SLIM VAT 2 trafi do podpisu Prezydenta, zmiany wejdą w życie od 1 października 2021 r.

Sejm poparł w środę jedną z ośmiu poprawek zaproponowanych przez Senat do nowelizacji ustawy, która wprowadza tzw. pakiet SLIM VAT 2. Spośród ośmiu poprawek zgłoszonych przez Senat pozytywnie zaopiniowano jedynie poprawkę zmierzającą do skorelowania terminu wejścia w życie niektórych przepisów merytorycznych zmienianej ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisu przejściowego. Projekt przygotowany przez resort finansów zacznie obowiązywać od 1 października 2021 r.

Według resortu finansów nowe przepisy mają uprościć rozliczania przez podatników podatku od towarów i usług - tzw. pakiet SLIM VAT 2 (Simple Local And Modern VAT). Uchwalone przepisy dają m.in. : możliwość odliczenia VAT po upływie terminu, "na bieżąco". Ma to nastąpić poprzez rozszerzenie liczby okresów rozliczeniowych, w których podatnik będzie mógł dokonać odliczenia przez korektę deklaracji, co ma ułatwić dokonywanie korekt. Przyjęta przez Sejm ustawa wydłuża też termin na stosowanie ulgi na złe długiz dwóch do trzech lat, upraszcza sposób obłożenia podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości, a także wprowadza możliwość przesyłania środków pomiędzy rachunkami VAT-owskimi w różnych bankach czy możliwość płacenia z rachunku VAT składek na KRUS.

Źródło:shutterstock

Pakiet SLIM VAT 2, wprowadza również regulację, która w przypadku eksportu towarów lub wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów określa wyraźnie, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport. W nowych przepisach została też zawarta rezygnacja z warunku uzależniającego dokonanie odliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykazano podatek należny, od wykazania VAT należnego w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Ta zmiana stanowi implementację wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Przywrócenie prawa do neutralnego odliczania VAT

Obowiązujące aktualnie przepisy umożliwiają odliczenie VAT naliczonego m.in. z tytułu WNT lub importu usług, jeśli podatek należny zostanie rozliczony w deklaracji podatkowej w ciągu trzech miesięcy od końca miesiąca, w którym w odniesieniu do tych transakcji powstał obowiązek podatkowy. W wyroku C-895/19 (pisaliśmy o nim w jednym z wpisów) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł jednak o niezgodności tej konstrukcji z Dyrektywą VAT.Dlatego też w projekcie zdecydowano się na usunięcie tego warunku dla wszystkich wskazanych transakcji. Stąd też po wejściu w życie zaproponowanych zmian, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego będzie powstawało w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy, pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której będzie on obowiązany rozliczyć ten podatek.

Zmiany w mechanizmie podzielonej płatności

Zgodnie z projektem, zmiany mają objąć funkcjonowanie mechanizmu podzielonej płatności. Po wejściu w życie nowych przepisów,  naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł wydać postanowienie o uwolnieniu środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy także w sytuacji, gdy podatnik posiada zaległości podatkowe, o ile zostały one objęte decyzją o odroczeniu lub rozłożeniu na raty. Dodatkowo podatnik będzie mógł wystąpić z wnioskiem o wydanie zgody na wypłatę środków z rachunku technicznego. Obecnie, gdy na dzień zamknięcia rachunku rozliczeniowego podatnik posiada środki na powiązanym z nim rachunku VAT i nie dokonał ich przeniesienia na inny rachunek VAT, bank dokonuje przeksięgowania tych środków na tzw. rachunek techniczny. Środki te są zatem „zdeponowane” na specjalnym rachunku i oczekują na ewentualną dyspozycję posiadacza. Po wejściu w życie uchwalonych przez Sejm przepisów podatnicy będą mieli możliwość wnioskowania o zwrot środków zgromadzonych także na takim rachunku technicznym.

Zgodnie z treścią przyjętych przepisów zmianie ulegnie również treść poz. 60 załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Z dniem 1 stycznia 2021 r. pozycja ta otrzymała brzmienie „ex 26.20.1 Komputery i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych oraz części i akcesoria do nich – „wyłącznie komputery i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych”. Po wejściu w życie nowelizacji, zawężenie zakresu „wyłącznie” do „komputerów i pozostałych maszyn do automatycznego przetwarzania danych” zostanie usunięte. W konsekwencji, także w przypadku zakupu części oraz akcesoriów do komputerów i pozostałych maszyn do automatycznego przetwarzania danych, zapłata będzie musiała zostać dokonana w obligatoryjnym mechanizmie podzielonej płatności (o ile wartość faktury dokumentującej tę transakcję przekroczy 15.000 zł brutto).

Ułatwienie w korygowaniu przeszłych okresów

Z uwagi na to, że zdarzają się sytuacje, w których podatnik po dłuższym czasie odnajduje fakturę zakupową nieuwzględnioną dotąd w rozliczeniu VAT ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie ułatwień w korygowaniu przeszłych okresów.  W ramach SLIM VAT 2 resort finansów umożliwi ujmowanie takich faktur nie tylko w okresie, w którym powstało prawo do odliczenia, ale także w jednym z trzech kolejnych okresów (dwóch – w przypadku podatników rozliczających się kwartalnie). Zmiana ta ma przyczynić się do zmniejszenia liczby korekt, które składają podatnicy.  

