprzedaż hurtowa pozostałej żywności, włączając ryby, skorupiaki i mięczaki |
| 9 | 47.23.Z | Sprzedaż detaliczna ryb, skorupiaków i mięczaków prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach |
| 10 | 47.64.Z | Sprzedaż detaliczna sprzętu sportowego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach |
| 11 | 50.10.Z | Transport morski i przybrzeżny pasażerski |
| 12 | 50.30.Z | Transport wodny śródlądowy pasażerski |
| 13 | 50.40.Z | Transport wodny śródlądowy towarów |
| 14 | 55.10.Z | Hotele i podobne obiekty zakwaterowania |
| 15 | 55.20.Z | Obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania |
| 16 | 55.30.Z | Pola kempingowe (włączając pola dla pojazdów kempingowych) i pola namiotowe |
| 17 | 56.10.A | Restauracje i inne stałe placówki gastronomiczne |
| 18 | 56.10.B | Ruchome placówki gastronomiczne |
| 19 | 56.29.Z | Pozostała usługowa działalność gastronomiczna |
| 20 | 56.30.Z | Przygotowywanie i podawanie napojów |
| 21 | 77.21.Z | Wypożyczanie i dzierżawa sprzętu rekreacyjnego i sportowego |
| 22 | 77.34.Z | Wynajem i dzierżawa środków transportu wodnego |
| 23 | 79.12.Z | Działalność organizatorów turystyki |
| 24 | 79.90.A | Działalność pilotów wycieczek i przewodników turystycznych |
| 25 | 93.11.Z | Działalność obiektów sportowych |
| 26 | 93.19.Z | Pozostała działalność związana ze sportem |
| 27 | 93.29.Z | Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna |
| 28 | 93.29.B | Pozostała działalność rozrywkowa i rekreacyjna, gdzie indziej niesklasyfikowana |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 ze zm.)
Ustawa z dnia 2.09.2022 r. o szczególnym wsparciu podmiotów poszkodowanych w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze (Dz. U. poz. 2014)
autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 80 (1955) z dnia 2022-10-06
Składki na FP, FS i FGŚP za pracowników oraz zleceniobiorców. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl