RPP zaskoczyła bardzo dużą obniżką stóp procentowych. Odsetki podatkowe w dół

Katarzyna Sudaj

Po roku Rada Polityki Pieniężnej NBP zdecydowała się na zmianę wysokości stóp procentowych. Tym razem po serii zeszłorocznych podwyżek, przyszedł czas na obniżkę.

RPP miała czekać na jednocyfrową inflację

Już w październiku 2021 roku rozpoczęła się seria podwyżek stóp procentowych, która ostatnią odsłonę miała we wrześniu 2022 r. Od tego czasu RPP utrzymywała stopy procentowe na niezmienionym poziomie, a w lipcu prezes NBP, Adam Glapiński zapowiedział, że Rada podjęła decyzję o zakończeniu cyklu podwyżek stóp procentowych. - Jeśli będzie inflacja jednocyfrowa, to możliwa jest we wrześniu obniżka stóp procentowych o 0,25 pkt. proc. – potwierdził w wypowiedzi prasowej.

Inflacja spada wolniej niż przewidywano, a w sierpniu, według szybkiego szacunku GUS, ceny rosły w tempie 10,1 proc., więc jednocyfrowej inflacji nie widać, ale pierwszą obniżkę stóp procentowych już mamy.

Komentarz eksperta Bankier.pl: Sensacyjna decyzja RPP! Stopy ścięte trzykrotnie mocniej, niż oczekiwano

Rada Polityki Pieniężnej postanowiła zszokować rynek bardzo mocną obniżką stóp procentowych. Zamiast oczekiwanego cięcia o 25 pb., zdecydowała się na obniżkę aż o 75 pb. Takiego scenariusza chyba nikt się nie spodziewał. Rynki w szoku. Co dalej z inflacją?

Zaczęły się obniżki stóp procentowych?

Na posiedzeniu 6 września br. RPP NBP podjęła decyzję o obniżeniu stopy referencyjnej NBP aż o 0,75 punktu procentowego, tj. do poziomu 6,00%. Jednocześnie Rada ustaliła następujący poziom pozostałych stóp procentowych NBP:

  • stopa lombardowa 6,50%;
  • stopa depozytowa 5,50%;
  • stopa redyskontowa weksli 6,05%;
  • stopa dyskontowa weksli 6,10%.

Uchwała Rady Polityki Pieniężnej wchodzi w życie 7 września 2023 r.


Źródło: shutterstock.com

Spadają stopy procentowe NBP, to odsetki podatkowe też niższe 

Podstawowe odsetki od zaległości podatkowych stosuje się na podstawie art. 56 Ordynacji podatkowej. Po roku obowiązywania stawki 16,5%, od 7 września 2023 roku zacznie obowiązywać nowa, niższa.

Odsetki od zobowiązań podatkowych
OdsetkiOdsetki obniżone 50%Odsetki podwyższone 150%Obowiązują od
 15,0 %7,50 % 22,50 % 07.09.2023
 16,5 %8,25 % 24,75 % 08.09.2022
 16,0 %8,0 % 24,0 % 08.07.2022
15,0 %7,5 %22,5 %09.06.2022
13,5 %6,75 %20,25 %06.05.2022
12 %6 %18 %07.04.2022
10 %5 %15 %09.03.2022
8,5 %4,25 %12,75 %09.02.2022
8,0 %4,0 %12,0 %01.01.2016

Źródło: Opracowanie własne PIT.pl

» Kiedy stosuje się obniżone odsetki podatkowe?

Odsetki ustawowe też w dół

Odsetki ustawowe stanowią najpowszechniejszą formę odszkodowania za zwłokę w spełnieniu świadczeń pieniężnych. Dzięki ich ustanowieniu strony nie muszą wykazywać swoich strat, wystarczy udowodnienie okresu zwłoki oraz wysokości kwoty dłużnej, aby otrzymać odszkodowanie - być może częściowe, ale bez kosztownych procedur dowodowych.

