Trzy najpopularniejsze ulgi

20.04 Trzy najpopularniejsze ulgi

W roku ubiegłym w rankingu na najpopularniejsze ulgi zwyciężyły zdecydowanie ulga internetowa, prorodzinna oraz rehabilitacyjna. W tym roku z pewnością będzie podobnie. Nie oznacza to jednak, iż z ulg korzystają najczęściej osoby niepełnosprawne, preferujące wielodzietny model rodziny, przy tym nałogowo korzystające z Internetu. Nagrodzić zaś powinniśmy 11 (jedenastu) podatników, którzy skorzystali z ulgi na nabycie nowych technologii.

Najwięcej podatników skorzystało z ulgi prorodzinnej (17,21%), z tytułu użytkowania sieci Internet (13,05%) oraz z ulgi rehabilitacyjnej (4,51%).

Najwięcej odliczono w ramach ulgi prorodzinnej (6’043 mln zł), w ramach ulgi rehabilitacyjnej (2’322 mln zł) oraz w ramach ulgi internetowej (1’842 mln zł).

Do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej potrzebne są nam dzieci i to dzieci, które wychowujemy. Aby to udowodnić potrzebne mogą być:

• odpis aktu urodzenia dziecka,
• zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
• odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
• zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły (jeżeli nie pobiera zasiłku pielęgnacyjnego),
• dowód pobierania zasiłku pielęgnacyjnego na dziecko,
• orzeczenie sądu w sprawach adopcyjnych, rozwodu czy separacji

W przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkują (faktycznie, czyli nawet nie miejsce zamieszkania ustalone na podstawie orzeczenia sądu, ale faktyczne przebywanie dziecka u rodzica decyduje o zastosowaniu ulgi). Jeżeli dziecko przebywa jednak np. u dziadków, ulga nie przysługuje.

Ulga przysługuje na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym podatnik:

• wykonywał władzę rodzicielską,
• pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało

Ulga przysługuje na każde dziecko odrębnie w pełnej wysokości.

Odliczeniu podlega kwota miesięczna 92,67 zł za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego albo sprawował opiekę. Odliczenie dotyczy obojga rodziców. Kwotę ulgi może odliczyć jedno z rodziców, albo oboje, w dowolnym podziale (decydują małżonkowie).

Jeżeli chodzi o ulgę na Internet, każdemu podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia od dochodu wydatków ponoszonych przez podatnika z tytułu użytkowania sieci Internet w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760zł.

Do odliczenia potrzebne są faktury za usługi dostępu do Internetu wystawione na adres zamieszkania oraz dowody zapłaty (przelewy, KP itd.). Małżonkowie mogą płacić z konta wspólnego, albo z konta jednego z nich.

Odliczamy kwoty zapłacone w danym roku, a nie za usługi internetowe świadczone w danym roku; podobnie nie chodzi o odliczenie kwot z faktur wystawionych w danym roku.

Odliczymy zarówno abonamenty za stałe łącza, jak i opłaty za dostęp wdzwaniany do Internetu, także wydatki na Internet bezprzewodowy, przez komórki czy netbooki. Odliczeniu nie podlegają opłaty instalacyjne za założenie stałych łącz.

Nie odliczamy wydatków zwróconych (np. gdy pracownik dostanie w pracy zwrot) oraz wrzuconych w koszty (przedsiębiorcy).

Małżonkom przysługują odrębne limity odliczeń, pod warunkiem, że oboje będą posiadać dowody wpłaty i faktury (albo wspólne dowody wpłaty i faktury). Nie znaczy to, że oboje mogą odliczyć po 760zł, ale że oboje mogą odliczyć w sumie tyle, ile wydali w danym roku na Internet, nie więcej jednak niż 760 zł każde z nich. To samo dotyczy innych osób zamieszkałych pod tym samym adresem – jeżeli kilka osób zamówi kosztowne łącze wspólnie, każde opłaci swoją część, a faktura będzie opiewać na wszystkich usługobiorców – nie będzie problemów z rozliczeniem kosztów jednego łącza przez kilka czy nawet kilkanaście osób. Poznaj zdanie dostawców Internetu.

Miejsce zamieszkania, w stosunku do którego dokonywane jest odliczenie, powinno być zgodne z miejscem zamieszkania, określonym ewidencji podatników (w formularzu NIP), złożonym w urzędzie skarbowym. Nie musi to być miejsce zameldowania, jednak musi to być faktyczne miejsce zamieszkania podatnika. W przepisie mowa jest o jednym lokalu (budynku), toteż podatnicy posiadający więcej niż jeden lokal mieszkalny połączony z Internetem, będą musieli się zdecydować na odliczanie wydatków z jednego z nich.

Ulga rehabilitacyjna obejmuje szereg wydatków związanych z niepełnosprawnością. Podatnicy pytają często o konkrety. W ramach ulg rehabilitacyjnej osoby niepełnosprawne oraz osoby, na których utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne, mogą odliczać wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych. Skorzystanie z tej ulgi jest jednak obwarowane wieloma warunkami, z którymi warto się zapoznać.