Pozostałe zmiany

Resort finansów w projektowanych przepisach zdecydował się na doprecyzowanie dotychczasowego brzmienia przepisów ustawy o VAT, między innymi w zakresie:

a) Transakcji łańcuchowych

Uchwalone przez Sejm przepisy zawierają zapisy, które określają to, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport w sytuacji, gdy są one organizowane przez pierwszego dostawcę lub ostatniego nabywcę w transakcji łańcuchowej.

W sytuacji kiedy podmiotem organizującym transport będzie pierwszy podmiot – wówczas wysyłka lub transport przyporządkowywana będzie jego dostawie na rzecz następnego podmiotu w łańcuchu. Z kolei, gdy podmiotem organizującym transport będzie ostatni nabywca, wówczas wysyłka lub transport będą przyporządkowane dostawie dokonanej do tego podmiotu. Opisane zasady są już obecnie stosowane na podstawie orzecznictwa TSUE, jednak wcześniej nie zostały uregulowane, SLIM VAT naprawia ten błąd.

b)Ulgi na złe długi

Przyjęte przepisy dostosowują przepisy ustawy o VAT do orzeczenia TSUE z dnia 15 października 2020 r. w sprawie C-335/19, w którym Trybunał stwierdził niezgodność z Dyrektywą VAT polskich regulacji ulgi na złe długi w zakresie dodatkowych warunków, od których uzależniona była możliwość obniżenia podstawy opodatkowania VAT. Po wejściu w życie przyjętych przez Sejm przepisów, , skorzystanie z ulgi na złe długi będzie możliwe, jeśli:

1)      na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokona korekty, będzie on zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

2)      w przypadku dostawy towaru lub świadczenia usług dokonanych na rzecz podmiotu innego niż zarejestrowany podatnik VAT czynny – wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub wpisana do krajowego rejestru długów lub gdy wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką.

Ponadto przyjęte przepisy wydłużają termin  na skorzystanie z ulgi z 2 do 3 lat od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność (licząc od końca roku, w którym ta faktura została wystawiona).

c) Możliwości wyboru opodatkowania przy nabyciu nieruchomości

Na podstawie przyjętych przepisów, podatnicy będą mogli złożyć oświadczenie o wyborze opcji opodatkowania VAT w przypadku dostawy budynków, budowli lub ich części bezpośrednio w akcie notarialnym.

d) Wydłużenia terminu złożenia korekty z tytułu importu towarów w procedurze uproszczonej

Zgodnie z przyjętymi przepisami, podatnik rozliczający VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej, będzie miał możliwość dokonania korekty deklaracji, jeśli w pierwotnej deklaracji nie rozliczył VAT w całości lub w części. Podatnik będzie mógł złożyć korektę deklaracji w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów.

Zalety SLIM VAT 2

Jak wskazał resort finansów, przyjęte przepisy mają wiele zalet, należą do nich:

• Pełniejsza neutralność VAT w transakcjach międzynarodowych;
• Umożliwienie rozliczającemu podatek z tytułu importu towarów, bezpośrednio w deklaracji podatkowej, dokonania korekty, gdyby w pierwotnej deklaracji nie rozliczył prawidłowej wysokości podatku; Wydłużenie czasu na skorzystanie z ulgi na złe długi i poszerzenie jej zastosowania;
• Ułatwienie odliczenia VAT na samochody wykorzystywane do działalności gospodarczej poprzez wydłużenie terminu na złożenie informacji o poniesieniu pierwszego wydatku na pojazd;
• Umożliwienie odliczenia VAT po upływie terminu na odliczenie na „bieżąco” – rozszerzenie liczby okresów rozliczeniowych, w który podatnik będzie mógł dokonać odliczenia przez korektę deklaracji;
• Dopuszczenie (opcjonalnie) możliwości składania zgodnego oświadczenia dostawcy i nabywcy o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym;
• Uregulowanie kwestii uwalniania środków przeksięgowanych z zamykanego rachunku VAT na tzw. rachunek techniczny;
• Umożliwienie wydania zgody na uwolnienie środków z rachunku VAT, jeżeli posiadane przez podatnika zaległości podatkowe zostały odroczone lub rozłożone na raty;
• Umożliwienie przeznaczenia środków zgromadzonych na rachunku VAT, na uregulowanie składki na rzecz KRUS.

Termin wejścia uchwalonych przez Sejm przepisów w życie

Projekt został przyjęty w środowych głosowaniach Sejmu, teraz zostanie przedłożony do podpisu Prezydenta. Ustawa ma wejść w życie z dniem 1 października 2021 r., przy czym zmiany w zakresie korekt importu towarów i neutralnego rozliczenia WNT, importu usług i dostaw krajowych podlegających odwrotnemu obciążeniu mają obowiązywać już od następnego dnia po ogłoszeniu ustawy w Dzienniku Ustaw. Możliwość płacenia z rachunku VAT składek na KRUS ma być możliwa od 1 stycznia 2022 r.

SLIM VATZmiany w VATPodatki 2021Formy opodatkowania