Jak fiskus sprawdza poprawność wykorzystania ulg podatkowych w PIT?

2017-08-03
Szykuje się powrót do zasad sprzed 2017 r. – tak wynika z projektu zmian w uldze dla krwiodawców planowanych przez rząd. Od początku roku obowiązuje bowiem zasada, zgodnie z którą ulgę na poszczególne składniki krwi należy dla celów ulgi podatkowej wyceniać odrębnie i odrębnie porównywać do ilości hipotetycznie oddawanej krwi. Nowelizacja ma sprawić, że niezależnie od rodzaju składnika – przysługiwać będzie jedna, stała kwota ulgi podatkowej.
Źródło: YAY foto
Dotychczasowe brzmienie ustawy o PIT pozwalało na rozliczanie w ramach ulgi podatkowej wartości ekwiwalentu za honorowo oddaną krew. Przepisy ustawy stwierdzały o uldze w wartości ekwiwalentu za krew (a nie za poszczególne jej składniki), stąd był on do 2017 r. stały i wynosił 130 zł za litr przekazanego płynu.
Nowelizacją z dnia 20.05.2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 823), która weszła w życie 1.01.2017 r., zasada rozliczania darowizny została zmieniona. Odliczeniu od dochodu od 1 stycznia 2017 r. podlegały darowizny krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy i litrów oddanej krwi lub równoważnej ilości jej składników przeliczonej zgodnie z art. 8 tej ustawy.
Przepisy do których odsyła ustawa o PIT stanowią, że równoważnymi ilościami składników krwi odpowiadającymi 1 litrowi oddanej krwi są:
Kwoty rekompensat wskazane są w rozporządzeniu z dnia 6 lutego 2017 r. w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych, których uzyskanie wymaga przed pobraniem krwi lub jej składników wykonania zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów, oraz wysokości rekompensaty (Dz.U. z 2017 r. poz. 235). Przykładowo:
Efektem było obniżenie ulgi w 2017 r. dla dawców osocza i innych składników krwi. Przykładowo, gdy przekazane było 9 l. osocza ulga przysługiwać za 2017 r. miała w wartości 350 zł x 9l/3 = 1050 zł, tymczasem w latach poprzednich ulga ta wynosiła 130 zł x 9 = 1170 zł. Co więcej, ustawodawca w projekcie zmian stwierdził, że zmienione przepisy nie pozwalały posługiwać się różnicowaną dla krwi i osocza wysokością rekompensaty i stosować należało wyłącznie jednolitą kwotę 130 zł (choć literalne brzmienie ustawy nie wskazuje na takie działanie). W efekcie przy takiej wykładni odliczenie za 2017 r. byłoby jeszcze niższe (9/3 x 130 zł = 390 zł).
Nowe brzmienie przepisów, które ma działać wstecz i dotyczyć całego roku 2017 zakłąda powrót do zasad podobnych do tych, jakie obowiązywały przed 2017 r. Niezależnie od tego, czy podatnik odda zatem honorowo krew czy osocze, przy ustalaniu kwoty przysługującego odliczenia stosuje tę samą stawkę w wysokości 130 zł za 1 litr. Odliczeniu polegać będzie wartość darowizny na cele „krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi na podstawie ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy i litrów oddanej krwi lub jej składników”.
Zmienione przepisy mogą nie wyeliminować kłopotu z prawidłowym stosowaniem ulgi. Zasada odliczeń sprzed 2017 r. dotyczyła bowiem krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz.U. z 2014 r. poz. 332 oraz z 2016 r. poz. 823), w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy
Nowe przepisy nie wskazują, że rekompensata ma być za pobraną krew, lecz wskazują na ulgę w kwocie iloczynu kwoty rekompensaty ilości krwi lub jej składników. Kwoty te są zatem różnicowane. Jeżeli nowelizacja zostanie uchwalona, wszystko wskazuje na to, że mimo zmiany mającej przywrócić stan sprzed 2017 r. - inaczej niż do tej pory liczyć będzie trzeba wartość ulgi na rok 2017.
Piotr Szulczewski, PIT.pl