W pierwszej kolejności należy pamiętać, komu odliczenie przysługuje. Z ulgi mogą bowiem skorzystać osoby niepełnosprawne, które posiadają jeden z poniższych dokumentów:

• orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
• decyzja przyznająca rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową, albo rentę socjalną, albo
• orzeczenie o rodzaju i stopniu niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.

Z odliczenia mogą skorzystać, też osoby, na których utrzymaniu pozostają następujące osoby niepełnosprawne: małżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice małżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe – jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają 9.120 zł.

Ustawa o PIT zawiera szereg wydatków, które mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Wśród nich znajdują się również wydatki na zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego.

Powyższa regulacja dostarcza jednak wielu wątpliwości interpretacyjnych. Podatnicy nie wiedzą bowiem, czy w danych okolicznościach, określone wydatki mogą podlegać odliczeniu, przepisy prawa nie zawierają obowiązującego katalogu indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji. Dlatego też urzędy skarbowe często wydawały interpretacje w tej kwestii, uznając, że odliczeniu podlegają przykładowo wydatki na zakup:

• materaca gryczanego (Pierwszy Urząd Skarbowy w Białymstoku, 27.09.2006r., RO-XV/415/PDOF-386/451/JS/06);
• komputera wraz z oprogramowaniem (Urząd Skarbowy w Ostrołęce, 20.07.2006r., US15PO-II-415/14/06/KD; Drugi Urząd Skarbowy w Gdyni, 17.03.2006r., PW2/415?0014/06; Urząd Skarbowy w Dębicy, 5.12.2005r., PO I 415/36/05);
• komputer (laptop) oraz drukarka (Izby Skarbowej w Warszawie z 11.05.2009 r., nr IPPB4/415-132/09-2/JK; Urząd Skarbowy w Nysie, 16.02.2006 r., PD/415-50/BJ/05, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, 25.09.2009 r., sygn. IPPB4/415-444/09-4/JS);
• ortopedycznego korektora szyjnego (Urząd Skarbowy w Siedlcach, 14.07.2006r., 1426/US300/KB/415-34/06);
• koncentratora tlenowego (aparatu do ozonoterapii) (Urząd Skarbowy w Nowym Sączu, 30.06.2006r., PD-1-415-30-06);
• łóżka terapeutycznego (Pierwszy Urząd Skarbowy w Białymstoku, 16.05.2006r., RO-XV//415/PDOF/207-264/BD/06, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z 12.10.2009r., nr IBPBII/2/415-759/09/HS);
• łóżko ortopedyczne (Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 02.06.2009r., nr IPPB4/415-205/09-4/JK);
• lampy do światłoterapii (Pierwszy Urząd Skarbowy w Opolu, 6.04.2006r., PDI/415-26/06, Pierwszy Urząd Skarbowy w Kielcach, 30.12.2005r., OG/005/200/PD II/61/2005);
• aparatu słuchowego (Pierwszy Urząd Skarbowy w Białymstoku, 30.03.2006r., RO-XV/415/PDOF-76/176/AM/06; Drugi Urząd Skarbowy w Gdańsku, 23.01.2006r., PF/415-2/I/06);
• zestawu BALSAN FUTURA do kąpieli perełkowych i ozonoterapii (Urząd Skarbowy w Zamościu, 17.03.2006r., PO V/415-1/06);
• fotela z masażem (Urząd Skarbowy w Będzinie, 10.02.2006r., PDFN/415-55/2005; Urząd Skarbowy w Bielsku Podlaskim, 17.06.2005r., US-I-1/B-415-12/05);
• oprawek okularowych oraz szkieł korekcyjnych (Drugi Urząd Skarbowy Łódź-Bałuty, 10.02.2006r., I/415-6.1 -214/06/ZDB);
• aparatu do magnetoterapii impulsowej (Urząd Skarbowy w Kłodzku, 24.10.2005r., PD-II/415/1-24/A/97/05);
• obuwia zdrowotnego (Urząd Skarbowy Łódź-Widzew, 7.07.2005r., IX-005/266/2/Z/K/05);
• peruki (Izba Skarbowa w Poznaniu Ośrodek Zamiejscowy w Pile, 1.07.2004r., CD-415-34/04);
• pompy insulinowej (Urząd Skarbowy w Krośnie, 6 kwietnia 2007r., US.PDF/415-14/07; Urząd Skarbowy w Słupsku, 26.04.2007r., PI/3/415-0011/07);
• gazowego pieca centralnego ogrzewania, dla osoby niepełnosprawnej w podeszłym wieku, dla której opalanie węglem stało się zbyt uciążliwe (Izba Skarbowa w Gdańsku, 16.07.2007r., BI/4117-0040/07);
• monitora-telewizora o przekątnej 60 cali, przeznaczonego dla dwunastoletniego, niepełnosprawnego syna, który z powodu schorzenia onkologicznego niedowidzi i w związku z tym nie uczęszcza do szkoły (Trzeci Urząd Skarbowy w Gdańsku, 16 .07.2007r., DF/415-314/07/FW);
• aparatu słuchowego i baterii (Urząd Skarbowy Warszawa-Wola, 3.07.2007r., 1440-DF2/415-81093/VII/2007) osobistej wkładki usznej (wraz z przewodami łączącymi wkładkę z aparatem) oraz wydatki na konserwację i naprawę aparatu (Pierwszy Urząd Skarbowy Łódź-Bałuty, 26.04.2007r., I USB XVI/415/32/07);
• urządzenia typu „Bioptron” oraz przyrządu do masażu ręcznego (Pierwszy Urząd Skarbowy w Lublinie, 8.06.2007r., P1/415-13/07);
• elektryczny wózek inwalidzki (Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z 29.06.2009r., nr IBPBII/1/415-320/09/MCZ);
• maty do hydromasażu, dla osoby chorującej na wzmożone napięcie mięśniowe kończyn dolnych i górnych (Urząd Skarbowy w Siedlcach, 8.03.2007r., 1426/US300/AD/415-08/07/AD).

