Choć kalendarzowe lato jeszcze przed nami, to upał przybiera na sile i daje we znaki. Zwłaszcza tym, którzy muszą pracować w nieklimatyzowanych pomieszczeniach albo na zewnątrz. Nie dla wszystkich jest to powód do radości. Praca w upały bywa wykańczająca. W jaki sposób pracodawca ma obowiązek ulżyć pracownikom w tych trudnych warunkach? Czy powinien zapewnić wodę, czy wręcz skrócić czas pracy?

Prognoza pogody na najbliższe dni nie pozostawia złudzeń - będzie gorąco, bardzo gorąco. Choć dla wielu osób 30 stopni w cieniu to wymarzona temperatura na wypoczynek, to jednak efektywna praca w takich warunkach to nie lada wyzwanie. Zgodnie z przepisami w takie dni pracodawcy są zobowiązani otoczyć pracowników szczególną opieką.

Dodatkowe obowiązki pracodawcy związane z niwelowaniem negatywnych skutków związanych z pracą w wysokich temperaturach nie są bezpośrednio uregulowane w przepisach prawa pracy. Wynikają one głównie z rozporządzeń resortu pracy.

Bezpłatne, zimne napoje dla pracowników w upały

Głównym przywilejem przysługującym pracownikom w upalne dni jest prawo do bezpłatnych, zimnych napojów. Prawo to reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. Nr 60, poz. 279). Zgodnie z nim praca wykonywana w warunkach podwyższonej temperatury powietrza odbywa się:

• na otwartej przestrzeni w temperaturze ponad 25 stopni C,
• w pomieszczeniach zamkniętych przy temperaturze ponad 28 stopni C.

Zatem jeżeli pracownik wykonuję pracę na otwartej przestrzeni w temperaturze powyżej 25 stopni C bądź w zamkniętym pomieszczeniu w temperaturze ponad 28 stopni C pracodawca zobowiązany dostarczyć pracownikom bezpłatne napoje. Przy czym należy zaznaczyć, że przepisy nie wskazują jaka ilość napojów powinna przypadać na pracownika oraz w jaki sposób powinna być mu dostarczona. Jednak Państwowa Inspekcja Pracy przypomina, że napoje powinny być dostępne stale, w ilości zaspokajającej potrzeby zatrudnionych.

Dodatkowo pracownikom, którzy wykonują tzw. pracę brudzącą, na otwartej przestrzeni, w wysokiej temperaturze powietrza, pracodawca musi dla celów higienicznych dostarczyć około 90 litrów wody dziennie na każdego pracownika.

Warto pamiętać, że zarówno prawo pracownika do bezpłatnych napojów jak i do wody dla celów higienicznych jest prawem bezwzględnym. Oznacza to, że pracodawca nie może w zamian za to wypłacić pracownikowi pieniędzy.

Wentylator w biurze dodatkowych udogodnieniem

Przepisy nie przewidują innych świadczeń na rzecz pracowników związanych z pracą w wysokich temperaturach. Jeżeli pracownik wykonuje swoje obowiązki w biurze musi liczyć się z tym, że pracodawca nie jest zobowiązany do zapewnienia klimatyzacji, wentylatora a nawet rolet okiennych. Ich zamontowanie zależy wyłącznie od dobrej woli pracodawcy.

Czy można liczyć na zwolnienie z pracy z trakcie upałów?

Przepisy BHP nie wskazują również górnej granicy temperatury po przekroczeniu której pracownik może wstrzymać się od wykonywania pracy, a pracodawca zobowiązany jest go z tego obowiązku zwolnić. Inna sytuacja ma miejsce jednak w przypadku spadku temperatur. Od świadczenia pracy może odstąpić pracownik wykonujący pracę lekką, gdy temperatura w pomieszczeniu, w którym pracuje spadnie poniżej 18 stopni Celsjusza.

Wymiar czasu pracyKodeks pracy