Podatkowe konsekwencje małżeństwa rozpoczynają się tak naprawdę dopiero w drugim roku istnienia związku. Cały rok między małżonkami musi istnieć bowiem ustrój współwłasności majątkowej małżeńskiej, a rzadkim jest, żeby ślub odbył się 1 stycznia.
Konsekwencje dotyczą małżonków, którzy opodatkowują się na zasadach ogólnych, żadne z nich nie może rozliczać się, nawet z majątku osobistego na zasadach ryczałtu, podatkiem liniowym lub przy udziale podatku tonażowego. Wyjątkowo, może wystąpić opodatkowanie na zasadach ryczałtu umów najmu., dzierżawy, poddzierżawy oraz umów podobnych. Te nie wyłączą możliwości wspólnego rozliczenia.
Wspólne rozliczenie zaprzepaszcza również zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej zakładającej rozdzielność majątkową – wówczas deklarację nawet gdy umowa została zawarta pod koniec roku – małżonkowie składają odrębnie, niezależnie od siebie.
Nie ma natomiast obowiązku, by oboje małżonkowie pozostawali polskimi rezydentami podatkowymi – mogą pozostawać rezydentami UE lub EOG – jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75 % całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.
Wniosek o wspólne opodatkowanie musi być złożony w zeznaniu rocznym – ale nie później niż do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Deklaracja złożona po terminie lub korekta deklaracji zakładająca zmianę formy opodatkowania na łącznie z małżonkiem – nie zostanie przez urząd skarbowy uwzględniona.
Wreszcie wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, dotyczyć może również podatnika, który:
- zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego;
- pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego.
Podatnik taki nie może jednak złożyć wniosku o opodatkowanie w tym roku jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Piotr Szulczewski
Analityk Bankier.pl