09.05 Opodatkowanie zysku akcjonariuszy spółek komandytowo-akcyjnych
Siedmioosoby skład sędziów NSA w uchwale z dnia 16 stycznia 2012 r. (sygn. akt II FPS 1/11) orzekł, że akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej nie ma obowiązku wpłacania comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy. Przychód akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej podlega bowiem opodatkowaniu w dniu otrzymania dywidendy wypłaconej akcjonariuszom na podstawie uchwały walnego zgromadzenia o podziale zysku. Uchwała NSA ma zakończyć trwające już od kilku lat spory dotyczące interpretacji przepisów odnoszących się do sposobu opodatkowania spółek komandytowo-akcyjnych.
NSA w przywołanej uchwale uznał że przychód spółki kapitałowej mającej status akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej podlega opodatkowaniu w dniu otrzymania dywidendy wypłaconej na podstawie uchwały walnego zgromadzenia o podziale zysku. Przychodem akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej z tytułu posiadanych udziałów w tej spółce są bowiem środki pieniężne lub wartości pieniężne otrzymywane w wyniku podziału zysku. Przychód ten podlega opodatkowaniu dopiero w momencie faktycznej wypłaty z zysku. NSA zaznaczył przy tym, że przychód potencjalnie związany z posiadaniem akcji w spółkach komandytowo-akcyjnych nie podlega opodatkowaniu w ciągu roku obrotowego, poprzez ustalanie co miesiąc dochodu przypadającego na akcjonariusza i zapłatę zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy od osób prawnych. W analizowanej uchwale podkreślono również, że: „Biorąc pod uwagę pozycję prawną akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej należy stwierdzić, iż posiadanie akcji, podobnie jak udziałów w spółkach prawa handlowego, oraz czerpanie przychodów z podziału zysku, bez względu na to kiedy akcjonariusz otrzyma z tego źródła pieniądze lub wartości pieniężne, nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej przez akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej”.
Z uwagi na fakt, iż przywołana uchwała NSA dotyczy opodatkowania akcjonariuszy będących osobami prawnymi wątpliwości może budzić jej bezpośrednie zastosowanie w przypadku opodatkowania akcjonariuszy będących osobami fizycznymi.
Analizując jednak wyroki sądów administracyjnych, które zapadły w kontekście opodatkowania dochodów z udziału w spółce komandytowo-akcyjnej uzyskiwanych przez akcjonariuszy będących osobami fizycznymi w ostatnim czasie można zaobserwować kształtowanie się pewnej linii orzeczniczej. Zgodnie z nią dochody, jakie uzyskuje akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej z tytułu udziału w niej, należy opodatkować jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Przy czym obowiązek uiszczenia co miesiąc zaliczki na PIT nie powstaje w trakcie roku podatkowego aktualizuje się on dopiero z chwilą podjęcia uchwały o podziale zysku spółki pomiędzy akcjonariuszy (powstaje wówczas przychód należny). Powyższe wynika np. z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 marca 2010 r. (sygn. akt III SA/WA 1626/09), wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 maja 2011 r. (sygn. akt II FSK 2126/09) oraz z dnia 10 stycznia 2012 r. (sygn. akt II FSK 1326/10).
W powyższą linię orzeczniczą wpisuje się także wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 6 marca 2012 r. (sygn. akt I SA/Kr 2154/11). Sąd w pierwszej kolejności podkreślił, że dochody uzyskiwane przez wspólnika w spółce komandytowo-akcyjnej należy kwalifikować jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Następnie zauważył, że zgodnie z przepisami KSH akcjonariuszowi spółki komandytowo-akcyjnej przysługuje zysk ze spółki tylko wtedy, gdy komplementariusze podejmą uchwałę o jego podziale. Oznacza to, że skoro w trakcie roku podatkowego u akcjonariusza spółki komandytowo-akcyjnej nie powstaje przychód, to w konsekwencji nie ma on obowiązku wpłacania w trakcie roku podatkowego zaliczek na podatek dochodowy. Zatem w sytuacji gdy akcjonariusz nie uzyska przychodu (dochodu) w ciągu roku podatkowego, obowiązek zaliczki nigdy nie powstanie. Powstanie przychody należnego u akcjonariusza zostało powiązane z chwilą podjęcia uchwały o podziale zysku. WSA w Krakowie uzasadniając swoje stanowisko podkreślił, że: „Przyjęcie bowiem założenia, że akcjonariuszowi na bieżąco przypisywany będzie dochód uzyskiwany przez spółkę mogłoby doprowadzić do niesprawiedliwej sytuacji, bowiem – jak wyżej powiedziano – uprawnienie do udziału w zysku uwarunkowane jest podjęciem uchwały”.
Wobec powyższego należy stwierdzić, że akcjonariusze (osoby fizyczne) spółek komandytowo-akcyjnych nie powinni wpłacać comiesięcznych zaliczek na PIT, ponieważ samo wypracowanie przez spółkę zysku przy braku decyzji co do wypłaty dywidendy nie rodzi po stronie akcjonariuszy żadnych konsekwencji podatkowych.
Marcin Parulski
Konsultant w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.