Rodzaje wpisów

Działania organów podatkowych podlegają kontroli sądów administracyjnych. Skargę można wnieść na decyzje, postanowienia, interpretacje podatkowe, a także bezczynność lub opieszałe prowadzenie sprawy. Wniesienie skargi wiąże się z obowiązkiem uregulowania wpisu stosunkowego lub stałego.

Wpis stosunkowy pobiera się w sprawach, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne. Takie sformułowanie stanowi pewne uproszczenie. Przedmiotem zaskarżenia w sprawach sądowoadministracyjnych nie są bowiem należności pieniężne, ale określone akty i czynności, np. decyzje. Wpis stosunkowy uiszcza się zatem w sprawach, w których spór dotyczy aktów lub czynności kreujących należność pieniężną lub stwierdzających jej istnienie, np. w przypadku skargi na decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego. Wpis stosunkowy stanowi określony procent (ułamek) kwoty objętej zaskarżonym rozstrzygnięciem (przykłady 1 i 2). Oblicza się go według obowiązującej stawki (patrz tabela). Końcówkę zaokrągla się wzwyż do pełnych złotych. Należy jednocześnie pamiętać, że jeżeli skarżący nie kwestionuje całej kwoty podatku określonego przez organ podatkowy w decyzji, a tylko jego część, ta część stanowi wartość przedmiotu sporu.

W przypadkach, w których nie opłaca się wpisu stosunkowego, uiszcza się wpis stały. Jego wysokość jest z góry określona w zależności od rodzaju i charakteru sprawy. Przykładowo, wpis od skargi na decyzję o odpowiedzialności podatkowej członków zarządu spółki z o.o. wynosi 500 zł, na indywidualną interpretację podatkową - 200 zł, a na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania podatkowego - 100 zł.

Gotówka lub przelew

Wpis można zapłacić gotówką do kasy właściwego sądu administracyjnego lub na jego rachunek bankowy. Niezależnie od wyboru formy płatności należy wskazać: tytuł wpłaty, rodzaj opłacanego pisma oraz sygnaturę akt sądowych.

Sąd, w razie braku wpłaty wpisu, wysyła zarządzenie wzywające do dopełnienia tego obowiązku w wyznaczonym terminie. Na uregulowanie wymaganej kwoty jest wówczas zasadniczo 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Nie dotyczy to skarżących, którzy mieszkają lub mają siedzibę za granicą, a nie posiadają w kraju przedstawiciela. Na zapłatę wpisu musi być im wyznaczony termin nie krótszy niż 2 miesiące. Skarga nieopłacona w terminie podlega odrzuceniu.

Istotną - z punktu widzenia terminu zapłaty wpisu - jest kwestia określenia momentu jego uregulowania w przypadku wyboru obrotu bezgotówkowego. Przyjmuje się, że datą uiszczenia wpisu jest moment złożenia dyspozycji przelewu, a nie dzień jej realizacji. Warunkiem jest jednak posiadanie na rachunku w tym dniu (a przynajmniej przed upływem terminu wniesienia wpisu) środków wystarczających na pokrycie wpłacanej kwoty. Dopełnieniem tego stanowiska jest uchwała NSA z dnia 22 stycznia 2018 r., sygn. akt I FPS 3/17, dotycząca kwestii uiszczenia opłaty sądowej na rachunek bankowy za pośrednictwem podmiotu działającego na podstawie ustawy o usługach płatniczych innego niż bank, SKOK czy Poczta Polska S.A. Wynika z niej, że dzień przekazania środków pieniężnych (gotówki) - w terminie wskazanym w wezwaniu i w wysokości odpowiadającej opłacie sądowej - instytucji płatniczej lub jej agentowi jest równoznaczny z dniem uiszczenia opłaty, o ile doszło do uznania rachunku bankowego sądu administracyjnego należną kwotą.

Prawo pomocy

Skarżący, którego nie stać na pokrycie wpisu (ale także innych kosztów postępowania sądowoadministracyjnego), może ubiegać się o zwolnienie od tego obowiązku. Wsparcie uzyskuje się w ramach tzw. prawa pomocy.

Konieczne jest złożenie wniosku (wolnego od opłat sądowych). Trzeba go sporządzić na odpowiednim urzędowym formularzu. Osoby fizyczne wypełniają druk oznaczony symbolem PPF, a osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej - PPPr. We wniosku o przyznanie prawa pomocy należy szczegółowo przedstawić swoje dochody i stan materialny. Osoby fizyczne opisują ponadto sytuację rodzinną. Sąd ma prawo zweryfikować informacje podane we wniosku. Może wezwać do złożenia dodatkowych oświadczeń lub przedłożenia dokumentów źródłowych dotyczących sytuacji majątkowej, dochodów i stanu rodzinnego. Stosuje to, jeżeli oświadczenia zawarte we wniosku budzą wątpliwości lub okażą się niewystarczające do oceny rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych wnioskodawcy. Stanowi tak art. 255 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Dokumentami źródłowymi mogą być: wyciągi z rachunków bankowych, odpisy zeznań podatkowych, zaświadczenia o dochodach z ostatnich 2 lat, dokumenty potwierdzające posiadane zadłużenie itp.

Wniosek o przyznanie prawa pomocy można złożyć po otrzymaniu zarządzenia wzywającego do uregulowania wpisu, z tym że trzeba to zrobić przed upływem terminu płatności wyznaczonego w wezwaniu. Wpis trzeba w takim przypadku uiścić dopiero w przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku. Po uprawomocnieniu się postanowienia odmawiającego przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych wezwanie do uiszczenia wpisu zostanie powtórzone. Zapłaty trzeba dokonać w terminie liczonym od dnia doręczenia tego ponownego wezwania.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 30.08.2002 r. - Prawo o postêpowaniu przed s±dami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1302 ze zm.)

autor: Małgorzata Żujewska
Gazeta Podatkowa nr 102 (1664) z dnia 2019-12-23

Najczęstsze problemy dotyczące wdrożenia RODO. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

PrzychodyPłatnik PIT