Prawo do zasiłku opiekuńczego mają osoby zatrudnione w ramach umowy o pracę jak i przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą. Wyjaśniamy, kiedy i na jakich zasadach przedsiębiorca może skorzystać z zasiłku opiekuńczego.
Przedsiębiorąca, który terminowo odprowadza do ZUS dobrowolną składkę chorobową ma prawo do tego, aby skorzystać z zasiłku opiekuńczego.
Zasiłek opiekuńczy najczęściej pobierany jest przez rodziców, mają oni bowiem prawo do jego skorzystania przez 60 dni w roku. Zasiłek jest limitowany, 60 dni przysługuje łącznie obojgu rodziców, niezależnie od ilości dzieci, które posiadają.
Działalność gospodarcza a zasiłek opiekuńczy na innego członka rodzinny
Przedsiębiorca podobnie jak pracownik może skorzystać z zasiłku opiekuńczego również na innego dorosłego członka rodziny (małżonka, rodzica, dziadka) pod warunkiem, że osoby te pozostają we wspólnym gospodarstwie z nim, chociaż w czasie swojej choroby. Trzeba pamiętać, że zarówno z zasiłku opiekuńczego na dziecko jak i innego członka rodziny możemy skorzystać, tylko kiedy nie ma innej osoby, która może sprawować opiekę.
Okres wypłaty zasiłku opiekuńczego dla przedsiębiorcy
Zasiłek opiekuńczy przysługuje w wymiarze:
- 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opiekujesz się zdrowym dzieckiem do lat 8 lub chorym dzieckiem do lat 14, w tym także dzieckiem niepełnosprawnym w tym wieku, albo
- 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opiekujesz się dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innym chorym członkiem rodziny,
- 30 dni w roku kalendarzowym, jeśli opiekujesz się:
- chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 14 lat, ale nie ukończyło 18 lat, albo
- dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 8 lat, ale nie ukończyło 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby albo pobytu w szpitalu Twojego małżonka lub rodzica Twojego dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, nie mogą oni opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym.
Zasiłek opiekuńczy – niezbędne dokumenty
Żeby uzyskać zasiłek opiekuńczy na działalności gospodarczej, należy złożyć:
– druk Z-3B
– Z-15A – jeśli sprawujesz opiekę nad dzieckiem
– Z-15B – jeśli sprawujesz opiekę nad innym niż dziecko chorym członkiem rodziny.
Druki te można złożyć za pośrednictwem PUE ZUS. W sytuacji wnioskowania o zasiłek opiekuńczy nad chorym dzieckiem lub chorym członkiem rodziny należy też przedstawić zwolnienie lekarskie, wystawione:
- w formie dokumentu elektronicznego (e-ZLA),
- na formularzu wydrukowanym z systemu teleinformatycznego,
- w formie wydruku zaświadczenia wystawionego elektronicznie (wydruk e-ZLA)
Zasiłek dla przedsiębiorcy bez okresu wyczekiwania
Ważne jest też, to, że okres wyczekiwania nie obowiązuje przedsiębiorcy, który otrzyma zwolnienie lekarskie na chore dziecko lub innego, wymagającego opieki członka rodziny. W tym przypadku nie obowiązuje okres karencji, zatem przedsiębiorca od razu otrzyma zasiłek opiekuńczy.

Źródło: Shutterstock
Wysokość zasiłku opiekuńczego dla przedsiębiorcy
Wysokość zasiłku opiekuńczego jest uzależniona od wysokości opłacanych składek.
Minimalna podstawa przy dużym ZUS w 2023 roku wynosi 4161,00 zł. Podstawa składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekroczyć 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 ustawy na dany rok kalendarzowy w 2023 roku jest to kwota 17 337,50 zł.
Żeby obliczyć podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego, należy wziąć pod uwagę średnią podstawę wymiaru składek z ostatnich 12 miesięcy i pomniejszyć ją o 13,71%. Zasiłek opiekuńczy dla przedsiębiorcy wypłacany jest w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku, za każdy dzień sprawowania opieki przysługuje 1/30 podstawy wymiaru zasiłku. Od zasiłku potrącana jest zaliczka na podatek i trzeba go wykazać w zeznaniu rocznym.
Kiedy przedsiębiorca może zostać pozbawiony zasiłku opiekuńczego?
Czas przebywania na zasiłku opiekuńczym nie służy pracy, w jego czasie każdy przejaw aktywności może zostać uznany za nieprawidłowe korzystanie z zasiłku opiekuńczego. Jeżeli ZUS w trakcie kontroli uzna, że przedsiębiorca w czasie sprawowania opieki zajmował się zarobkowaniem, prowadzeniem firmy może uznać, że zasiłek się nie należy. Podobnie będzie jeżeli w czasie kontroli okaże się inny członek rodziny, mógł sprawować opiekę nad chorym dzieckiem czy innym dorosłym członkiem rodziny przedsiębiorcy, który przebywa na zasiłku opiekuńczym.
