W umowie o podziale spadku spadkobiercy mogą się zobowiązać do takich zasad spłaty, zgodnie z którymi przekracza ona wartość oszacowanego majątku. Nadwyżkę traktować należy w takim przypadku tak samo, jak sprzedaż dziedziczonego majątku. W konsekwencji wystąpić może obowiązek zapłaty podatku dochodowego od sprzedaży.
Zapłata za dziedziczony majątek powyżej jego rynkowej wartości stanowi przychód dla osoby, która taką spłatę otrzymuje. W zależności od charakteru spłaty podatnik rozpozna przychód z różnych źródeł przychodów.
O tym, co stanowi przedmiot zbycia, decyduje dzielony majątek. Przykładowo, jeżeli przedmiotem podziału ze spłatą powyżej wartości rynkowej jest nieruchomość, to podatnik powinien przedstawić rozliczenie podatku z tytułu zbycia nieruchomości. W konsekwencji przysługują mu również ulgi związane z tym zbyciem, np. z tytułu przeznaczenia na własne cele mieszkaniowe (por. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, 25.02.2015 r., sygn.. akt IBPBII/2/415-1191/13/JG).
Źródło: Thinkstock
Przychodem z tytułu odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości będzie kwota odpowiadająca różnicy pomiędzy otrzymaną kwotą spłaty w zamian za przeniesienie prawa własności udziału w nieruchomości (mieszkaniu) nabytego w drodze spadku a kwotą odpowiadającą wartości udziału w nieruchomości jaki podatnik nabył w spadku.
Z tytułu zbycia udziału w majątku stanowiącym część masy spadkowej, po zakończeniu roku podatkowego (tj. do 30 kwietnia 2014 r.), winno się złożyć zeznanie podatkowe PIT-39 i wykazać w nim dochód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości
W przypadku, gdy dział spadku dotyczy majątku innego niż nieruchomość, podatnik zobowiązany jest do rozliczenia innych składników majątku. Podatnik powinien pamiętać, że przedmiotem opodatkowania jest zawsze nadwyżka powyżej przysługujący mu udział w majątku.
Przykład
Podatnicy posiadają udział po ½ w masie spadkowej, której przedmiotem jest samochód o wartości 100.000 zł. W wyniku umowy spłaty dokonują w ten sposób, że jeden z nich otrzymuje auto, a drugi kwotę 80.000 zł. Kwota 30.000 zł stanowi nadwyżkę, podlegającą rozliczeniu w deklaracji PIT-36 z tytułu przychodu ze zbycia rzeczy ruchomej.
Przychód należy ustalać zgodnie ze źródłem jego uzyskania. Nie należy go automatycznie kwalifikować jako tzw. Inne źródła przychodów.
Piotr Szulczewski,
PIT.pl