06.08 Kosztem firmy jest kara umowna za nieterminowe dostarczenie towaru
Podatnik prowadzi niewielka firmę. Pewnego dnia otrzymał notę odsetkową, z której wynikało, że z należnej zapłaty za fakturę wystawioną przez podatnika została potrącona kara umowna. Podatnik prowadzi księgę przychodów i rozchodów, koszty rozliczane są metodą memoriałową. Powstała wątpliwość, czy karę umowną za nieterminowe dostarczenie towaru można zaliczyć – na podstawie noty odsetkowej – do kosztów uzyskania przychodów.
Na to pytanie odpowiedział Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (24.06.2010 r., sygn. IPPB1/415-316/10-2/AM).
Organ stwierdził, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
Co do zasady, wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodu podlegają kary umowne związane z wadami towarów lub usług, a nie z opóźnieniem w ich dostarczeniu. Wada jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji poniesionych kosztów z kosztów podatkowych. Oznacza to, że kary umowne z innego tytułu mogą stanowić koszty uzyskania przychodu, pod warunkiem istnienia związku przyczynowego pomiędzy karą a możliwością uzyskania przychodu bądź zabezpieczenia źródła przychodów. Wyżej wymieniony art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT nie obejmuje swoim zakresem przypadków nieterminowego wykonania robót i usług będących przedmiotem umów.
Dyrektor warszawskiej izby przypomniał, że zgodnie z kodeksem cywilnym, można zastrzec w umowie, iż naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Nie wszystkie kary umowne wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy będą kosztem podatkowym.
Wobec tego zapłacona za nieterminowe wykonanie usługi kara umowna może stanowić koszt uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej. Karę tę powinno się udokumentować notą odsetkową. Wynika to z rozporządzenia ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Anna Pokrywczyńska
PIT.pl & VAT.pl