Od 1 kwietnia 2025 roku obowiązują wyższe kwoty jednorazowych odszkodowań wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Podwyżki wynikają z corocznej waloryzacji i mają zastosowanie do decyzji wydanych do 31 marca 2026 roku.
Jednorazowe odszkodowanie – komu przysługuje?
Osobie ubezpieczonej, która doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy, lub choroby zawodowej, przysługuje jednorazowe odszkodowanie z ZUS. W przypadku śmierci ubezpieczonego prawo do tego świadczenia mają także uprawnieni członkowie jego rodziny.
Odszkodowanie to ma na celu częściowe zrekompensowanie strat zdrowotnych lub utraty osoby bliskiej, i jest niezależne od innych świadczeń – takich jak zasiłek chorobowy czy renta wypadkowa.
Źródło: Shutterstock
Nowe kwoty odszkodowań od 1 kwietnia 2025 roku
W wyniku obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, od 1 kwietnia 2025 roku do 31 marca 2026 roku obowiązują następujące kwoty:
| Rodzaj odszkodowania | Kwota od 1.04.2025 r. |
|---|---|
| Za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu | 1 636 zł |
| Za zwiększenie uszczerbku o co najmniej 10 p.p. | 1 636 zł za każdy procent |
| Całkowita niezdolność do pracy i samodzielnej egzystencji | 28 636 zł |
| Z powodu pogorszenia stanu zdrowia rencisty | 28 636 zł |
| Małżonek lub dziecko zmarłego | 147 271 zł |
| Członek rodziny inny niż małżonek/dziecko | 73 635 zł |
| Małżonek i jedno lub więcej dzieci | 147 271 zł + 28 636 zł na każde dziecko |
| Dwoje lub więcej dzieci | 147 271 zł + 28 636 zł na drugie i kolejne dziecko |
| Inni członkowie rodziny równocześnie z małżonkiem/dziećmi (każdy) | 28 636 zł |
| Tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci | 73 635 zł + 28 636 zł na drugiego i każdego następnego uprawnionego |
Jak ubiegać się o odszkodowanie?
Decyzję o przyznaniu jednorazowego odszkodowania podejmuje ZUS na podstawie:
- orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS,
- kompletnej dokumentacji, w tym protokołu powypadkowego i zaświadczenia lekarskiego.
ZUS ma 14 dni na wydanie decyzji od dnia uzyskania ostatniej wymaganej informacji.
Kiedy ZUS może odmówić odszkodowania?
Warto pamiętać, że ZUS ma prawo odmówić wypłaty jednorazowego odszkodowania w przypadkach, gdy poszkodowany:
- umyślnie naruszył przepisy BHP,
- znajdował się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających.
Coroczna waloryzacja świadczeń to odpowiedź na rosnące koszty życia oraz konieczność adekwatnej rekompensaty dla osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy i ich rodzin. Należy pamiętać, że przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji wydawanej przez organ rentowy w ciągu 14 dni od dnia:
- otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS, lub
- wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
Do ustalenia wysokości jednorazowego odszkodowania przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w dniu wydania przez ZUS decyzji w sprawie przyznania tego świadczenia. Bez znaczenia tu jest data wypadku przy pracy czy złożenia wniosku o przyznanie jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby zawodowej. Stanowi o tym art. 12 ust. 5 i art. 14 ust. 6 ustawy wypadkowej, która jednocześnie w art. 2 pkt 5 precyzuje, iż za przeciętne wynagrodzenie uznaje się tu przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszane do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym RP "Monitor Polski" przez Prezesa GUS, stosowane poczynając od drugiego kwartału każdego roku przez okres jednego roku.
Choroba, wypadekKodeks pracyFormy zatrudnieniaKsięgowośćZUSHome 2