Gdy podczas wykonywania pracy pracownik ulegnie wypadkowi i w efekcie stanie się niezdolny do pracy, przysługuje mu zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego. Zdarza się jednak, że najpierw pracownikowi jest wypłacane zwykłe świadczenie chorobowe, a odpowiednie wyrównanie otrzymuje on dopiero po uznaniu zdarzenia za wypadek przy pracy. Pracodawca jest wtedy zmuszony sporządzić do ZUS stosowną korektę dokumentów rozliczeniowych.

Nowa kwalifikacja świadczenia

W przypadku gdy niezdolność ubezpieczonego do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy, to od pierwszego dnia tej niezdolności zasadniczo przysługuje mu m.in. zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Aby ubezpieczony go otrzymał (z ZUS lub od pracodawcy), zdarzenie musi zostać uznane za wypadek przy pracy. Do tego czasu ubezpieczonemu należy się odpowiednio wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego, ale tylko, gdy spełnia warunki do ich wypłaty. Świadczenia te są mu wtedy wypłacane w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku.

Dopiero po zakończeniu postępowania i uznaniu zdarzenia za wypadek przy pracy wypłacone wcześniej świadczenia należy potraktować tak jak zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, a nie z ubezpieczenia chorobowego. W takiej sytuacji pracodawca powinien dokonać przekwalifikowania wypłaconego wynagrodzenia chorobowego i/lub zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego na zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego i rozliczyć w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne. Należy to zrobić poprzez korektę dokumentów rozliczeniowych sporządzonych za miesiące, w których pracodawca rozliczył w nich wynagrodzenie chorobowe i/lub zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego (patrz ramka).

Pracodawca uprawniony do wypłaty świadczeń powinien również wyrównać wcześniej wypłacone świadczenia uznane następnie za zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego do 100% podstawy wymiaru.

Natomiast pracodawca nieuprawniony do wypłaty zasiłków ma prawo rozliczyć wypłacone wynagrodzenie chorobowe w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne. Może to jednak zrobić tylko do wysokości należnego zasiłku za wypadek przy pracy. ZUS obliczy wówczas kwotę należnego zasiłku chorobowego. Jeżeli kwota wypłacona pracownikowi przez pracodawcę będzie:

1) niższa niż należna - organ rentowy wypłaci pracownikowi różnicę między kwotą należną a wypłaconą przez pracodawcę,

2) równa kwocie należnej - ZUS wypłacone wynagrodzenie potraktuje jako zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego,

3) przewyższała należną kwotę zasiłku - ZUS wypłacone wynagrodzenie potraktuje jako zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego, ale tylko do wysokości należnego zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego (i tylko do tej wysokości będzie mogło być ono rozliczone przez pracodawcę w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne).

Nadpłacone składki

Jeśli przed uznaniem zdarzenia za wypadek przy pracy pracodawca wypłacił poszkodowanemu pracownikowi wynagrodzenie chorobowe, to po przekazaniu do ZUS korekty dokumentów rozliczeniowych na koncie pracodawcy jako płatnika składek powstanie nadpłata składki zdrowotnej. Wynagrodzenie to po przekwalifikowaniu na zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie stanowi bowiem podstawy wymiaru tej składki. Świadczenie to, rozliczone w korekcie dokumentów rozliczeniowych w ciężar składek społecznych, obniży też należną do zapłaty kwotę tych składek (wykazuje się ją w bloku V. w polu 05 deklaracji ZUS DRA).

Zasadniczo ZUS z urzędu zalicza nadpłatę składek na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań składkowych. Jeśli pracodawca nie posiada zaległości za minione okresy ani bieżących zobowiązań, nadpłata jest zaliczana przez ZUS na poczet przyszłych zobowiązań, chyba że pracodawca złoży wniosek o ich zwrot.

W przypadku gdy pracodawca wypłacił poszkodowanemu pracownikowi wynagrodzenie chorobowe (przed uznaniem zdarzenia za wypadek przy pracy), to powinien mu zwrócić pobraną wcześniej od tego wynagrodzenia składkę zdrowotną sfinansowaną z jego środków.

autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 32 (2011) z dnia 2023-04-20

Rozliczenie leasingu w księgach rachunkowych. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

Choroba, wypadekKodeks pracyZUS