Wniosek o rozłożenie na raty należności podatkowych

Ewelina Czechowicz

Covid-19 spowodował, że wielu przedsiębiorców nie jest w stanie uregulować jednorazowo zapłaty całego podatku. Powstały zaległości podatkowe lub rosną odsetki od nieuregulowanych zaliczek na podatek. W tej sytuacji rozwiązaniem może być wniosek o rozłożenie należności na raty złożony w urzędzie skarbowym. Jakich dokumentów będzie żądał fiskus i jakich formalności należy dopełnić, opiszemy poniżej.

Jak można złożyć wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty

Wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty można złożyć osobiście w urzędzie skarbowym. Może on zostać złożony również listownie lub elektronicznie za pomocą Profilu zaufanego lub podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Wniosek o rozłożenie na raty należności podatkowych
Źródło: shutterstock.com

Na czym polega rozłożenie należności podatkowych na raty?

Rozłożenie należności podatkowych na raty to ulga polegająca na podziale kwoty podatku lub innych zobowiązań podatkowych na co najmniej dwie części i ustalenia dla nich nowych terminów płatności.

Decyzja o rozłożeniu należności podatkowej na raty jest uznaniowa - to urząd decyduje, czy dokona rozłożenia należności na raty.  Trzeba pamiętać, że urząd rozpatruje każdą sprawę indywidualnie. W trakcie postępowania o ulgę podatkową w postaci rozłożenia należności na raty, urząd skarbowy będzie sprawdzał sytuację majątkową wnioskodawcy i weryfikował jak nie rozłożenie podatku na raty wpłynie na sytuację życiową twoją oraz twojej rodziny.

Jakie należności podatkowe mogą być rozłożone na raty

Zgodnie z art. 67a Ordynacji podatkowej organ podatkowy na wniosek podatnika w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:    

  1. odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;    
  2. odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;   
  3. umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Zatem organ podatkowy uwzględniając ważny interes podatnika lub interes publiczny może rozłożyć na raty:

  1. zapłatę podatku,
  2. zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę,
  3. odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.

Ważny interes podatnika oraz interes publiczny

W toku postępowania o rozłożenie należności na raty organ podatkowy bada ważny interes podatnika oraz interes publiczny. Warto zaznaczyć, że przepisy podatkowe nie zawierają jednoznacznych definicji tych pojęć. Przydatną interpretację wydał naczelny Sąd Administracyjny, w wyroku z 22 kwietnia 1999 r. (sygn. SA/850/98), który stwierdził że:

Ważny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków, podatnik nie jest w stanie zaległości podatkowych uregulować. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku.

Interes publiczny natomiast to sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowej spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspakajać swoich potrzeb materialnych.

Ustawodawca nie wskazał ściśle sytuacji, które należy zakwalifikować do tych  kategorii. Dopiero analiza konkretnej sprawy dotyczącej konkretnego przedsiębiorcy pozwala stwierdzić, czy w danym przypadku występuje ważny interes podatnika lub publiczny.

Zwrot „lub", jaki został użyty przez ustawodawcę w treści przepisu wyraźnie wskazuje, że wystarczy spełnienie tylko jednej z tych przesłanek. Brak wystąpienia przesłanki wyklucza prawo do zastosowania ulgi, zaś wystąpienie tych przesłanek otwiera drogę do podjęcia decyzji pozytywnej lub negatywnej, czyli skorzystania z uznania administracyjnego (wyrok WSA we Wrocławiu z 8 marca 2018 r., I SA/Wr 1236/17).

Składając wniosek o ulgę podatkową w postaci rozłożenia należności na raty warto zadbać o dokumenty uzasadniające podanie. Do wniosku warto załączyć dowody, które będą uzasadniały sytuację podatnika.

Kto może złożyć wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty

Wniosek o rozłożenie należności podatkowych na raty mogą złożyć:

  1. podatnik,
  2. płatnik
  3. inkasent
  4. spadkobierca podatnika lub płatnika,
  5. osoba trzecia.

Ulgi, które może udzielić organ podatkowy rozkładając należność podatkową na raty

