Sezon urlopowy sprzyja wypoczynkowi, ale niestety – również chorobom. Co zrobić, gdy zachorujemy w trakcie urlopu wypoczynkowego? Czy pracownik ma obowiązek przerwania urlopu w przypadku wystawienia L4? Czy niewykorzystana część urlopu przepada? A co w sytuacji, gdy choruje dziecko? - wyjaśniamy
Wakacyjna niedyspozycja może nie tylko zepsuć wypoczynek, ale i rodzić wątpliwości prawne. Wyjaśniamy, jak zgodnie z Kodeksem pracy postępować w razie choroby w trakcie urlopu i jakie prawa przysługują pracownikowi, w sytuacji kiedy zachoruje on sam lub jego dziecko, lub bliski?
Czy choroba przerywa urlop wypoczynkowy?
Tak. Zgodnie z art. 166 Kodeksu pracy, jeżeli w trakcie urlopu wypoczynkowego pracownik stanie się niezdolny do pracy z przyczyn określonych w przepisach (w tym m.in. wskutek choroby), okres tej niezdolności nie jest wliczany do urlopu wypoczynkowego.
W praktyce oznacza to, że choroba udokumentowana zwolnieniem lekarskim (L4) automatycznie przerywa urlop wypoczynkowy, a niewykorzystana jego część będzie mogła zostać wykorzystana w późniejszym terminie – ustalonym za porozumieniem z pracodawcą. Pracownik nie musi sam formalnie „przerywać” urlopu – wystarczające jest, że przekaże L4 pracodawcy zgodnie z obowiązującymi zasadami.
Jakie warunki muszą być spełnione?
Aby urlop wypoczynkowy został skutecznie przerwany z powodu choroby, muszą być spełnione trzy kluczowe warunki:
- Wystąpienie czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby.
- Uzyskanie zaświadczenia lekarskiego (ZUS ZLA), wystawionego zgodnie z obowiązującymi przepisami.
- Przekazanie zwolnienia pracodawcy, co następuje automatycznie za pośrednictwem systemu PUE ZUS.
W przypadku spełnienia powyższych warunków część urlopu przypadająca na okres zwolnienia lekarskiego nie przepada, lecz pozostaje do wykorzystania.
Źródło: Shutterstock
Czy można kontynuować urlop wypoczynkowy mimo choroby?
Prawo nie zabrania pracownikowi kontynuowania wypoczynku, jeśli nie zdecyduje się na skorzystanie z L4. Zdarzają się przypadki lekkich infekcji, które nie uniemożliwiają funkcjonowania i nie wymagają formalnej interwencji lekarza. W takiej sytuacji pracownik może podjąć decyzję o kontynuowaniu urlopu.
Uwaga: jeśli jednak lekarz wystawi L4, nawet w trakcie trwania urlopu, automatycznie zaczyna się okres niezdolności do pracy, a tym samym urlop zostaje przerwany z mocy prawa.
Jakie wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy przypadku choroby?
Z punktu widzenia finansowego sytuacja wygląda następująco:
- Za czas urlopu wypoczynkowego pracownik otrzymuje pełne wynagrodzenie, odpowiadające jego średniemu wynagrodzeniu z ostatnich 3 miesięcy.
- Za czas choroby przysługuje co do zasady 80% wynagrodzenia, wypłacane jako zasiłek chorobowy lub wynagrodzenie chorobowe (w zależności od okresu i tytułu niezdolności do pracy).
Dlatego niektórzy pracownicy rozważają, czy warto przerywać urlop z powodu krótkiej niedyspozycji. Trzeba jednak pamiętać, że przebywanie na urlopie przy realnej niezdolności do pracy może być kwestionowane przez ZUS i pracodawcę jako nieuzasadnione.
Choroba dziecka w trakcie urlopu wypoczynkowego pracownika?
Częstym pytaniem pracowników jest to, czy zachorowanie dziecka również powoduje przerwanie urlopu wypoczynkowego. Odpowiedź brzmi: nie.
Wyjątek: Jeśli choroba dziecka wystąpi przed planowanym terminem urlopu, pracownik ma prawo wystąpić o przesunięcie urlopu – dokumentując to zaświadczeniem lekarskim o konieczności osobistej opieki nad chorym dzieckiem.
Jakie obowiązki ma pracodawca i do kiedy wykorzystać przerwany urlop?
Jeśli urlop został przerwany z powodu choroby, pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi niewykorzystanej części urlopu w innym terminie – ustalonym wspólnie z pracownikiem. W praktyce termin ten można wskazać w nowym planie urlopowym, bądź ustalić indywidualnie.
Zgodnie z art. 168 Kodeksu pracy, urlop wypoczynkowy niewykorzystany w danym roku kalendarzowym powinien zostać udzielony najpóźniej do 30 września roku następnego. Dotyczy to również części urlopu niewykorzystanej z powodu choroby.