Wynagrodzenia zatrudnionych za granicą – problem z zastosowaniem ulgi abolicyjnej

Problemem w rozliczeniach z polskimi organami pozostają zarobki osób korzystających z ulgi abolicyjnej w sytuacji, gdy zagraniczne przepisy nie zmuszają do zapłaty podatku. Wówczas polscy rezydencji podatkowi napotykają na problem z krajowym PITem – mimo interpretacji ogólnej organy podatkowe nie są jednolite w przyjętych interpretacjach.

Wynagrodzenia zatrudnionych za granicą - problem z zastosowaniem ulgi abolicyjnej / YAY foto

Przepisy kraju, w którym uzyskiwane są zarobki często zwalniają niektóre wynagrodzenia z opodatkowania. Dzieje się tak m.in. w sytuacji pracowników sezonowych lub wykonujących szczególnych charakter prac, potrzebnych ogółowi społeczeństwa. Zatrudnieni przy tego rodzaju czynnościach Polacy nie płacą w kraju, w którym wykonują pracę podatku. W Polsce nie organy podatkowe odmawiają im natomiast prawa do korzystania z ulgi abolicyjnej zrównującej zasady opodatkowania, obowiązujące w różnych krajach. Organy tłumaczą, że jej zastosowanie jest możliwe wyłącznie, gdy za granicą doszło do zapłaty jakiegokolwiek podatku.

Przepisy były już wyjaśniane przez Ministra Finansów

Interpretacja ogólna Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 31 października 2016 r., znak DD10.8201.1.2016.GOJ wyjaśniła, że podatnicy mają możliwość w tego typu sytuacjach korzystać z ulgi abolicyjnej i nawet jeśli nie płacą podatku za granicą – pominąć zapłatę również w Polsce. Wymaga to jednak złożenia deklaracji podatkowej i wykazania zagranicznych zarobków w Polsce. Jak wskazano w piśmie ogólnym Ministra Finansów odnoszącym się do marynarzy zatrudnionych w Norwegii:

„marynarz, mający miejsce zamieszkania w Polsce, uzyskujący dochód z tytułu pracy najemnej na pokładzie statku morskiego eksploatowanego w transporcie międzynarodowym, którego dochód, zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania może być opodatkowany w drugim państwie – lecz faktycznie nie jest z uwagi na szczególne rozwiązania prawa wewnętrznego – i do dochodu tego, zgodnie z właściwą umową ma zastosowanie metoda proporcjonalnego zaliczenia, jest uprawniony do rozliczenia się w Polsce na zasadach określonych w art. 27 ust. 9 i 9a ustawy, a w konsekwencji przysługuje mu prawo do skorzystania z ulgi, o której mowa w art. 27g ustawy, na zasadach określonych w tym przepisie.

Przepisy międzynarodowe traktowane niejednorodnie

Mimo takiego stanowiska Ministerstwa Finansów, organy podatkowe nadal uznają, że interpretacja dotyczy wyłącznie konkretnego zagadnienia – czyli marynarzy na statkach norweskich. W efekcie odmawiają często prawa do ulgi abolicyjnej u innych zatrudnionych. Podobnie ulgi nie mogą stosować osoby pracujące w kraju, z którym nie ma podpisanej konwencji podatkowej. Zdaniem Ministerstwa Finansów: „nie można mówić o jakimkolwiek zrównaniu obciążeń podatkowych wynikających z metod unikania podwójnego opodatkowania, w sytuacji gdy Polska nie podpisała z danym państwem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a podatnik nie zapłacił w tym państwie podatku” (Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 4.07.0217 r., sygn. akt 0115-KDIT2-2.4011.112.2017.2.ENB).

Stanowisko nie jest jednak jednorodne i tak naprawdę wymaga każdorazowej analizy. Przykładowo, w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, z dnia 3 listopada 2016 r. (sygn. akt 0461-ITPB4.4511.696.2016.1.AW), odmiennie niż w powyższych przypadkach doszło do ustalenia, że można korzystać z ulgi abolicyjnej w sytuacji, gdy podatnik zatrudniony jest w Singapurze na statkach eksploatowanych w transporcie międzynarodowym i nie uiszcza za granicą podatku od dochodów z tytułu pracy na ww. statkach, a także nie osiąga równoczesnych dochodów w Polsce.

Efektem niejednoznacznej wykładni są trudności, z jakimi zmierzyć się muszą podatnicy – osoby fizyczne. Bardzo często jedyną metodą zabezpieczania rozliczeń podatkowych jest wniosek o indywidualną interpretację przepisów prawa, składany przez takie osoby lub – zapłata w Polsce podatku bez korzystania z ulgi abolicyjnej.

Ulga abolicyjna, czyli ratunek dla wielu emigrantów

Podatnik podlegający obowiązkowi podatkowemu w Polsce rozliczający się z zagranicznych zarobków na zasadach proporcjonalnego odliczenia (określonych w art. 27 ust. 9 albo 9a ustawy o PIT) uzyskane w roku podatkowym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dochody:

1. ze źródeł, o których mowa w art. 12 ust. 1, art. 13, art. 14 (praca, działalność wykonywana osobiście, działalność gospodarcza) lub
2. z praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, z wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej, z wyjątkiem dochodów (przychodów) uzyskanych z tytułu korzystania z tych praw lub rozporządzania nimi

- ma prawo odliczyć od podatku dochodowego. Odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę między podatkiem obliczonym zgodnie z art. 27 ust. 9 albo 9a (czyli zgodnie z proporcjonalnym odliczeniem) a kwotą podatku obliczonego od dochodów ze źródeł, o których mowa w ust. 1, przy zastosowaniu do tych dochodów zasad określonych w art. 27 ust. 8 (czyli zgodnie z zasadą zwolnienia z progresją).

Odliczenia nie stosuje się, gdy dochody uzyskane zostały w krajach i na terytoriach stosujących szkodliwą politykę podatkową.

Piotr Szulczewski, PIT.pl