Planując letni wypoczynek, warto sprawdzić, czy przysługują nam dodatkowe środki na urlop. Dwa najczęściej spotykane dodatki to świadczenie urlopowe i „wczasy pod gruszą”. Choć są podobne w założeniu, wynikają z innych przepisów i mają różne zasady przyznawania.
Świadczenie urlopowe – co to jest?
Świadczenie urlopowe to jednorazowy dodatek finansowy wypłacany pracownikowi, który wykorzysta co najmniej 14 dni kalendarzowych urlopu wypoczynkowego.
Ten rodzaj wsparcia dotyczy przede wszystkim firm, które:
- zatrudniają mniej niż 50 pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty),
- i zrezygnowały z prowadzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS).
Uwaga! Rezygnacja z ZFŚS musi być ogłoszona do 31 stycznia każdego roku. Jeśli pracodawca nie poinformuje o rezygnacji w terminie, zobowiązany jest do utworzenia funduszu. Pracodawca może, ale nie musi przyznać świadczenia urlopowego – to jego decyzja.
Warunki otrzymania świadczenia urlopowego:
firma nie prowadzi ZFŚS,
pracownik bierze jednorazowo minimum 14 dni kalendarzowych urlopu,
świadczenie jest przyznawane niezależnie od dochodu pracownika,
wysokość świadczenia nie może przekroczyć kwoty podstawowego odpisu na ZFŚS (ustalonego na dany rok).
Wczasy pod gruszą – kiedy i kto może je otrzymać?
Wczasy pod gruszą to potoczne określenie dofinansowania wypoczynku z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS).
Obowiązek tworzenia ZFŚS mają:
- firmy zatrudniające co najmniej 50 pracowników (na pełen etat),
- jednostki budżetowe i samorządowe – niezależnie od liczby zatrudnionych.
W ramach funduszu pracownicy mogą ubiegać się o dofinansowanie różnych form wypoczynku, w tym wakacji.
Zasady, na jakich przyznaje się w urzędzie ten rodzaj dofinansowania, powinny zostać określone w regulaminie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS).
Powinny one określać m.in.:
- kto jest uprawniony do tego świadczenia,
- jaka jest jego wysokość,
- jaka jest częstotliwość wypłat świadczenia,
- ile dni nieprzerwanego urlopu pracownicy powinni wykorzystać, aby mogli otrzymać dofinansowanie wypoczynku.
O tym, komu i w jakiej wysokości przyznać świadczenie socjalne, powinny decydować kryteria takie jak sytuacja życiowa, rodzinna i materialna pracownika. Oznacza to, że kwoty wypłacane pracownikom mogą się od siebie różnić.
Źródło:Shutterstock
Nie ma znaczenia, kiedy w danym roku pracownik wykorzysta urlop wypoczynkowy ani to, jak go spędzi. Może zaplanować wyjazd na wycieczkę, wyjechać gdzieś „na własną rękę”, czy zostać w domu.
Z ZFŚS mogą korzystać pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny, inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie ZFŚS prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych. W większości zakładów pracy, gdzie tworzy się ZFŚS, dofinansowanie wypoczynku dla pracowników, ich rodzin i innych osób uprawnionych to zwykle najważniejsza pozycja w wydatkach funduszu.
Wysokość świadczenia z tytułu wczasów pod gruszą
Kwota dofinansowania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych uzależniona jest od sytuacji materialnej pracownika – im niższy dochód na osobę w rodzinie, tym wyższe wsparcie można otrzymać.
W 2025 roku podstawowy odpis na jednego pracownika wynosi 2 723,40 zł, a dla osób zatrudnionych w szczególnie trudnych lub szkodliwych warunkach – 3 631,20 zł.
Dofinansowanie przysługuje również pracownikom młodocianym. Ich wysokość zależy od roku nauki zawodu i wynosi odpowiednio:
- 363,12 zł (5%) w pierwszym roku,
- 435,74 zł (6%) w drugim roku,
- 508,37 zł (7%) w trzecim roku nauki.
W praktyce firmy wypłacają pracownikom średnio od 800 do 1 200 zł dofinansowania. Niektóre zakłady pracy, w zależności od sytuacji finansowej i zapisów w regulaminie ZFŚS, oferują nawet do 3 000 zł dopłat na wypoczynek.
Świadczenie urlopowe a wczasy pod gruszą
| Cecha | Świadczenie urlopowe | Wczasy pod gruszą (ZFŚS) |
|---|---|---|
| Obowiązek wypłaty | Dobrowolne | Obowiązkowe w firmach ≥ 50 osób |
| Źródło finansowania | Środki własne pracodawcy | Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych |
| Uzależnienie od dochodu | Nie | Tak |
| Minimalny urlop | 14 dni kalendarzowych | Nie zawsze wymagany |
| Osoby uprawnione | Tylko pracownicy | Pracownicy, emeryci, renciści |
| ZUS i podatki | Zwolnione z ZUS | Zależne od zasad funduszu |
Jeśli chcesz wiedzieć, czy w Twojej firmie przysługują te dodatki – zapytaj dział kadr o to, czy firma prowadzi ZFŚS i czy przewidziano świadczenie urlopowe na 2025 rok.