29.07 Praca nakładcza łączona z działalnością gospodarczą a składki ZUS
Jeszcze kilka lat temu łącząc działalność z pracą nakładczą na niewielką część etatu, możliwe było zupełne ominięcie składek emerytalno-rentowych z działalności. Obecnie zbieg podstaw ubezpieczeniowych pozwala zaoszczędzić na składkach ZUS, ale na zupełnie innych zasadach.
Sytuacja pracujących na podstawie tzw. umów chałupniczych zmieniła się z dniem 1 marca 2009 r., gdy zmodyfikowano zasady podlegania składkom emerytalnym i rentowym w przypadku łączenia działalności gospodarczej z umową nakładczą.
Do czasu zmiany przepisów, sądy i organy kontroli akceptowały zbieg podstaw pod warunkiem, że umowa o pracę nakładczą nie była zawarta dla pozoru. Wówczas istniała możliwość, by przedsiębiorca nie płacił składek z tytułu działalności gospodarczej, lecz jedynie z zawartej umowy chałupniczej.
Źródło: iStock / Thinkstock
Dla sądów pozorność pracy nakładczej nie miała miejsca, gdy nakładca zobowiązywał się zapewnić wykonawcy taką ilość pracy, która pozwalała na osiągnięcie wynagrodzenia w wysokości co najmniej 50 % najniższego wynagrodzenia. Niższe kwoty powodowały kwestionowanie podstawy zbiegu tytułów ubezpieczeniowych (por. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, wyrok z dnia 3 września 2010 r., sygn. akt I UK 91/10). W konsekwencji – przy niższym wynagrodzeniu z umowy nakładczej, obowiązkowe mogło się stać objęcie składkami zarówno umowy o pracę, jak i działalności gospodarczej.
Składki ZUS od pracy nakładczej i działalności gospodarczej obecnie
Obecnie, by płacić składki ZUS wyłączenie z pracy chałupniczej należy zadbać o to, by nie były one niższe niż obowiązujące tę osobę najniższe składki z działalności gospodarczej (odpowiednio 30% wynagrodzenia minimalnego przez 24 pierwsze miesiące prowadzenia działalności lub 60% wynagrodzenia przeciętnego w okresie późniejszym). Jeżeli podstawa składek z tej umowy będzie niższa, ubezpieczony dodatkowo ma obowiązek dodać tytuł ubezpieczeniowy i płacić składki z obu tytułów.
Podstawa prawna:
Art. 9 ust 2b z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2013, poz. 1442 ze zm.).
Piotr Szulczewski,
VAT.pl