Umowa pożyczki - obowiązek podatkowy, stawka podatku, zwolnienia

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (zwanym dalej "PCC") są m.in.:

• umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• zmiany umów pożyczki, jeżeli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania PCC,
• orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak umowa pożyczki (zmiana umowy pożyczki).

Źródło: YAY foto

ZASIĘG TERYTORIALNY OPODATKOWANIA

Zasięg terytorialny opodatkowania podatkiem PCC określono poprzez dwie równorzędne zasady:

1. podatkowi podlegają te umowy pożyczki, których przedmiot znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

WAŻNE: Nie ma znaczenia miejsce zawarcia umowy, obywatelstwo bądź miejsce zamieszkania stron umowy - decydującym jest miejsce położenia przedmiotu umowy w momencie jej zawarcia.

2. podatkowi podlegają te umowy pożyczki, których przedmiot znajduje się za granicą, w przypadku gdy pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i umowa pożyczki została zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

WAŻNE: Oba warunki: miejsce zamieszkania nabywcy (Rzeczpospolita Polska) oraz miejsce zawarcia umowy pożyczki (Rzeczpospolita Polska) muszą być spełnione łącznie.

powrót do spisu

CZYNNOŚCI NIEPODLEGAJĄCE OPODATKOWANIU PCC

Opodatkowaniu podatkiem PCC nie podlegają:

• umowy pożyczki w sprawach:
  • alimentacyjnych, opieki, kurateli i przysposobienia,
  • ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego, opieki społecznej, ulg określonych w przepisach szczególnych dla żołnierzy niezawodowych i osób odbywających służbę zastępczą oraz ich rodzin, a także uprawnień dla osób niepełnosprawnych i osób objętych przepisami o szczególnych uprawnieniach dla kombatantów,
  • wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyboru do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego oraz referendum,
  • powszechnego obowiązku obrony,
  • zatrudnienia, świadczeń socjalnych i wynagrodzeń za pracę,
  • nauki, szkolnictwa i oświaty pozaszkolnej oraz zdrowia,
  • podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych,
  • podlegających przepisom o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych,
  • podlegających przepisom o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu.
• umowy pożyczki:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności.

OBOWIĄZEK PODATKOWY

Obowiązek podatkowy powstaje w związku z zaistnieniem sytuacji, z którą ustawa wiąże jego powstanie i chwili w ustawie określonej.

Obowiązek podatkowy z tytułu umowy pożyczki powstaje z chwilą:

• dokonania czynności cywilnoprawnej - zawarcia umowy, zmiany umowy jeżeli powoduje podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych,
• każdorazowej wypłaty środków pieniężnych, jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy;
• uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody,
• powołania się przez podatnika na fakt zawarcia umowy pożyczki - jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w sprawie PCC w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku, a następnie powołuje się przed organem podatkowym na fakt dokonania tej czynności.

Uwaga! Do końca lutego 2017 r. obowiązek podatkowy w ww. sytuacji powstawał w wyniku powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt jej dokonania. Zmiana brzmienia przepisu nastąpiła w związku z art. 51 pkt 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1948) zmieniającej ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych z dniem 1.03.2017 r. )

Obowiązek podatkowy wynikający z umowy pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę jako podatniku tego podatku.

PODSTAWA OPODATKOWANIA

Podstawę opodatkowania z tytułu zawarcia umowy pożyczki stanowi kwota (w przypadku, gdy przedmiotem pożyczki są pieniądze) lub wartość pożyczki (w przypadku, gdy przedmiotem pożyczki są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku), a w przypadku zawarcia umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

STAWKA PODATKU

Co do zasady z tytułu zawartej umowy pożyczki stawka podatku wynosi 2%.

Jednakże w sytuacji, gdy przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej:

1. podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki albo jej zmiany, a należny podatek od tej czynności nie został zapłacony;
2. biorący pożyczkę w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami z kręgu najbliższej rodziny (są to: małżonek, zstępni - dzieci, wnuki, prawnuki itd., wstępni - rodzice, dziadkowie, pradziadkowie itd., pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha) w przypadku, gdy powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym

stawka podatku wynosi 20%.

Uwaga!

Do końca lutego 2017 r. Stawka podatku wynosiła 20%, jeżeli powołanie nastąpiło przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego.

Zmiana brzmienia przepisu nastąpiła w związku z art. 51 pkt 2 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1948) zmieniającej ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych z dniem 1.03.2017 r. )

<< czytaj całość

Źródło: sip.mf.gov.pl