Rozwiązanie umowy o pracę w trybie natychmiastowym z winy pracownika jest potocznie nazywane „zwolnieniem dyscyplinarnym”. Kwestię rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy reguluje art. 52 kodeksu pracy.
Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia ma charakter wyjątkowy, wiąże się bowiem z poważnym naruszeniem przez pracownika obowiązków pracowniczych.
Przyczyny uzasadniające zwolnienie
Zgodnie z treścią art. 52 § 1. pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
- ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
- popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
- zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
W kodeksie pracy brak jest legalnej definicji pojęcia zawinionego naruszenia obowiązków pracowniczych, w orzecznictwie nie budzi jednak wątpliwości, że powinien być tu brany pod uwagę stopień winy pracownika (umyślność lub rażące niedbalstwo), jej intensywność oraz nasilenie.
Obowiązki pracodawcy
Pracodawca ma obowiązek wskazania w wypowiedzeniu o pracę przyczyn zwolnienia dyscyplinarnego oraz precyzyjnego wskazania dowodów, potwierdzających ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych z winy pracownika. Podkreślić należy, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem przyczyna ta musi być na tyle konkretna i precyzyjna, aby pracownik mógł podjąć rzeczową obronę swoich praw w razie ewentualnego procesu. Wskazana przyczyna ma być zrozumiała dla pracownika.
Źródło:Shutterstock
Termin
Pracodawca nie może jednak rozwiązać z pracownikiem umowy o pracę w przedmiotowym trybie po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez niego wiadomości o okoliczności uzasadniającej zwolnienie dyscyplinarne. Ponadto, zwolnienie „dyscyplinarne” nie musi być poprzedzone ostrzeżeniem lub karą porządkową, pracodawca nie ma również obowiązku wysłuchania pracownika.
Za skuteczne należy uznać oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia złożone pracownikowi z chwilą, gdy doszło do niego w taki sposób, że mógł się zapoznać z jego treścią np. gdy pracownik, mając realną możliwość zapoznania się z jego treścią, z własnej woli nie podejmuje przesyłki pocztowej zawierającej to oświadczenie
Orzecznictwo
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego podstawę do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika stanowią następujące okoliczności:
- nietrzeźwość lub spożywanie alkoholu przez pracownika,
- przywłaszczenie mienia pracodawcy,
- nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy,
- odmowa wykonywania przez pracownika czynności objętych stosunkiem pracy
Oświadczenie pracodawcy powinno zostać złożone w formie pisemnej. Ponadto zwalniany pracownik powinien zostać poinformowany o prawie złożenia odwołania do sądu pracy w termin 21 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia.
Autorka: Katarzyna Tobiasz, radca prawny, kancelaria Graś i Wspólnicy