Ministerstwo pracy zapowiada nowe przepisy dotyczące pracy w czasie upałów. Co się zmieni? I jakie plany ma resort pracy?
Wraz z powrotem wysokich temperatur warto przypomnieć, że pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odpowiednie warunki do pracy podczas tak trudnej pogody. Z kolei pracownicy powinni też znać swoje uprawnienia, by wykonywać swoje obowiązki w bezpiecznych i higienicznych warunkach, które nie narażają ich na szkody i utratę zdrowia. Na problem pracy w upale uwagę zwrócił resort pracy oraz PIP, stąd planowana jest zmiana przepisów w tym zakresie.
Obowiązki pracodawcy w czasie upałów
Kodeks pracy zawiera regulacje, które mają zapewnić ochronę zdrowia i życia pracowników, poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, m.in.:
1) organizowanie pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
2) reagowanie na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) dostosowywanie środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia
4) i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy.
W sytuacji kiedy w czasie wykonywania pracy mamy do czynienia z wysokimi temperaturami pracodawca:
1) powinien w określonych przepisami sytuacjach zapewnić napoje chłodzące,
2) może skrócić czas pracy pracowników,
3) może wprowadzić dodatkowe przerw w pracy,
4) może zapewnić klimatyzowane pomieszczenia do odpoczynku,
5) może zapewnić klimatyzację w pomieszczeniach pracy.
Źródło: Shutterstock
Obowiązek zapewnienia napoi
Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. sprawie profilaktycznych posiłków i napojów pracodawca zapewnia napoje pracownikom zatrudnionym
- przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia powyżej 25°C;
- w pomieszczeniu zamkniętym (np. biura, hale produkcyjne), jeśli temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.
Obowiązek ten pracodawca może zrealizować w dowolny sposób. Może ustawić dystrybutor z wodą lub wydawać wodę butelkowaną, ważne by zapewnić pracownikom dostęp do napoi.
W sytuacji, kiedy pracodawca nie zapewni pracownikom wody, jego działania będą zagrożone karą grzywny nałożoną przez Państwową Inspekcję Pracy, która może wynieść od 1000 złotych do 30 000 złotych (art. 283 § 1 Kodeksu pracy).
Czy można skrócić czas pracy w czasie upału?
Zgodnie z zapisami art. 18 Kodeksu pracy pracodawca może skrócić czas pracy pracownika w czasie upału. Może też wyznaczyć dodatkowe przerwy lub odprawić pracownika do domu albo polecić mu wykonywanie pracy zdalnej. Skrócenie czasu pracy jest dobrą wolą pracodawcy, nie ma możliwości aby z powodu krótszego dnia pracy obniżyć pracownikowi wynagrodzenie.
Szczególna ochrona pracowników młodych
Zgodnie z obowiązującymi przepisami wynikającymi z treści rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac, pracownicy z tej grupy nie mogą pracować w pomieszczeniach, w którym temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza – 65%.
Obowiązki pracownika, kiedy panuje upał
W czasie upału pracownik też musi podjąć decyzję, czy jest w stanie wykonywać swoją prace. Zgodnie z treścią art. 210 §1 Kodeksu pracy:
Art. 210 §1 W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
W takiej sytuacji, kiedy pracownik informuje pracodawcę o niebezpieczeństwie, nie ma podstaw do zmniejszenia wynagrodzenia za czas powstrzymywania się od pracy z uwagi na niebezpieczeństwo wywołane zagrożeniami, które mogą powstać na skutek upału.
Wysoka temperatura w pracy – nadchodzą zmiany w przepisach
Zgodnie z obowiązującymi przepisami temperatura w pracy nie powinna być niższa niż 18 stopni i wyższa niż 28 stopni. Nie ma jednego przepisu, który by określał optymalne temperatury dla wykonywania pracy. I to ma się zmienić jak zapowiada resort pracy. Już dziś 30.07.2024 r. ma odbyć się briefing prasowy z udziałem Ministry Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, Głównego Inspektora Pracy, Marcina Staneckiego i Dyrektora Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, Wiktora M. Zawieski w związku z pracami nad uregulowaniem pracy w wysokich temperaturach oraz ochroną pracownic i pracowników przed upałami. O planowanych zmianach będziemy informować na bieżąco.
Resort pracy chce bardziej chronić pracujących w upale
Jak zapowiada Ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przepisy dotyczące ochrony pracowników pracujących w upale będą znajdować się w jednej broszurze. Nadejdą też zmiany, które będą lepiej chronić pracowników, zmieni się rozporządzenie dotyczące bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Maksymalna temperatura w miejscu pracy będzie miała wynosić 28 stopni. Pracodawca będzie zobowiązany do tego aby lepiej chronić pracujących w upale. Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki podkreśla, że ważne jest ustalenie maksymalnej temperatury w miejscu pracy. Bowiem wysokie temperatury mogą doprowadzić do wypadku przy pracy, a pracodawca zobligowany jest do tego aby dbać o bezpieczne warunki pracy.
Wyposażenie pracowników w odzież ochronną do pracy w wysokich temperaturach
Na konferencji zaprezentowano odzież ochronną z funkcją aktywnego chłodzenia, wykorzystującą zjawisko termoelektryczne. To rozwiązanie ma formę bardzo lekkich (poniżej 1 kg), dopasowanych do ciała elastycznych szelek, wykonanych z materiałów o bardzo dobrych właściwościach biofizycznych. Funkcję chłodzącą pełni 6 zintegrowanych z nimi elastycznych modułów termoelektrycznych.
Odzież ochronna do pracy w upale jest przykładem super innowacyjnych rozwiązań ochrony osobistej. Przeznaczone są do wsparcia pracowników pracujących w wysokich temperaturach. To rozwiązanie jest łatwe w użytkowaniu, w dopasowaniu do dowolnej sylwetki, ale przede wszystkim bardzo skuteczne. Rozwiązanie absolutnie topowe, obecnie w fazie przygotowania do produkcji – powiedział dyrektor CIOP Wiktor M. Zawieska.