Podatek u źródła

Umowy międzynarodowe a podatek u źródła

Akty prawa międzynarodowego dotyczące zagadnień podatku u źródła podzielić można na dwie kategorie:

• umowy bilateralne – dwustronne – zawierane wyłącznie między dwoma państwami (np. umowa między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi w sprawie unikania podwójnego opodatkowania),
• dyrektywy wewnątrzwspólnotowe, określające zasady postępowania co do podatków wewnątrz Unii Europejskiej, które wpływają bezpośrednio na treść ustaw krajowych, zmuszając systemy krajowe do wprowadzania zmian przepisów w jednolity sposób na terenie całej Unii.

Podstawą zastosowania podatku u źródła jest ustalenie, z jakiego rodzaju źródła pochodzi wypłata (np. czy są to przychody z umowy o pracę, odsetek, dywidend, licencji, zlecenia, praw autorskich itd.). Po ustaleniu należy koniecznie spojrzeć do umowy międzynarodowej wiążącej Polskę z danym krajem, z którego podmiotem dokonuje się transakcji.

Brak umowy międzynarodowej powoduje zastosowanie wyłącznie przepisów krajowych i krajowych zasad unikania podwójnego opodatkowania, opierających się o tzw. zasadę proporcjonalnego odliczenia.

Certyfikat rezydencji

Stosowanie zasad wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zarówno w zakresie PIT, jak i CIT, zawsze musi opierać się o posiadany certyfikat rezydencji lub w przypadku prowadzących działalność poprzez zakład na terytorium Rzeczypospolitej – oświadczenie o prowadzeniu takiego zakładu wydane przez władze Państwa siedziby tego podmiotu.

Certyfikat rezydencji powinien być aktualny na dzień dokonywania wypłaty – nie można przedstawiać certyfikatu aktualnego na późniejszą datę. Wydaje się, że wystarczającym jest posługiwanie się jednym certyfikatem aż do dnia, w którym zmianie ulegnie stan faktyczny, który certyfikat potwierdza. Tym niemniej pamiętać trzeba, że za prawidłowość tych danych i ważność certyfikatu odpowiedzialność ponosi płatnik. To on powinien kontrolować:

• czy stan faktyczny po stronie podatnika, któremu wypłacany jest podatek, nie uległ zmianie,
• czy nadal możliwe jest stosowanie tego samego certyfikatu, który wydano wcześniej.

Organy podatkowe skłaniają się – przy kontaktach długoterminowych – do corocznego odnawiania certyfikatu rezydencji. Zasada ta wynika jednak jedynie z praktyki (pozwala uniknąć ewentualnie negatywnych konsekwencji), nie wynika natomiast bezpośrednio z przepisów prawa podatkowego. Zatem:

• jeżeli stan faktyczny ulega zmianie – należy w ciągu roku występować każdorazowo o wydanie nowego certyfikatu,
• jeżeli stan faktyczny nie uległ zmianie – możliwe jest posługiwanie się ważnym, jednym certyfikatem, a możliwe jest odnawianie go (wydawanie nowego) corocznie.

Brak ważnego certyfikatu spowoduje, że podatnicy nie mogą zastosować stawek podatku u źródła wskazanych w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania. Wówczas na płatniku ciąży obowiązek stosowania stawek krajowych (wskazanych dla nierezydentów).

Prawo nie przewiduje wzoru certyfikatu rezydencji. Zastosowanie znajdzie zatem dokument wydawany zgodnie z przepisami państwa siedziby (miejsca zamieszkania) podmiotu, na rzecz którego dochodzi do wypłaty należności. Nie ma jednak możliwości zastępowania certyfikatu rezydencji dokumentami wydanymi dla innych celów, np. w związku z podatkiem VAT, czy dokumentami wydanymi przez instytucje inne niż państwowe.

Dyrektywy unijne a przepisy krajowe CIT

Implementacja dyrektyw unijnych, pozwala dodatkowo na:

1. zwolnienie od 1 lipca 2013 r. z opodatkowania wypłat należności z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), z podatku u źródła gdy:

• wypłacającym należności jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład spółki podlegającej w państwie członkowskim Unii Europejskiej opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania, jeżeli wypłacane przez ten zagraniczny zakład należności, podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów przy określaniu dochodów podlegających opodatkowaniu w Rzeczypospolitej Polskiej;
• uzyskującym przychody jest spółka podlegająca w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania;

W takim przypadku dla stosowania zwolnienia wypłacający musi posiadać bezpośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) w kapitale spółki odbiorcy świadczeń lub odwrotnie - otrzymujący posiada bezpośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej. Zastosowanie zwolnienia możliwe jest również za pośrednictwem trzeciego podmiotu, który posiada w kapitale wypłacającego i otrzymującego udziały nie mniejsze niż 25%. Niniejsze ilości procentowe muszą być posiadane nie krócej niż 2 lata i wynikać z ich własności (a nie innej formy posiadania udziałów).

Odbiorcą należności musi pozostawać spółka otrzymująca, albo zagraniczny zakład tej spółki, jeżeli dochód osiągnięty w następstwie uzyskania tych należności podlega opodatkowaniu w tym państwie członkowskim Unii Europejskiej, w którym ten zagraniczny zakład jest położony.

Do lipca 2013 r. stawka podatkowa wynosi 5% wypłaty, a do dnia 30 czerwca 2009 r. wynosiła 10% należności.

2. Zwolnienie z podatku wypłat z dywidend oraz z innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, jeżeli łącznie:

• wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka będąca podatnikiem podatku dochodowego, mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• uzyskującym dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, o których mowa w pkt 1, jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania;
• spółka uzyskująca dywidendę posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki ją wypłacającej (wymóg 25% udziałów dotyczy spółek z siedzibą w Konfederacji Szwajcarskiej) – wymóg posiadania udziałów musi istnieć przez co najmniej 2 lata i wynikać z tytułu własności;
• spółka wypłacająca nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

Piotr Szulczewski
Analityk Bankier.pl Firma i Podatki

• data utworzenia: 27-11-2012
• data modyfikacji: 01-06-2015