Kary za nadmierne opóźnienia w płatnościach

Ustanowienie umownie rozdzielności majątkowej małżeńskiej nie wpływa negatywnie na skutki podatkowe w stosunku do dzielonego majątku. W efekcie 5 letni termin, po których nastąpić może sprzedaż nieruchomości nabytej przez małżonków, liczyć należy od chwili kupna jej do majątku wspólnego. Podział umowny i przydzielenie jej w całości na rzecz jednego z nich nie będzie miała znaczenia.
Małżonkowie mają prawo dokonywać podziału majątku wspólnego i sprzedaży go. Jeśli ustanowią rozdzielność majątkową oraz podział majątku wspólnego i nieruchomości, w tym również prawa do nich (np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego) przekażą jednemu z nich nabyła w całości, to podział nie stanowi nabycia tego majątku dla celów podatkowych.
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością.
<<Sprzedałeś nieruchomość - pamiętaj o PIT-39>>
Ustawowy ustrój między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu wskutek zawartej między nimi umowy, na skutek orzeczenia sądu albo z mocy prawa. Zarówno w przypadku umownego jak i sądowego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa wspólność ustawowa ustaje.
Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.
Analogiczna kwestia określenia momentu nabycia nieruchomości i praw majątkowych, mająca zastosowanie również w związku z podziałem majątku małżeńskiego, była przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17. Wskazano w niej, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych nabytych przez małżonka w wyniku dziedziczenia po drugim małżonku, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.
<<Darowizna mieszkania - ulga podatkowa>>
W uzasadnieniu tej uchwały Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że w przypadku nabycia nieruchomości przez małżonków pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej nie ma możliwości określenia tego, w jakich częściach nastąpiło nabycie nieruchomości. Nie jest możliwe nabycie nieruchomości w określonym udziale przez małżonków pozostających we współwłasności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Wspólność małżeńska (łączna) to wspólność bezudziałowa, a w czasie jej trwania małżonkowie nie mogą rozporządzać swoimi prawami do majątku wspólnego, jako całości. Nie mogą także rozporządzać udziałem w jakimkolwiek przedmiocie należącym do tego majątku.
Skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć – w sprawie wskazanej przez NSA - że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.
Zatem gdy do nabycia udziału w lokalu mieszkalnym dojdzie po ustaniu małżeńskiej wspólności ustawowej w wyniku zawarcia majątkowej umowy małżeńskiej o podziale majątku wspólnego, okres 5 lat liczyć należy od daty pierwotnego nabycia majątku. Zarówno w wyniku podziału majątku dorobkowego jak i w wyniku ustania wspólności ustawowej wobec jednego z małżonków następuje nabycie nieruchomości lub prawa majątkowego wcześniej nabytego do ustawowej wspólności małżeńskiej i za datę nabycia w świetle uchwały należy uznać tą datę. Późniejsze/następcze zdarzenia prawne (sposób ustania ustawowej wspólności małżeńskiej) nie mają zatem w tym aspekcie prawnopodatkowego znaczenia dla ustania daty nabycia nieruchomości lub prawa majątkowego.
Źródło: Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 6.07.2018 r., sygn. akt 0115-KDIT2-1.4011.209.2018.1.MN.