16 września 2024 r. został ogłoszony stan klęski żywiołowej w związku z powodziami, które dotknęły miejscowości na południu Polski. Z dniem ogłoszenia stanu klęski żywiołowej w związku z powodziami, zarówno pracownicy, jak i pracodawcy uzyskali dodatkowe uprawnienia i obowiązki. Wyjaśniamy, z jakich uprawnień mogą skorzystać.
W gminach, w których wprowadzono stan klęski żywiołowej obowiązują szczególne rozwiązania dla pracowników i pracodawców. Nowe przepisy usprawniają organizację pracy w warunkach kryzysowych, umożliwiają usprawiedliwienie nieobecności w pracy, zapewniają minimalne wynagrodzenie w trudnych sytuacjach oraz dają pracodawcom możliwość elastycznego zarządzania zasobami ludzkimi w celu usuwania skutków powodzi.
Rozporządzenie Rady Ministrów z 16 września 2024 r., opublikowane w Dzienniku Ustaw, wprowadza szczególne rozwiązania dla gmin dotkniętych skutkami powodzi, uruchamiając zapisy ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi.
Co to oznacza w praktyce? Poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany dla pracowników i pracodawców.
Uprawnienia pracowników w stanie klęski żywiołowej
Powódź może uniemożliwić wielu osobom wykonywanie swoich obowiązków zawodowych. Z tego względu wprowadzono specjalne przepisy, które regulują zasady nieobecności w pracy oraz wynagrodzenia. W związku z obowiązującymi przepisami w sytuacji kiedy pracownik nie może świadczyć pracy z powodu powodzi, jego nieobecność zostaje uznana za usprawiedliwioną. Za czas usprawiedliwionej nieobecności pracownikowi przysługuje część minimalnego wynagrodzenia za pracę, obliczanego zgodnie z przepisami. Ten okres nie może jednak przekroczyć 10 dni roboczych, wynikających z rozkładu czasu pracy pracownika. To pracodawca jest zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy, związanej z powodzią.
Źródło: Shutterstock
Wyjątek od wypłaty wynagrodzenia w stanie klęski żywiołowej
Uprawnienie do wynagrodzenia za czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy z powodu powodzi nie dotyczy pracowników, którzy mają to zagwarantowane w innych przepisach. Jeśli więc prawo pracy lub inne regulacje przewidują dla danego pracownika odrębną formę rekompensaty, stosuje się przepisy szczególne.
Uprawnienia pracodawców w stanie klęski żywiołowej
Z kolei pracodawcy, którzy mierzą się ze skutkami powodzi w gminach objętych stanem klęski żywiołowej także zyskują nowe możliwości, które mają na celu ułatwienie funkcjonowania firmy w trudnych warunkach.
1. Zlecenie pracy innego rodzaju
Pracodawca może powierzyć pracownikowi pracę inną niż ta wynikająca z zawartej umowy o pracę, jeśli jest to konieczne w związku z usuwaniem skutków powodzi. Może to obejmować np. pomoc w oczyszczaniu zakładu pracy lub innych działań mających na celu przywrócenie normalnej działalności firmy.
2. Zachowanie dotychczasowego wynagrodzenia
Pracownik, który zostaje oddelegowany do wykonywania innej pracy z powodu powodzi, zachowuje prawo do swojego dotychczasowego wynagrodzenia. Wynagrodzenie to jest obliczane według zasad stosowanych przy obliczaniu wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.
Wsparcie dla Przedsiębiorców
Przedsiębiorcy, którzy ponieśli straty w wyniku powodzi, również potrzebują wsparcia, zarówno od strony prawnej, jak i finansowej. Stan klęski żywiołowej wiąże się z możliwością uzyskania dodatkowej pomocy ze strony rządu, która może obejmować m.in. ulgi podatkowe, dotacje na odbudowę mienia czy inne formy wsparcia finansowego.
Ulgi i preferencje, z których mogą skorzystać przedsiębiorcy w czasie powodzi — PIT.pl