W przypadku przedsiębiorców, urząd może rozłożyć na raty udzielając ulgi, która

  1. nie stanowi pomocy publicznej, czyli gdy pomoc udzielona przez państwo nie zakłóca lub nie grozi zakłóceniem konkurencji oraz nie wpływa na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi UE. Taki charakter może mieć ulga dla przedsiębiorcy, który działa wyłącznie na rynku lokalnym.
  2. stanowi pomoc publiczną, czyli wpływa na zakłócenie wymiany handlowej, (np. ulgi dla eksporterów), ale udzielona została:​
    • w celu naprawienia szkód po klęskach żywiołowych lub innych poważnych zdarzeniach,
    • w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym,
    • w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego, podejmowanego w interesie europejskim,
    • w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty,
    • jako rekompensata za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym,
    • na szkolenia,
    • na zatrudnienie,
    • na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,
    • na restrukturyzację,
    • na ochronę środowiska,
    • jako pomoc regionalną oraz inną pomoc publiczną (dopuszczalną w ramach przepisów unijnych)
  3. ​jest pomocą de minimis - ulga nie stanowi pomocy publicznej, ponieważ jej wysokość mieści się w limicie, który dla jednego przedsiębiorcy wynosi 200 000 euro w ciągu 3 lat podatkowych, a dla przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w zakresie drogowego transportu towarów w kwocie nie większej niż 100 000 euro w ciągu trzech lat podatkowych).

Termin na złożenie wniosku o rozłożenie podatku na raty

Wniosek o rozłożenie podatku na raty powinien zostać złożony przed upływem terminu płatności. W przypadku złożenia wniosku po terminie zapłaty podatku powstanie tzw. zaległość podatkowa. Wówczas przedmiotem postępowania będzie rozłożenie nie tylko podatku na raty ale i odsetek za zwłokę. Dlatego nie warto zwlekać ze złożeniem wniosku.

Wniosek – elementy

Wniosek o ulgę w postaci rozłożenia na raty podatku, zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek powinien wskazywać żądanie co chce rozłożyć wnioskujący na raty.

Do wniosku należy dołączyć wszelkie dokumenty, które uzasadniają podanie i pozwolą na wykazanie omówionego wyżej ważnego interesu lub interesu publicznego. Będą to :

  1. oświadczenie o sytuacji finansowej, rodzinnej i majątkowej,
  2. informacje sytuacji finansowej (dane z okresowego bilansu, rachunku zysków i strat),
    wszelkie dokumenty, które potwierdzają, że istnieje realna możliwość spłaty zobowiązania we wnioskowanych terminach,
  3. druk ORD – HZ (oświadczenie o nieruchomościach i prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem hipoteki przymusowej i rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem zastawu skarbowego) lub oświadczenie o odmowie jego złożenia.

Czym więcej zostanie złożonych dokumentów potwierdzających i uzasadniających okoliczności które wykażą  interes publiczny oraz ważny interes podatnika szansa na udzielenie ulgi jest większa. Trzeba pamiętać, że składany wniosek organ podatkowy rozpatrzy na podstawie zebranego materiału dowodowego.

Dodatkowo składny wniosek należy podpisać. W przypadku wniosku składanego drogą elektroniczną należy go podpisać podpisem elektronicznym lub Profilem Zaufanym.

Co jeśli wniosek przez przypadek zostanie złożony do niewłaściwego urzędu?

Jeżeli wniosek trafi do niewłaściwego urzędu, to urząd przekaże go w odpowiednie miejsce i przekaże informacje o przekazaniu wniosku do właściwego urzędu.

Organ podatkowy jest związany treścią wniosku

Składając wniosek o ulgę podatkową trzeba również pamiętać, że organ podatkowy jest związany treścią składanego podania. Dlatego też organ podatkowy nie będzie mógł zastosować innej ulgi, niż ta o którą wnosi osoba składająca podanie. Dlatego warto przemyśleć wniosek i dostosować go do swojej sytuacji.

W przypadku składania wniosku przez pełnomocnika należy dołączyć pełnomocnictwo wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 17 zł.

Elementy wniosku o rozłożenie należności podatkowych na raty

W składanym wniosku należy podać swój NIP w przypadku przedsiębiorcy lub pesel w przypadku osoby fizycznej. Należy wskazać o co wnioskujemy.

W przypadku wniosku o rozłożenie zobowiązania na raty należy wskazać w ilu ratach zamierzamy spłacić zobowiązanie. Jak wskazywaliśmy powyżej we wniosku należy określić zakres żądania jakie należności (z terminem zapłaty), w jakiej wysokości i za jaki okres chcemy rozłożyć na raty. Warto podać termin, od którego chcemy spłacać należność.

We wniosku należy wskazać o jaką ulgę wnioskujemy:

czy jest to ulga która stanowi pomoc publiczną, pomoc de minimis, czy ulgę, która nie jest pomocą publiczną,

jeśli wnioskujemy o pomoc de minimis  należy do wniosku dołączyć:

  1. zaświadczenia o pomocy de minimis, jakie otrzymałeś w roku, w którym ubiegasz się o pomoc, oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
  2. formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis lub formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis przez przedsiębiorcę wykonującego usługę świadczoną w ogólnym interesie gospodarczym;
  3. sprawozdania finansowe za okres 3 ostatnich lat obrotowych sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości.

