W związku z wprowadzonymi zmianami w prawie pracy na skutek powodzi niektórzy pracownicy mają prawo do 8 dni urlopu na żądanie oraz 20 dni dodatkowego urlopu. Wyjaśniamy jak zmieniły się warunki udzielania urlopów dla pracowników dotkniętych przez powódź.
Zmiany w urlopie na żądanie oraz dodatkowy urlop dla walczących ze skutkami powodzi
Na mocy obowiązujących od soboty przepisów pracownik ma prawo do tego aby skorzystać z dodatkowego urlopu na żądanie. Przywilej 8 dni urlopu na żądanie otrzymały osoby zamieszkujące na terenie, które np. wciąż nie mogą wrócić do pracy. Dla nich ustawodawca podwoił wymiar urlopu na żądanie.
Urlop na godziny
Dodatkowy wymiar urlopu oraz urlopu na żądanie to nie jedyne zmiany w urlopach wprowadzonych dla pracowników dotkniętych przez powódź. Na mocy nowych przepisów pracowni mają możliwość w
Urlop na żądanie –na raz czy pojedynczo?
Pracownik może wybrać, czy chce urlop na żądanie wykorzystać jednorazowo, czy podzielić na części. Może skorzystać z 8 dni ciągiem, pojedynczo albo w częściach.
Źródło: Shutterstock
Zgoda pracodawcy na urlop na żądanie
Pracodawca musi udzielić zgody na urlop na żądanie. Ma możliwość odmowy tylko w wyjątkowych sytuacjach. Jak wynika z orzecznictwa, w wyroku z dnia 28 października 2009 r., II PK 123/09, LEX nr 551056 Sąd Najwyższy orzekł, iż obowiązek udzielenia urlopu „na żądanie” nie jest bezwzględny, a pracodawca może odmówić żądaniu pracownika ze względu na szczególne okoliczności, które powodują, że jego zasługujący na ochronę wyjątkowy interes wymaga obecności pracownika w pracy.
Wynika z tego, że pracownik nie może rozpocząć urlopu na żądanie, dopóki pracodawca nie wyrazi na to zgody, czyli nie udzieli mu takiego urlopu. Jak wskazuje Sąd Najwyższy (wyrok z dnia 16 września 2008 r., II PK 26/08) rozpoczęcie urlopu „na żądanie” przed udzieleniem go przez pracodawcę może być uznane za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy, będącą ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.
Urlop na żądanie a wynagrodzenie
Urlop na żądanie jest częścią urlopu wypoczynkowego. Urlop na żądanie jest płatny w 100%.
Urlop na żądanie a zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
W ramach nowelizacji Kodeksu pracy wdrażającej unijną dyrektywę work-life balance w Kodeksie pracy znalazł się dodatkowy urlop dający pracownikowi możliwość zwolnienia się od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej, w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika. Urlop ten nie jest równoznaczny z urlopem na żądanie. Za czas tego zwolnienia pracownikowi przysługuje 50% wynagrodzenia. Urlop z powodu siły wyższej można też wykorzystać w trakcie dnia pracy, może się np. zdarzyć, że w ciągu dnia okaże się, że zachorował ktoś bliskich, albo natychmiast pracownik musi wrócić do domu. W przypadku urlopu na żądanie pracownik może skorzystać przed rozpoczęciem pracy. Urlop z powodu siły wyższej nie wlicza się do dni urlopu na żądanie.
Powódź a zmiany w prawie pracy
Na mocy specustawy pracownik, który nie może wrócić do pracy w pełnym godzinowym wymiarze po powodzi ma prawo do tego, aby wystąpić o zmniejszenie czasu pracy maksymalnie do połowy etatu, a pracodawca (poza wyjątkowymi sytuacjami) nie może mu tego odmówić.
Dodatkowo pracownika dotkniętego powodzią nie można delegować poza miejsce zamieszkania oraz nakazać mu pracy w nadgodzinach.