Każdy z pracowników ma prawo udać się na urlop wypoczynkowy. Zdarzyć się jednak może, że pracodawca z różnych względów zmienia termin urlopu, a w krytycznych sytuacjach nawet nakazuje natychmiastowy powrót do pracy. Jakie prawa w takich sytuacjach ma pracownik?
» Urlop wypoczynkowy. Czy pracownik obowiązkowo musi skorzystać z urlopu trwającego aż 14 dni?
Każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje prawo do skorzystania z urlopu wypoczynkowego. Jego wymiar uzależniony jest od stażu pracy. Planując wakacyjne wolne warto pamiętać, że w każdym zakładzie pracy urlopy udzielane są zgodnie z planem urlopowym. Czy pomimo wcześniejszego złożenia wniosku pracodawca ma prawo bez zgody pracownika przesunąć wcześniej uzgodniony urlop wypoczynkowy?
» Wakacje 2023. Ile dni urlopu przysługuje pracownikowi?
Źródło: shutterstock
Nagła zmiana terminu urlopu wypoczynkowego. Co na to PiP?
Ponieważ kwestia zmiany terminu urlopu wypoczynkowego stanowi dla wielu pracowników poważny problem, do sprawy odniosła się Państwowa Inspekcja Pracy. Zdaniem PiP ,, Zgodnie z art. 164 § 2 Kodeksu pracy (Dz.U. z 2020 r., poz. 1320) przesunięcie terminu urlopu jest dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Powyższy przepis nie wskazuje konkretnych sytuacji, w których pracodawca może odmówić udzielenia urlopu wypoczynkowego, w zależności od specyfiki zakładu pracy, mogą być one bardzo różne.”
Urlop na żądanie lekarstwem na odwołany urlop
W sytuacji, gdy skorzystanie z urlopu w wyznaczonym terminie jest dla pracownika niezbędne, rozwiązaniem może być skorzystanie z urlopu na żądanie. Niestety nie jest on udzielany w nieograniczonym wymiarze. Pracownik może skorzystać z wyłącznie czterech dni takiego urlopu w skali roku. Jak tłumaczy PiP ,, Pracownik ma prawo do skorzystania z urlopu na żądanie (art. 1672 Kodeksu pracy). Umożliwia ono wystosowanie prośby o cztery dni wolne w terminach nieuwzględnionych we wcześniej ustalonym harmonogramie. Jednak w takim przypadku należy zachować termin złożenia odpowiedniego wniosku o urlop na żądanie lub poinformowania pracodawcy o tym w inny sposób najpóźniej w tym samym dniu, ale przed rozpoczęciem pracy. Na marginesie należy wskazać, iż w wyjątkowych przypadkach pracodawca może nie udzielić urlopu na żądanie”.
Co z kosztami odwołanego urlopu?
Przesunięcie terminu urlopu stanowić może duży kłopot dla pracownika szczególnie w sytuacji, gdy miał on już zaplanowany zorganizowany wypoczynek np. wykupioną zagraniczną wycieczkę w ściśle określonym terminie. Co wówczas robić?
Pracownik ma prawo żądać od pracodawcy zwrotu kosztów poniesionych z tytułu odwołania urlopu wypoczynkowego. Mogą to być przykładowo koszty opłaconych biletów lotniczych, zarezerwowanych noclegów. Konieczność zwrotu kosztów odnosi się również do przesunięcia terminu urlopu z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny z 28 kwietnia 2010 r., I SA/Go 56/10 „przesunięcie terminu urlopu powoduje zmianę planów urlopowych pracowników. Jeżeli pracownicy podjęli już konkretne wydatki dotyczące organizacji urlopu – tj. dokonali przedpłat lub ponieśli inne koszty bezpośrednio związane z zaplanowanym wypoczynkiem, a przesunięcie urlopu nastąpiło z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, to pracodawca jest obowiązany do zwrotu pracownikowi poczynionych wydatków”.