Jak wygląda postępowanie o rozłożenie należności podatkowej na raty

Na początku urząd skarbowy sprawdzi, czy wniosek nie ma braków formalnych.

Jeśli złożony wniosek będzie niepełny lub będzie zawierał błędy, urząd wyślę wezwanie do uzupełnienia informacji. Składający wniosek ma 7 dni na dopełnienie formalności od daty otrzymania wezwania. Jeżeli braki formalne nie zostaną usunięte w terminie, urząd skarbowy nie rozpatrzy wniosku- wyda postanowienie o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia. Wnioskodawcy przysługuje na to postanowienie zażalenie w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania.

W jakim terminie urząd rozpatrzy wniosek o rozłożenie należności podatkowej na raty?

Co do zasady decyzja powinna zostać wydana w terminie miesiąca, w przypadku kiedy sprawa jest bardziej skomplikowana w terminie 2 miesięcy. Termin ten może się wydłużyć, gdy trzeba będzie wykonać dodatkowe czynności dla wyjaśnienia sprawy czy uzupełnić materiał dowodowy w związku z brakami formalnymi. Dlatego warto zadbać by wniosek już na etapie składania był kompletny i rzetelnie uzupełniony.

Decyzja o rozłożeniu należności podatkowej na raty

Jeżeli wniosek spełni wymogi formalne i urząd uzna że zachodzą przesłanki do wydania decyzji pozytywnej prześlę decyzję o rozłożeniu należności na raty wraz z terminem płatności poszczególnych rat. W przypadku, kiedy wnioskodawca nie zapłaci w terminie którejkolwiek z rat, to decyzja o rozłożeniu należności podatkowej w ratach w części dotyczącej tych rat wygaśnie z mocy prawa. A to oznacza, że należy jak najszybciej uregulować wymagane raty wraz z odsetkami za zwłokę. W przypadku pozostałych rat, które nie są jeszcze wymagane, decyzja przyznająca ulgę pozostaje ważna. Jeśli jednak trzy kolejne raty nie zostaną zapłacone w terminie decyzja o rozłożeniu na raty wszystkich niezapłaconych rat wygaśnie. W takiej sytuacji należy zapłacić jednorazowo całość należności podatkowej pozostałej do spłaty wraz z odsetkami za zwłokę.

Opłata prolongacyjna

Złożenie wniosku o rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę nie wiąże się z żadnymi opłatami związanymi z rozparzeniem tego wniosku. Pozytywna decyzja organu podatkowego, a więc rozłożenie na raty zaległości podatkowej wiąże się jednak z opłatą prolongacyjną, którą podatnik powinien uiścić. Jej wysokość ustalana jest od kwoty podatku lub zaległości podatkowej. Opłata naliczana jest w przypadku wydania decyzji o rozłożeniu na raty:

  1. podatku – od następnego dnia po terminie zapłaty podatku do dnia płatności każdej kolejnej raty,
  2. zaległości podatkowej – od następnego dnia od daty złożonego wniosku w sprawie spłaty w ratach do dnia spłaty każdej kolejnej raty.

Bez opłaty prolongacyjnej w związku ze stanem epidemii

Jeżeli wniosek o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych został złożony w czasie stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego bądź zostanie złożony w ciągu 30 dni po ich odwołaniu, to podatnik będzie zwolniony z opłaty prolongacyjnej. Wynika to z tarczy antykryzysowej 1.0 z 31 marca 2020 r. (Dz.U. poz. 568). Obecnie opłata ta wynosi 4 proc.

Zatem obecnie złożony wniosek o ulgę w postaci odroczenia lub rozłożenia na raty podatku czy zaległości podatkowej skutkuje automatycznym nienaliczaniem opłaty prolongacyjnej.

Decyzja odmowna

Organ podatkowy może wydać decyzję odmowną. Postępowanie ulgowe cechuje się tym, że materiał dowodowy zgromadzany w toku postępowania rozstrzygany jest na podstawie uznania. Po otrzymaniu decyzji odmownej można złożyć odwołanie do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w terminie 14 dni od otrzymania decyzji za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego, który wydał decyzję odmowną. Jeśli decyzja Dyrektora Izby Administracji Skarbowej będzie niekorzystna, można ją zaskarżyć do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Ponowny wniosek o rozłożenie należności podatkowej na raty

W przypadku otrzymania decyzji odmownej można  ponownie złożyć wniosek o rozłożenie na raty należności podatkowych, należy wówczas wskazując na nowe okoliczności, które uzasadniają prośbę. W takiej sytuacji, organ zobowiązany jest przeprowadzić postępowanie na nowo. Organ nie może wydać postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania z tego powodu, że sprawa została poprzednio zakończona decyzją odmowną.

Koronawirus w Polsce