Czynności cywilne PCC podatek w praktyce

Czynności cywilne PCC

Podatek od czynności cywilnoprawnych dotyczy tylko niektórych czynności pojawiających się w obrocie gospodarczym. Podatek nałożony jest na kilka rodzajów czynności.

Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (deklaracja PCC-3) podlegają wyłącznie następujące czynności - i żadne inne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, 
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, 
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, 
• umowy dożywocia, 
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki, 
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, 
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki. 

Zmiana umowy, która powoduje podwyższenie podstawy opodatkowania również podlega opodatkowaniu tym podatkiem, tak samo jak orzeczenia sądowe lub ugody, które wywołują skutki w zakresie cywilnoprawnym lub podwyższenie podstawy opodatkowania takich umów.

Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

• rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 
• rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą w przypadku, gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
• w przypadku umowy spółki - jej zawarcie lub zmiana podlega PCC, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się w przypadku spółki osobowej - siedziba tej spółki, a w przypadku spółki kapitałowej - rzeczywisty ośrodek zarządzania albo siedziba tej spółki - jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego.

Podatek od czynności cywilnoprawnych nie wystąpi w przypadku, gdy z tytułu tej czynności choćby jedna ze stron czynności była opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z tego podatku zwolniona. Podatek nie wystąpi zatem zarówno, gdy strona wystawi fakturę z podstawową stawką podatku VAT, ze stawką zwolnioną lub też gdy oświadczy, że korzysta ze zwolnienia podmiotowego i faktycznie wykonuje te czynności jako podatnik zwolniony podmiotowo z VAT. Zasady tej nie stosuje się, tj. zawsze podlegają PCC umowa spółki lub jej zmiany. Czynności, w związku z którymi choćby jedna ze stron jest zwolniona z VAT będą natomiast podlegały PCC, jeżeli dochodzi do:

• umowy sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach, 
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Są to sytuacje wyjątkowe, które eliminują podwójne obłożenie tej samej transakcji dwoma podatkami - VAT i PCC.
 

Przykład:

Nieruchomość zbywa podatnik VAT na rzecz osoby fizycznej nieprzedsiębiorcy. Wystawia FV – 23%. Transakcja nie podlega PCC

Nieruchomość - nowy lokal mieszkalny zbywa podatnik VAT - developer na rzecz osoby fizycznej nieprzedsiębiorcy. Wystawia FV - zwolnione. Transakcja podlega PCC.

Nieruchomość zbywa osoba fizyczna, nieprzedsiębiorca na rzecz osoby fizycznej, nieprzedsiębiorcy. Transakcja podlega PCC.

Nieruchomość zbywa osoba fizyczna - nieprzedsiębiorca na rzecz przedsiębiorcy - podatnika VAT. Wystawia rachunek, w związku z czynnością sprzedający nie jest podatnikiem VAT, a więc z tytułu tej czynności żadna ze stron nie jest podatnikiem opodatkowanym VAT lub z tej czynności zwolnionym. Transakcja podlega PCC.