Pracownicze programy emerytalne działające w ramach III filara zreformowanego systemu ubezpieczenia społecznego stanowią dobrowolną formę oszczędzania na cele emerytalne. Zgodnie z przepisami ustawy o ppe, pracodawca tworzy dla swoich pracowników program umożliwiający gromadzenie środków na przyszłą emeryturę. Do wskazanej w zakładowej umowie emerytalnej instytucji finansowej odprowadzane są środki z tytułu składki podstawowej, którą finansuje pracodawca oraz z tytułu składki dodatkowej wnoszonej dobrowolnie przez uczestników programu z własnych środków.
Stosownie do przepisów ww. ustawy, pracownicze programy emerytalne mogą być prowadzone w jednej z czterech form:
- w formie pracowniczego funduszu emerytalnego,
- w formie umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego,
- w formie umowy grupowego ubezpieczenia na życie pracowników z zakładem ubezpieczeń jako grupowe ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
- w formie zarządzania zagranicznego.
Pracowniczy program emerytalny może być prowadzony przez pracodawcę samodzielnie jako program zakładowy lub też wspólnie z innymi pracodawcami, którzy zdecydowali się na jego realizację na jednakowych warunkach – jako program międzyzakładowy.
Według danych uzyskanych od podmiotów zarządzających, w 2009 r. liczba uczestników pracowniczych programów emerytalnych wzrosła w porównaniu z rokiem poprzednim o 2,6% i wyniosła na koniec 2009 r. prawie 334 tys. osób, natomiast wartość aktywów zgromadzonych w ramach ppe wzrosła w porównaniu z 2008 r. o 38,5% i na koniec omawianego okresu wyniosła prawie 5,0 mld zł.
Na koniec 2009 r. w rejestrze ppe wpisanych było 1099 programów, prowadzonych przez 1132 pracodawców, w tym:
- 802 – w formie umowy grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
- 267 – w formie umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego,
- 30 – w formie pracowniczego funduszu emerytalnego.
Najczęściej realizowaną formą ppe w 2009 r. były, podobnie jak w latach poprzednich, programy w formie ubezpieczeniowej, jednakże udział tej formy zmniejszył się w 2009 r. o około 1 pkt proc. w porównaniu do 2008 r. na rzecz ppe w formie umowy z funduszem inwestycyjnym.
Analizując dane liczbowe dotyczące pracowniczych programów emerytalnych w 2009 r. zauważyć można z jednej strony pozytywne zjawiska, mające bezpośredni związek z poprawą sytuacji na rynkach finansowych, jak dynamiczny wzrost wartości aktywów zgromadzonych w ramach ppe (o 38,5%), ale także szereg zjawisk świadczących o pogarszającej się koniunkturze i sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorców, co przełożyło się wprost na zdolność pracodawców do realizowania oraz zakładania nowych programów.
Źródło: Komisja Nadzoru Finansowego