Czy spółka jawna może skutecznie zapłacić podatek dochodowy za swojego wspólnika? Spór między fiskusem a podatnikami pokazuje, że odpowiedź nie jest oczywista. Najnowszy wyrok NSA z czerwca 2025 r. może diametralnie zmienić dotychczasową praktykę. Ekspert wyjaśnia, czy spółka może zapłacić podatek za wspólnika?
Zgodnie z przepisami podatkowymi każdy płaci podatek za siebie. Zdarzają się co prawda sytuacje, gdy za podatek spółki odpowiada zarząd lub za podatek spadkodawcy – spadkobierca. W takiej jednak sytuacji uznaje się, że podatek podmiotu trzeciego staje się podatkiem własnym. Co, jednak jeśli na polecenie wierzyciela dłużnik zapłaci za niego podatek lub transparentna podatkowo spółka zapłaci podatek za swojego wspólnika?
Spór wspólnika spółki jawnej z fiskusem
Wątpliwości takie miał właśnie wspólnik spółki jawnej, która zapłaciła za niego zaliczkę na podatek dochodowy ze swojego rachunku bankowego. Z jednej strony dochód spółki jawnej (jeśli jest to spółka transparentna podatkowo), jest dochodem wspólników, z drugiej zaś Ordynacja podatkowa dopuszcza możliwość zapłaty podatku za podmiot trzeci wyłącznie do kwoty 1 000 zł.
We wniosku o wydanie interpretacji podatkowej wspólnik spółki jawnej przekonywał, że spółka działała jako „wyręczyciel podatkowy”, co powinno prowadzić do uznania, że to podatnik uregulował zobowiązanie ze swoich środków za pośrednictwem rachunku bankowego Spółki. Podatek miałby zatem zostać prawidłowo zapłacony.
Źródło: Shutterstock
Stanowisko KIS i wyrok WSA
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie podzielił jednak tego stanowiska. Uznał bowiem, że zapłata podatku przez podmiot trzeci w kwocie 1 000 zł nie stanowi skutecznego zapłacenia podatku. W tej sytuacji argumenty wnioskodawcy nie mają znaczenia.
Odmienne zdanie miał natomiast WSA w Gorzowie Wielkopolskim, który rozpatrywał skargę na wydaną interpretację. Uznał bowiem, że zapłata podatku za podmiot trzeci nie dotyczy sytuacji, gdy zapłata ma charakter „wyłącznie techniczny”. Mamy bowiem do czynienia z sytuacją, gdy środki pochodzą de facto z majątku wspólnika spółki. Spółka natomiast wyłącznie dokonuje czynności technicznej, jaką jest przelew do urzędu skarbowego.
Rozstrzygnięcie NSA – punkt zwrotny
Organ skarbowy jednak nie złożył broni i wniósł skargę kasacyjną. Jak często bywa w sprawach podatkowych, mieliśmy do czynienia z rollercoasterem. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił bowiem wcześniejszy wyrok, przyznając rację urzędowi (Wyrok NSA z 18 czerwca 2025 r. sygn. akt II FSK 1225/22).
Sąd stwierdził, że majątek spółki jawnej zgodnie z Kodeksem spółek handlowych jest odrębny od majątku wspólników. Zatem w wyniku zapłaty przez spółkę podatku wspólnika doszło do zapłaty z majątku nienależącego do podatnika (wspólnika). Taka sytuacja nie może być kwalifikowana jako „wyręczenie”.
Sprzeczność z wcześniejszą linią orzeczniczą
Stanowisko to, choć zgodne z interpretacjami podatkowymi, stoi w sprzeczności z dotychczas wydawanymi wyrokami. W wyroku z 4 kwietnia 2021 r. (sygn. akt: II FSK 3305/18), NSA wskazał, że sama czynność dokonania wpłaty przez osobę trzecią nie przesądza o tym, z czyjego majątku pochodzą środki na jej pokrycie i kto w efekcie ponosi ich ciężar.
Jeśli zatem nie ma wątpliwości, że wpłata dokonywana jest ze środków płatnika, które pobrał wcześniej od podatników, a jedynie techniczna czynność wpłaty dokonywana jest za pośrednictwem „posłańca”, to brak jest przeszkód prawnych, aby została ona zrealizowana przez podmiot zaangażowany do tej czynności przez płatnika.
Jak działać w praktyce?
Jeżeli zatem dłużnik miałby zapłacić podatek za swojego wierzyciela, lub jak w przedstawionym przykładzie – spółka za wspólnika, lepszym rozwiązaniem będzie wypłacenie należności, czy to wierzycielowi, czy wspólnikowi, który następnie sam zapłaci swój podatek.
Autor: Rafał Knap, radca prawny, kancelaria Graś i Wspólnicy