Zgodnie natomiast ze stanowiskiem reprezentowanym przez urzędy skarbowe, odliczeniu nie podlegają np. wydatki na zakup:

• artykułów AGD, choćby ułatwiały one wykonywanie czynności życiowych, np. zakupu pralki automatycznej i zmywarki (Pierwszy Urząd Skarbowy w Kielcach, 19.12.2006r., OG/005/175/PDII/415-89/06; Pierwszy Urząd Skarbowy w Częstochowie, 10.01.2006r., PPBII/415-17/05), zakup centralnego odkurzacza (Pierwszy Urząd Skarbowy w Kaliszu, 12.12.2005r., PD-I/415-91/13/05), zakup urządzenia THERMOMIX zastępującego inne urządzenia kuchenne (Pierwszy Urząd Skarbowy w Bielsku-Białej, 28.03.2006r., PDFN/415-5/06);
• samochodu – odliczone mogą być wydatki poniesione tylko na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, a nie na zakup pojazdu mechanicznego (samochodu) (Izba Skarbowa w Poznaniu, 11.08.2005r., BD-F/415-16/05/z; Trzeci Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście, 13.06.2006r., 1449/2CF/415/IP-45/06/GW; Urząd Skarbowy w Nysie, 14.02.2006r., PD/415-51/BJ/05, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 29.07.2009r., nr IPPB4-415-369/09-2/PJ);
• materiałów papierniczych, piśmiennych i rysunkowych, np. dla upośledzonego umysłowo dziecka. Urząd Skarbowy w Giżycku (8.02.2006r., US-I-1-410-3-45/05) uznał, że materiałów tych nie można ich uznać za sprzęt, urządzenie czy narzędzie techniczne, nie należą one również do wydawnictw i materiałów szkoleniowych i pomimo, iż są konieczne do realizacji programu edukacyjno-terapeutycznego dziecka to nie zostały wyszczególnione jako wydatki rehabilitacyjne podlegające odliczeniu od podstawy obliczenia podatku;
• materaca i poduszek „ortopedycznych” (Urząd Skarbowy w Olsztynie, 30.12.2005r., US.VI/I-415-135-III/05, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z 17.04.2009r., nr IBPBII/1/415-78/09/TK);
• pościeli rehabilitacyjnej, ponieważ nie jest ona sprzętem, urządzeniem czy narzędziem technicznym, niezbędnym w rehabilitacji, bądź ułatwiającym wykonywanie czynności życiowych (Izba Skarbowa w Olsztynie, 2.08.2005r., PBF/005-2-5/05; Izba Skarbowa w Rzeszowie, 6.07.2005r., IS.I/2-415/120/04);
• narożnej kanapy tapicerowanej (Izba Skarbowa w Katowicach, 12.07.2007r., IPB2/4117-56/07).

Wysokość wydatków ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków, o których mowa w pkt 7, 8 i 14, na których poniesienie nie potrzeba żadnych dokumentów. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że przewodnicy osób niewidomych obowiązani są rozliczyć podatek dochodowy od wynagrodzeń, uzyskanych z tytułu usług świadczonych na rzecz osób niepełnosprawnych.

Niepełnosprawny może zostać poproszony o wskazanie osoby, którą zatrudniał jako przewodnika. Jeżeli przewodnik nie rozliczył podatku dochodowego i chcąc uniknąć odpowiedzialności zezna w urzędzie skarbowym, że nie otrzymał żadnych pieniędzy, wówczas urząd skarbowy uzna najpewniej, że niepełnosprawny nie poniósł wydatku podlegającego odliczeniu i że odliczenie mu nie przysługiwało. Zatem może warto pobierać od przewodnika pokwitowania wypłaconych mu kwot?

Brak obowiązku dokumentowania wydatków podlegających odliczeniu nie oznacza, że podatnik może odliczyć kwotę, której faktycznie nie wydał.

Wydatki powyższe podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) w całości ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

W przypadku, gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie. Na przykład – jeżeli wydatek 2’000 zł dofinansowano w kwocie 1’200 zł, wówczas odliczyć można 800 zł.

Artur M. Brzeziński
Anna Pokrywczyńska