29.03 Małżonkowie w spółce osobowej
Małżonkowie wspólnie prowadzący działalność gospodarczą z reguły decydują się albo na to, by jeden z małżonków pozostawał osobą współpracującą, a drugi prowadził działalność gospodarczą, albo też zakładają oni spółkę – z reguły spółkę cywilną lub jawną – celem wspólnego prowadzenia działalności.
Pytanie:
Spółka jawna (małżeństwo) prowadzi działalność w wynajętym lokalu. Jeden ze wspólników pod tym samym adresem zarejestrował siedzibę swojej nowej indywidualnej działalności gospodarczej. Czy w tej sytuacji wspólnik ten uzyskuje przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia? Jeśli tak, to czy wspólnik prowadzący indywidualną działalność gospodarczą może zawrzeć umowę podnajmu ze spółką jawną, w której jest wspólnikiem? Czy w takim wypadku cena może być symboliczna, czy też musi być ustalona wg. jakichś kryteriów? Czy faktura może być wystawiona raz w roku, np. 31.12.2010 r.?
Bankier.pl odpowiada:
Nieodpłatne użyczenie lokalu od spółki jawnej będzie zwolnione z opodatkowania. Nieodpłatne świadczenie podlega zwolnieniu z podatku dochodowego nawet, jeżeli użyczenie będące podstawą powstania przychodu wykonywane jest w ramach prowadzonej przez małżonków odrębnie działalności. Podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są poszczególni wspólnicy spółki jawnej, a nie spółka. Spółka jest jedynie zobowiązana do prowadzenia KPiR lub – w przypadku wyboru lub przekroczenia wartości obrotu – pełnej księgowości.
Choć cywilnoprawnie spółka jawna jest podmiotem praw i obowiązków i może występować jako podmiot zawierający umowy, to podatkowo czynności dokonują wspólnicy, a nie spółka (w związku z czym to oni rozpoznają przychody z tytułu prowadzonej spółki). Zatem użyczenie części lokalu na rzecz jednego wspólnika nie spowoduje u niego powstania podatku do zapłaty. Zwalnia się bowiem z opodatkowania wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, do których zalicza się również małżonków.
Stąd korzystanie z lokalu nie musi odbywać się w formie umowy najmu, wystarczającym będzie spisanie umowy użyczenia.
Jeżeli nastąpił jednak najem lokalu – strony powinny wartość czynszu najmu ustalić rynkowo – ze względu na powiązania, jakie istnieją między stronami transakcji. Nierynkowość czynszu najmu spowodować może skutek w postaci wzruszenia ceny i ustalenia kwoty czynszu najmu w wartości rynkowej dla celów podatkowych przez organ kontrolujący podatników.
Możliwe jest ustalenie przez strony rocznego okresu rozliczeniowego.
Powyższe jest zgodne z linią prezentowaną przez organy podatkowe m.in. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nysie w interpretacji z 14,06,2005 r. (sygn. akt PD/415-29/05).
Opracował: Piotr Szulczewski
Analityk Bankier.pl
Firma i Podatki