Epidemia koronawirusa nie ustaje. Pracodawcy coraz częściej apelują o możliwość dostępu do informacji o szczepieniach pracowników. Minister Zdrowia zapowiada, że przepisy pozwalające na kontrole zaszczepionych pracowników trafią pod obrady Sejmu na najbliższym posiedzeniu. 

W liście do Premiera Mateusza Morawieckiego  przedsiębiorcy apelują o możliwość werfyfikacji czy pracownicy są zaszczepieni. Apel do szefa rządu podpisali  przedstawiciele ABSL, Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego, Krajowej Izby Gospodarczej, Pracodawców RP, APPLiA Producenci AGD i Konfederacji Lewiatan. Przedsiębiorcy wskazują, że weryfikacja czy pracownik jest zaszczepiony „Umożliwi rozsądne długoterminowe planowanie pracy i właściwą realizację zamówień. W naszym polskim interesie leży, aby strumień zamówień nadal był kierowany do naszych fabryk, które w globalnych systemach produkcji zdobyły zaufanie i są gwarantem jakości oraz terminowości. To samo dotyczy firm świadczących usługi oraz małych i mikroprzedsiębiorców. Ci ostatni są najbardziej narażeni na negatywne skutki wynikające z sytuacji epidemicznej, gdyż brak pracowników - wynikający z faktu zachorowania bądź kwarantanny - może doprowadzić nawet do całkowitej utraty możliwości prowadzenia działalności. Tymczasem sektor MŚP to kręgosłup polskiej gospodarki.”

Szczepienia - pracodawcy kontra pracownicy

Są jednak pracownicy, którzy nie chcą się szczepić i uważają, że pracodawca nie powinien ich do tego zmuszać. Czy zatem pracodawcy mogą grozić  zwolnieniem, zabierać  premie lub np. ograniczać możliwość pracy w biurze na rzecz pracy zdalnej? Prawnicy nie mają wątpliwości, pracodawca aktualnie nie ma prawa do tego aby wymagać od pracownika zaszczepienia się. Wszelkie dane dotyczące zdrowia pracownika – w tym zaświadczenia o szczepieniu – są objęte tajemnicą lekarską. Zgodnie z  art. 9 ust. 1 RODO dane dotyczące zdrowia pracownika mogą być przetwarzane przez pracodawcę wyłącznie w przypadku, gdy przekazanie tych danych następuje za zgodą i z inicjatywy pracownika. PIP wskazuje jednak, że nie ma przeciwskazań by motywować pracowników do szczepienia np. nagradzając czy dodatkowo premiując. 

Źródło: shutterstock

Brak regulacji dotyczących weryfikacji czy pracownik jest zaszczepiony

Aktualnie szczepienia na COVID-19 są dobrowolne i bezpłatne. Z kolei koronawirus został uznany za czynnik szkodliwy w miejscu pracy, i zakażenie nim może zostać uznane za chorobę zawodową.  W niektórych zawodach oraz zakładach pracy z pewnością wskazane byłoby, aby pracownicy się zaszczepili, jednak póki nie istnieje obowiązek poddania się szczepieniom, pracodawca nie ma prawa ich wymagać. Może jedynie zachęcać do przeprowadzenia szczepienia.

Stanowisko PIP w zakresie szczepień

PIP niezmiennie uważa za celowe i zasadne jak najszersze poddawanie się pracowników szczepieniom przeciwko COVID-19, zaznaczając jednocześnie, iż w myśl aktualnie obowiązujących przepisów prawa poddanie się tym szczepieniom ma charakter dobrowolny. Jak wskazano  Państwowa Inspekcja Pracy opiera się jedynie na oficjalnych stanowiskach instytucji i organów uprawnionych do wypowiadania się w tych kwestiach, a w szczególności Ministra Zdrowia, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz Rady Medycznej do spraw COVID-19 przy Prezesie Rady Ministrów.

PIP podkreśla, że zgodnie z Kodeksem pracy obowiązkiem pracodawcy jest ocena i dokumentacja ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą oraz zapewnienie niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających to ryzyko. W przypadku zatrudniania pracowników w warunkach narażenia na działanie szkodliwych czynników biologicznych pracodawca ma obowiązek stosować wszelkie dostępne środki eliminujące narażenie, a jeżeli jest to niemożliwe – ograniczające stopień tego narażenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. 

Minister Zdrowia zapowiada, że projekt regulacji dotyczących szczepień trafi do Sejmu

Zgodnie z informacjami jakie przekazał Adam Niedzielski w Polsat News przepisy dotyczące możliwości weryfikacji czy pracownik jest zaszczepiony mają zostać skierowane do Sejmu. Jak zastrzega Minister Zdrowia w nowym projekcie, nie znajdzie się zapis umożliwiający pracodawcy wysłanie pracowników niezaszczepionych na urlop bezpłatny.  Minister wskazał, że do propozycji zgłoszono dużo uwag i budziła ona kontrowersje. "Postaraliśmy się tak ją przygotować, aby te rzeczy, które były odbierane w taki sposób dolegliwy, nie były aż tak dolegliwe" – powiedział Adam Niedzielski. Tłumaczył, że projekt przewiduje możliwość reorganizacji pracy, ale "absolutnie nie ma możliwości, żeby pracownik otrzymał bezpłatny urlop ze względu na to, że jest niezaszczepiony". Według pierwszych doniesień projekt miał wprowadzić przepisy pozwalające pracodawcom na dostęp do informacji, którzy pracownicy są zaszczepieni, ale również umożliwić pracodawcom wysłanie niezaszczepionych pracowników na urlop bezpłatny lub oddelegować ich do innych zadań.

Koronawirus w PolsceKodeks pracy