07.02 Praktyczne problemy korekty kosztów podatkowych w 2013 r.
Księgowi żalą się, że wprowadzone od 1 stycznia 2013 r. przepisy ustawy deregulacyjnej są w praktyce trudne do rozliczania. W skrajnych przypadkach powodują one zawyżanie korekt kosztów oraz ewentualną wadliwość prowadzonych ewidencji.
Ustawa o redukcji obciążeń administracyjnych w gospodarce wprowadziła zasadę, w myśl której przedsiębiorca nie może dla celów podatkowych rozliczyć w kosztach wydatków, które nie zostały uregulowane w odpowiednim terminie. Termin ten to 30 dni od oznaczonego w umowie lub na fakturze terminu płatności lub 90 dni od daty księgowania wydatku w kosztach, przy wyznaczonym umownie terminie płatności przekraczającym 60 dni.
Problem praktyczny pojawia się w przypadku rozliczeń kosztów obejmujących zakup wielu towarów tego samego rodzaju (większych partii sprzedawanych narzędzi krzeseł, drzwi itp) lub towarów określanych jedynie co do gatunku lub wagą (np. śruby, szkło sypkie, sól).
W przypadku przedsiębiorcy rozliczającego tego typu koszty metodą memoriału, opóźnienie płatności spowoduje problem przy ujęciu odpowiednich wydatków w kosztach uzyskania przychodów. W przypadku memoriałowego ujęcia kosztów zakupu towarów, wydatek ujmuje się jako koszt dopiero w dacie uzyskania z tego tytułu odpowiadającego mu przychodu. Podatnik, który nie uregulował faktury zakupu w terminie nie jest w stanie rzetelnie przedstawić tego, czy nieopłacony towar faktycznie został już sprzedany oraz przypisać konkretnej płatności do uzyskanego przychodu.
Przykład
Podatnik przyjmujący memoriałową formę rozliczeń prowadzi działalność w zakresie handlu piaskiem. Na stanie magazynowym pozostaje u niego 2 tony piasku. 3.01.2013 r. zakupił dodatkowo 3 tony piasku, 4.01.2013 – 4 tony, 9.01.2013 r. – 5 ton. Na stanie magazynowym posiada więc 14 ton piasku. Uregulował wszystkie płatności z wyjątkiem kosztu z 3.01.2013 r. Termin płatności kosztu wynosił 10 dni, sprzedaż 9 ton piasku wystąpiła 20.03.2013 r. Podatnik po dokonaniu sprzedaży nie jest w stanie ustalić, czy sprzedany piasek to ten pochodzący z dostawy nieopłaconej. Pojawia się u niego zatem problem, czy może zaliczyć całe 12 ton w koszty podatkowe czy też ustalić koszt wyłącznie z tytułu 8 ton (12 ton – 4 tony nieopłacone).
Ustawa deregulacyjna nie odpowiada na pytanie, w jaki sposób zaliczać tego typu wydatki do kosztów podatkowych stanowiąc jedynie, że koszty, których rozliczenie podatkowe może nastąpić po upływie terminów zapłaty, powinno się ujmować nie wcześniej niż w dacie ich faktycznego uregulowania.
Przyjęcie w takim przypadku metody FIFO (first in – first out – pierwsze przyszło – pierwsze wyszło z magazynu) pozwalałaby ująć taki wydatek dopiero w chwili zapłaty za wskazane w przykładzie 4 tony. Metoda ta nie została jednak w ustawie wskazana dla celów rozliczania tego typu kosztów jako prawidłowa.
Odpowiednio podatnik może się starać udowodnić stosowanie rozliczeń metodą LIFO (last in first out – metody stosu – stożka), czyli przyjęcia, że pierwsze wyszły z magazynu towary ostatnio przyjęte na stan. Ujęcia w kosztach dokona się wówczas dopiero w chwili, gdy wszystkie wydatki podatnika będą faktycznie rozliczone zgodnie z taką metodą.
Ustawa nie wskazała metody prawidłowej dla podatkowego ujęcia nieopłaconych wydatków tego typu. Pozostaje zatem przyjęcie, że na podatniku ciąży udowodnienie sprzedaży opłaconych towarów (co prawda przepisy Ordynacji podatkowej nakładają na organy podatkowe obowiązek podjęcia wszelkich działań w celu ustalenia stanu faktycznego i zgromadzenia wszystkich dowodów w sprawie, jeżeli jednak podatnik kwestionuje ustalenia organu podatkowego, to powinien wskazać dowody, które popierają jego twierdzenia).
W praktyce zatem najbezpieczniejszym wydaje się rozliczanie wyłącznie kosztów opłaconych bez podejścia koncepcjami FIFO bądź LIFO, chyba że na poparcie jednej z nich podatnik przedstawi określone dowody.
Piotr Szulczewski
VAT.pl