Odsetki ustawowe należą się zarówno przedsiębiorcom, jak i osobom nie prowadzącym działalności gospodarczej.

W umowie można zastrzeż również tzw. odsetki umowne, określone procentowo albo w postaci wielokrotności odsetek ustawowych. Należy jednak uważać, aby zastrzeżone odsetki nie były zbyt wysokie, gdyż może to prowadzić do nieważności postanowienia umownego.

Komentarz eksperta Bankier.pl: Pierwsza obniżka od maja 2020 r.

Jest to pierwsza obniżka stóp procentowych w Polsce, od kiedy w maju 2020 Rada podjęła zaskakującą decyzję o faktycznym wyzerowaniu stopy referencyjnej NBP, sprowadzając ją do zaledwie 0,1%. Później większość komentatorów uznała to za gruby błąd. Co dalej z polskim złotym?

Jeżeli termin zapłaty przypada w dzień ustawowo wolny od pracy, tzn. w święto czy w niedzielę, wówczas ulega on przesunięciu następny dzień nie będący ustawowo wolnym od pracy (np. z niedzieli na poniedziałek). Jeżeli termin zapłaty przypada na inny dzień wolny od pracy,  np. na sobotę, wówczas nie ulega on przesunięciu.

Odsetki ustawowe
Standardowe (kapitałowe)Za opóźnienieObowiązuje od
9,5% rocznie  11,5 % rocznie07.09.2023
10,25% rocznie  12,25 % rocznie08.09.2022
10,0% rocznie 12,0 % rocznie08.07.2022
9,5% rocznie11,5% rocznie09.06.2022
8,75% rocznie10,75% rocznie06.05.2022
8% rocznie10% rocznie07.04.2022
7% rocznie9% rocznie09.03.2022
6,25% rocznie8,25% rocznie09.02.2022
5,75% rocznie7,75% rocznie05.01.2022
5,25% rocznie7,25% rocznie09.12.2021

Źródło: Opracowanie własne PIT.pl

Postawa prawna: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r., Nr 16, poz.93, z późn. zm.):

Art. 359. § 2. Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.

Art. 481. § 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Spadek odsetek maksymalnych konsekwencją obniżki odsetek ustawowych

Gdy spadają odsetki ustawowe (kapitałowe i za opóźnienie) to naturalną konsekwencją jest obniżka odsetek maksymalnych, które są dwukrotnością tych pierwszych.

Odsetki maksymalne
Stawka kapitałowaStawka za opóźnienieObowiązuje od
19% rocznie23% rocznie07.09.2023
20,5% rocznie24,5% rocznie08.09.2022
20,0% rocznie24% rocznie08.07.2022
19% rocznie23% rocznie09.06.2022
17,5% rocznie21,5% rocznie06.05.2022
16% rocznie20% rocznie07.04.2022
14% rocznie18% rocznie09.03.2022
12,5% rocznie16,5% rocznie09.02.2022
11,5% rocznie15,5% rocznie05.01.2022
10,5% rocznie14,5% rocznie09.12.2021

Źródło: Opracowanie własne PIT.pl

Obowiązuje ograniczenie w ustalaniu umownych odsetek od sumy pieniężnej. Dotyczy to zarówno odsetek związanych z zaciągniętym zobowiązaniem, jak i odsetek za zwłokę. Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne.

Dla bezpieczeństwa można określać odsetki nie cyfrą, ale zwrotem „odsetki maksymalne”, podobnie jak „odsetki ustawowe”.

Wyższe od maksymalnych odsetki ustalone czynnościami prawnymi dokonanymi przed 20 lutego 2006r. pozostają w mocy (nie ulegają po tej dacie zmniejszeniu).

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r., Nr 16, poz.93, z późn. zm.):
"Art. 359 § 2 Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne).

Art. 481. § 2. Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie).

Odsetki